İşçileri Bayıltana Kadar Çalıştıran Dev Markalar
İşgücünü alabildiğine ucuzlatmak ve sömürüyü arttırmak isteyen
kapitalistler dur durak bilmiyor. Her biri dünyaca ünlü Nike, Puma, Asics gibi
markalar, işçileri uzun saatler boyunca, bayıltıncaya kadar çalıştırıyorlar. Kamboçya’da,
dünyaca ünlü spor giyim markaları için üretim yapılan fabrikalarda kötü çalışma
koşulları işçi kadınların bayılmalarına neden oluyor.
Geçtiğimiz yıl içerisinde Nike, Puma, Asics ve VF
Corporation’a üretim yapan dört fabrikada 500’den fazla işçi hastaneye
kaldırıldı. En ciddi vaka Kasım ayında gerçekleşti. Üç gün içerisinde 360 işçi
bayıldı. Büyük çoğunluğu kadın olan 600 binin üzerinde işçinin çalıştığı bu
fabrikalarda, bayılmaların yıllardır devam ettiği bilinen bir gerçek.
İşçiler 37 derece sıcaklıkta, haftanın 6 günü, günde 10 saat
çalışıyorlar. Raporlara yansıyan bayılma gerekçeleri havasızlık, açlık ve
yorgunluk. Komşu ülke Vietnam’da 32 derecenin üstünde fabrika içi sıcaklığa
izin verilmiyor. Ama Kamboçya’da sıcaklık seviyesine üst limit konulmuyor. Patronlar
sıcaklığı düşürmek için önlem alma gereği duymuyor. Yüksek sıcaklıklara rağmen
fabrikalarda yeterince havalandırma olmadığını söyleyen sendika temsilcileri,
kimi fabrikalardaki havalandırmanın sadece içeriyi tozdan temizlemeye
yaradığını ifade ediyorlar. Kısa dönem sözleşmenin yaygın olması ise durumu
daha da içinden çıkılmaz hale getiriyor.
Çalışma koşullarını kötü etkileyen sadece yetersiz
havalandırma ve yoğun kimyasallar değil. İşçi Hakları Birliği Asia Floor Wage’in,
geçinme ücretini 380 dolar olarak belirlediği Kamboçya’da asgari ücret 150
dolar. Düşük ücretlerin yaygın olması ve patronların işçileri işten atma
tehdidiyle zorla mesaiye bırakması iş saatlerini daha da uzatıyor. İşçiler,
“mesaiye kalmazsak sözleşmemiz yenilenmez” diyerek kısa dönemli sözleşmenin ne
anlama geldiğini çarpıcı bir biçimde gözler önüne seriyorlar. İşçiler ayrıca fabrikaya
ulaşmak için kamyonlarla 2 saate varan yolculuklar yapmak zorundalar.
Geçtiğimiz senelerde Kamboçya ve Bangladeş gibi Güneydoğu
Asya ülkelerinde tekstil işçileri kötü çalışma koşulları nedeniyle yaygın eylemler
düzenlemişlerdi. Bu ülkelerde artan yoğun sömürü, aynı zamanda işçi sınıfının
tepkisini de biriktiriyor. Aslında tüm dünyada işçi sınıfının ağır iş ve yaşam
koşullarına olan öfkesi birikiyor. Şurası açık ki, işçi sınıfı öfkesini
kapitalizmin temellerine yönlendirmediği sürece sömürüden kurtulamaz.
28 Haziran 2017