
Bugünden geçerli olmak üzere asgari ücret 45 lira zamlandı. Buna göre, asgari geçim indirimi de içinde olmak üzere bekâr bir işçi 891, evli ve iki çocuğu olan bir işçi ise 931 lira asgari ücret alacak. Bekâr bir işçi üzerinden durum genelleştirirsek, 80 liralık asgari geçim indirimini çıkardığımızda asgari ücret 811 lira düzeyinde kalmaktadır. Bu zamla birlikte asgari ücret bir kez daha sefalet ücreti olarak kalmış ve milyonlarca işçi yoksulluğa mahkûm edilmiştir.
Asgari ücret, üretilen toplam toplumsal değerin nasıl paylaşıldığının ve işçi sınıfının payına ne düştüğünün net bir ifadesidir. AKP hükümeti ve patronlar devamlı olarak Türkiye ekonomisinin büyümesinden söz edip duruyor ve işçileri bu gelişmeden dolayı gurur duymaya çağırıyorlar. Geçtiğimiz günlerde Başbakan Erdoğan Türkiye’nin Gayri Safi Milli Hâsılasını nasıl 800 milyar doların üzerine çıkardıklarını övünerek anlatıyor ve büyük Türkiye’den söz ediyordu. Fakat ne AKP ne Erdoğan ne de patronlar bu büyük Türkiye’nin ya da 800 milyar dolarlık milli hâsılanın kimin üzerinde yükseldiğini ağızlarına almıyorlar. Aslında sefalet ücret olan asgari ücret, Türkiye’nin nasıl büyüdüğünü ve patronların nasıl palazlandığını gözler önüne koymaktadır. Milyonlarca işçi ailesiyle birlikte yoksulluk içinde yaşarken, işçileri sömüren kapitalistler sermayelerini büyüdükçe büyütmektedirler. İşçiler kölelik koşullarına isyan etmesin diye de milliyetçiliği devreye sokuyor ve “Büyük Türkiye” sloganıyla işçilerin gururlanmaya çağırıyor ve böylece onları uyutmaya çalışıyorlar.
Asgari ücret işçilerin en temel ihtiyaçlarını bile karşılamamaktadır. DİSK-AR’ın yaptığı araştırma bu gerçeği ayrıntılı olarak gözler önüne seriyor. Hazırlanan rapora göre, asgari ücret geliri olan iki çocuklu bir işçi ailesi üç öğün için kişi başına yalnızca 2.25 lira ayırabilmektedir. Bu, öğün başına 75 kuruş ayırmak anlamına gelmektedir. Ocakta 71 kuruş olan öğün miktarı, 4 kuruşluk zamla 75 kuruşa yükselmiştir.
Oysa rapora göre, yalnızca ortalama kira bedeli 596 liradır. 891 ya da 931 lira gelirle bir işçi ailesinin bu kadar yüksek miktarda kira ödemesi, çocuklarını okutması, faturalarını ve ulaşım ihtiyacını karşılaması, sosyal aktivitelerde bulunması, karını doyurması kesinlikle imkânsızıdır. Nitekim böyle olduğu için de işçiler fazla mesailerden başlarını kaldıramıyor ve gece gündüz çalışıyorlar. Patronlar ise, ücretleri düşük tutarak işçileri fazla mesailere mahkûm ediyorlar.
Asgari ücret, 4 kişilik bir ailenin yalnızca 1 ferdinin geçimi için hesaplanıyor. Oysa iki çocuklu dört kişilik bir ailede aile fertlerinin hepsinin çalışmadığı çok açıktır. Hayatın gerçeklerine dayanan bir hesaplama yapıldığı durumda bambaşka bir tablo çıkar ortaya. Bir insanın asgari ölçüde bile geçinebilmesi için “asgari ücret”in çok daha üzerinde bir ücrete ihtiyaç vardır. Ancak hükümet, patronları daha fazla zenginleştirme uğruna milyonlarca işçiyi ve ailesini sefalet ücretiyle yaşamaya mahkûm ediyor.
Bu nedenle asgari ücret hükümetler ve patronlar tarafından belirlenmemelidir. Asgari ücreti işçilerden oluşan bir kurul belirlemelidir. Asgari ücret, işçilerin temel/asgari ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde belirlenmelidir. Asgari ücretten vergi kesilmemeli ve vergiler patronların sırtına yıkılmalıdır.
***
İki çocuğu olan bir işçi ailesi asgari ücretle neye ne kadar ayırabilecek?
Harcama Grubu | Harcama Kalıbı (%) | Harcama miktarı (TL) | Günlük harcama (TL) |
Gıda ve alkolsüz içecekler | 29,00 | 269,60 | 9 |
Alkollü içecek, sigara ve tütün | 4,90 | 46,00 | 1,5 |
Giyim ve ayakkabı | 4,30 | 40,10 | 1,3 |
Konut ve kira | 33,40 | 310,90 | 10,4 |
Ev eşyası | 5,70 | 53,10 | 1,8 |
Sağlık | 1,90 | 17,30 | 0,6 |
Ulaştırma | 9,00 | 84,20 | 2,8 |
Haberleşme | 3,00 | 27,90 | 0,9 |
Kültür, eğlence | 1,60 | 14,40 | 0,5 |
Eğitim hizmetleri | 0,60 | 5,80 | 0,2 |
Otel, lokanta, pastane | 3,50 | 32,90 | 1,1 |
Çeşitli mal ve hizmetler | 3,10 | 29,10 | 1 |
Toplam | 100,00 | 931,30 |