8 Kasım 2016’da çıkarılan yönetmelikle “analık izni veya ücretsiz izin sonrası kısmi süreli çalışma” hakkı hayata geçti. Yasadan yararlanma koşulları şu şekildedir:

Kadınların kısmi süreli çalışma şartları nelerdir?

Analık izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde kısmi süreli çalışma hakkı verilir. Kadın işçinin yarı zamanlı çalışmadan faydalanabilmesi için eşinin çalışıyor olması gerekmektedir. Eşin çalıştığı başvuru sırasında belgelenmelidir. Kadın işçinin eşi çalışamayacak durumda ise bu durum heyet raporu ile belgelenmelidir.

İşçi, kısmi süreli çalışmaya geçmek istediği tarihten en az bir ay önce işverene yazılı başvuruda bulunmalıdır. İşverenin de bir ay içerisinde kabul yazısı göndermesi gerekmektedir. İşveren yazılı cevap vermezse bir ayın sonunda başvuru kabul edilmiş sayılır. İşçi dilekçesinde çalışmak istediği saatleri veya günleri yazılı olarak bildirir ancak kısmi süreli çalışacak işçinin çalışma zamanını işveren belirler. İşveren isterse bu süre 3 gün çalışma, 3 gün izin şeklinde uygulanabilir.

Kısmi süreli çalışma süresi ne kadardır?

Kadın işçiler doğum sonrası analık izninin bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar herhangi bir zamanda kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir. Kadın işçi 1. çocukta 60 gün, 2. çocukta 120 gün, 3. ve sonraki çocuklarda da 180 gün kısmi süreli çalışabilir. Çoğul gebelik olduğu durumlarda bu sürelere 30 gün daha eklenir. Engelli doğumlarda ise toplamda 360 gün kısmi süreli çalışabilir. Kısmi süreli çalışma hakkından üç yaşından küçük çocuk evlat edinen kadınlar da yararlanabilir. Kısmi süreli çalışmadan tam zamanlı çalışmaya geçecek işçiler yine 1 ay öncesinden işverene yazılı bildirimde bulunmalıdır. İşçi işe geri döndüğü takdirde onun yerine özel istihdam bürolarından istihdam edilen işçinin iş akdi feshedilmiş sayılır.

Hangi sektörlerde kadın işçilerin kısmi süreli çalışmaları patronun onayına bağlıdır?

Bazı meslek gruplarında kısmi süreli çalışma işverenin onayı ile gerçekleşir. Bu meslek gruplarında işveren onay vermezse işçi yarı zamanlı çalışamaz:

• Özel sağlık kuruluşlarında ve hastanelerinde; sorumlu hekim, laboratuar sorumlusu ve sağlık hizmetinden sayılan işlerde tam zamanlı çalışanlarca yapılan işler
• Sanayiden sayılan ve 24 saat kesintisiz vardiyalar halinde çalışılan işler
• Bir yıldan az süren mevsimlik işlerde, kampanya veya taahhüt işlerinde
• İş süresinin haftanın çalışılan günlerine bölünmesi suretiyle yürütülmesi mümkün olmayan işlerde (Uzun yol şoförlüğü, tır şoförlüğü, vb.)

Ancak işyerinde toplu iş sözleşmesi varsa, hangi işlerin kısmi süreli çalışmaya konu olabileceği hususu, taraflarca serbestçe ve sınırsızca belirlenebilir.

Kısmi süreli çalışan işçinin ücreti nasıl ödenir?

Yasa hazırlanırken hükümet “yarı zamanlı çalışıp tam maaş alacaksınız” vaadinde bulunmuştu. Fakat öyle olmadı. Kısmi süreli çalışan işçiye tam ücret değil yapılan kısmi süreli çalışma kadar ücret ödenecek. Ayrıca bu yasadan yararlanmak isteyen kadın işçilerin işten atılmasının önüne geçmek lazım...