Hak Gasplarına Karşı Uyanık Olalım!

Patronlar sınıfı her fırsatta biz işçilerin haklarına saldırmaktan geri durmuyor. Kendi ürünleri olan ekonomik krizi bahane ederek milyonlarca işçiyi işten attılar ve haklarımızı gasp ettiler. Hak gasplarının başında kıdem tazminatı önemli bir yer tutuyor. Patronlar sınıfı işten attıkları işçilerin büyük çoğunluğuna tazminat ödememekte veya eksik ödemektedir. Yıllarca aynı fabrikada çalışan işçiler bir kuruş bile tazminat verilmeden veya alacakları ödenmeden işten atılıyor. Kıdem tazminatını hak etmek için bir işyerinde bir yıl çalışmak yetiyor. Bir fabrikada 5 yıl çalışan bir işçi işten atıldığında en son brüt ücret üzerinden 5 yıllık tazminat alması gerekirken, asgari ücret üzerinden 3 yıllık kıdem tazminatını alıyor. Çünkü işçi işe girdiğinde 2 yıllık sigortası yatırılmadığı için 3 yıl çalışmış gibi kabul ediliyor ve tazminatı ona göre hesaplanıyor. Bu durum fabrikalarımızda, işyerlerimizde sürekli karşılaştığımız bir vaka. İşçi arkadaşlarımıza neden iki yıl eksik diye sorduğumuzda “Beş yıldır çalışıyorum ama üç yıllık sigortam var, daha öncesi sayılmaz ki” diye cevap işitiyoruz.

Halbuki işçinin sigortaya kaydının yapılmaması bir suçtur ve de tazminat için sigortalılık kaydı gerekli değildir. Önemli olan işçinin işyerinde çalışmış olduğu süredir. İşçi 2 yıllık sigorta primin yatırılmadığını mahkeme yolu ile ispatladığında patron işçinin geriye dönük olarak sigorta primini üstelik de cezalı olarak yatırmak zorundadır.

Hak gaspı eksik süreyle de bitmiyor. Örneğin bir işçinin aldığı net ücret 1200 TL ise işçinin brüt maaşı (yani devlete ödenen vergiler, sigorta primleri vs. düşülmeden önceki tutarı) 1676 TL dir. Bu işçi beş yıllık kıdem tazminatı olarak 5x1676= 8380 TL ücret alması gerekirken, tazminatı asgari ücret üzerinden, yani 5x760=3800 TL olarak hesaplanıyor. Sebep olarak da sigortanın asgari ücret üzerinden ödendiği söyleniyor. Yani hem tazminatımız talan ediliyor hem de primimiz eksik ödeniyor. Oysa sigorta priminin aylık brüt kazancımız olan 1676 üzerinden ödenmesi gerekir ve ücretin eksik gösterilmesi suçtur.

Bu tür durumlarla karşılaşan işçilerin ilk yapması gereken, tazminatını bu işi bilen birine hesaplatmadan çıkışının altına imza atmamaktır. Eğer tazminatı patron tarafından şu ya da bu şekilde eksik ödenmek isteniyorsa, işçi alması gereken tazminat bedelinin gerçekte ne olduğunu patrona söylemeli ve bunun altında bir tazminata razı olmayacağını belirtmelidir. Çoğu kez, işçinin çıkışını imzalamayacağını ve avukata başvuracağını söylemesi bile patronun geri adım atmasına ve işçiye yasal tazminatını ödemesine yetmektedir. Birçok işçi arkadaşımız bu şekilde davranarak, yani hakkını arayacağını ve bilinçli olduğunu göstererek, tazminatını gasp edilmekten kurtarmıştır.

Patronlar bizlerden gasp ettikleri paralarla yeni fabrikalar kurarken, yatlar katlar alırken, biz işçiler açlıkla boğuşmak zorunda kalıyoruz. Adeta vampir gibi kanımızı emiyorlar. Çalışma koşullarımız kötü, ücretlerimiz düşük, hiçbir iş güvencemiz yokken bir de tazminatlarımız gasp ediliyor. Biz işçiler örgütsüz ve bilinçsiz oldukça bu hak gaspları olacak. Ancak örgütlenip bilinçlendikçe patronlar sınıfına karşı durabiliriz. Hak gasplarına karşı uyanık olmalıyız. Hakkımızı yedirtmemeliyiz. Onlarca yıllık emeğimize sahip çıkmalıyız. İşçiler örgütlüyse güçtür. Bütün işçi kardeşlerimizi işçilerin derneği olan UİD-DER’e davet ediyorum. Gelin örgütlenelim, bilinçli işçiler olarak patronların çarkına çomak sokalım.