İstanbul İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi ve Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği İstanbul İl Koordinasyon Kurulu (TMMOB İKK) 26 Mart 2018 Pazartesi günü, meslek hastalıklarının ve mücadele deneyimlerinin konuşulduğu bir söyleşi gerçekleştirdi. Makine Mühendisleri Odası Taksim Şubesi’nde yapılan söyleşinin konuşmacısı “Çalışmak Sağlığa Zararlıdır” kitabı ile tanınan halk sağlığı aktivisti ve sağlık sosyoloğu Annie Thébaud-Mony’di. Söyleşiye farklı meslek gruplarından yoğun katılım sağlandı.
Söyleşide ilk olarak İSİG Meclisi’nin kurucularından, geçtiğimiz Aralık ayında yaşamını yitiren doktor ve avukat Yıldız Ertuğ Günder anıldı ve Günder'e dair kısa bir video izlendi. Mony, Soma madenci katliamında yaşamını yitirenlerin ailelerine ve tutuklu Prof. Dr. Onur Hamzaoğlu’na selam göndererek konuşmasına başladı.
Çalışma hayatında işçilerin sağlığını etkileyen hususlar üzerinde duran Mony, taşeronlaştırmadan geçici işçiliğe, gece çalışmasından performans sistemiyle çalışmaya, işyerlerindeki baskılardan gürültülü ortamda çalışmaya tüm hususların işçi sağlığını olumsuz yönde etkilediğini vurguladı. Fransa’daki işçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda yaklaşık 150 yıla dayanan mücadele tarihinden kısa kesitler aktaran Mony, meslek hastalıklarının çeşitlerine ve nedenlerine kısaca değindi. Yapılan araştırmalara göre meslek hastalıklarının en yaygın olanlarından birisinin mesleki kanserler olduğunu aktaran Annie Mony, konuşmasında çalışmaya bağlı kansere yakalanmanın giderek yaygınlaşması üzerinde durdu. Bu konuda çeşitli istatistik verileri aktardı. Dünya sağlık örgütünün 2015 rakamlarına göre en az 500 bin işçinin çalışma koşulları nedeniyle kansere yakalanarak can verdiğini dile getiren Mony, bu rakamın önemli bölümünün asbeste (hastalık yelpazesi geniş bir tür mineral) bağlı olduğunu söyledi. Dünya genelinde yıllar içinde işçilerin kansere yakalanma ve hayatını kaybetme oranlarının arttığına dikkat çeken Mony, bu durumun sınıfsal eşitsizliğin artmasının bir sonucu olduğunu vurguladı ve her sene yalnızca yüzde 0.5’i için meslek hastalığı tanısı konulduğunu sözlerine ekledi.
Konuşmasının devamında asbest ve asbeste karşı Fransa’da verilen mücadele üzerinde duran Annie Mony, asbeste bağlı kanserlerin meslek hastalıkları tanı tablosuna alınmasının işçilerin mücadelesinin bir ürünü olduğunun altını çizdi. Yıllar boyunca Fransız patronların her fırsatta asbestin zararlı olmadığına ilişkin propaganda yaptığını fakat 1997 yılında işçi sınıfının mücadelesinin nihayet Fransa’da asbesti tamamen yasaklattırdığını aktardı. Mony’nin konuşmasının ardından söyleşi, soru-cevap bölümüyle son buldu.
İşçi sınıfının kitlesel olarak mücadele sahnesine çıkamadığı günümüz koşullarında çalışma hayatı giderek ağırlaşıyor. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de en can yakıcı sorunlardan birisini iş cinayetleri ve meslek hastalıkları oluşturuyor. Türkiye’de SGK’nın açıkladığı resmi rakamlara göre yılda 500 işçi meslek hastalıklarına yakalanıyor ve meslek hastalıklarından hiç kimse ölmüyor. Ama bizler açıklanan bu rakamların gerçekleri yansıtmadığını çok iyi biliyoruz. Her gün en az onlarca işçi meslek hastalıkları sonucu ölüyor fakat hiçbiri “meslek hastalığı” ya da “önlenebilir çalışma kaynaklı hastalık” olarak kayda geçmiyor. Türkiye’de sadece 2017 yılında binlerce işçinin önlenebilir meslek hastalıklardan dolayı ölmüş olabileceği düşünülüyor. Türkiye’de ve dünyada işçiler sermayenin aç gözlülüğüne kurban ediliyor. İşçi sınıfı örgütlü mücadeleyi yükseltmediği müddetçe, bu durum kendiliğinden değişmeyecek!