301 oldu adınız

301 kere öldü canınız

301 kere çıktı yeryüzüne ölünüz

Bir, bir, 301

301 kazma değil, 301 can

301 kürek değil, 301 can

Yan yana kazındı mezarınız

Yeraltında söndü göz feriniz

Yeryüzüne çıktı, tek tek cansız bedeniniz

Dünyaya doymadan, patron devlet ortak aldı canınız

“Onların değil, 301’in arkasında dursun” dedi ananız, babanız, karınız

Size şiirler yazdı minik yavrularınız

Hasret ve özlemle anılır artık adınız

Bir, bir, 301

Siz 301 olduğunuz için, kaldı adınız

Bir, bir, iki, iki ölenlerin yok bile adı

Sizi unutmaz ne ana-babanız, ne sınıf kardeşleriniz

Tarihe yazıldı adınız, bir, bir 301

Sizi asla unutmaz sınıf dostlarınız

Hesabını mutlak soracak örgütlü sınıf kardeşleriniz

Çocukluğumun, gençliğimin geçtiği, sınıfımın mücadelesiyle tanıştığım Ege yollarındayım. Eskişehir’den yola çıkıp, Kütahya’ya vardık. Balıkköy istasyonunda tren mola verdi. Saat sabah iki elli, tren istasyonda oflaya puflaya, yorulmuş, acıkmış ve susamış Âdem Babalar gibi durdu. İstasyonda görevlilerin dışında tek bir kadın vardı. Yaşı en az yetmiş gibi. Kolunda bir sepet var, sepette gevrek dolu, ağzına kadar. Yaşlı kadının gözleri trenin küçük pencerelerinden dışarı bakan yolcularda, hızlı hızlı yürüyor birbirine bağlı vagonların yanından. İnip gevrek alacak ve başında beyaz devin olmadığı çeşmelerden gani gani içmeye ve elimizdeki şişeleri doldurmaya yetecek zamanımız var. İnip yaşlı kadının yanına vardım. “Abla kolay gelsin. İki gevrek verir misin?” dedim. “Sağ olasın” deyip, iki gevreği hızlıca gazete parçasının arasına sarıp verdi. “Abla zor olmuyor mu bu saatte?” diye sordum. “Ekmek parası, netcen gari?” demekle yetindi. Çeşmeden su içip, elindeki şişeyi dolduran yolcular hızlıca çeşmenin yanından uzaklaşıyor. Treni kaçıracağından değil. Uzun bir süredir Cem Karaca’nın “su bedava” sözlerinden nefret eden beyaz devlerden biri köşeden çıkıp, “su artık bedava değil, verin bakalım akçeleri” diyecekmiş gibi bir tedirginlik var yolcularda. Çeşmeye vardım, su çivi gibi. Bir güzel elimi yüzümü yıkadım. Gani gani içtim. Elimdeki şişeyi doldurdum. Gevrek satan ablamız ekmek parası gevreklerini satıp bitirmiş. Yanına vardım. “Abla, enişte, oğul, uşak var mı?” dedim. “Gocoğlan sizlere ömür. Uşalar gendine bilen yetmeyon gari. Netçen gari?” deyiverdi. Trenimiz ön öne dizilmiş demir karıncalar gibi. İlk düdük ötmesiyle yerde görevlilerden başka kimsecikler kalmadı. Birbirine tutunmuş demir karıncalar hareket etti.

Savaştepe istasyonunu geçtik, tren yolunun iki yanı tarlalar ve zeytin ağaçları ve üzüm bağları sıra sıra. Zeytin ağaçlarına bakınca, gözümün önüne Yırca’da bir gecede binlerce zeytin ağacının kökünden sökülmesi geldi oturdu. Ardı sıra para, çok para için her naneyi yiyecek kapitalist sistemin sahipleri göründü gözüme. Hepsi para için salyaları akan kudurmuş halleriyle. Sonra, o zeytin ağaçlarını söktüren iş makinelerini kullananlar göründü. Nâzım Usta göründü gözüme. Koca bir çınar ağacının altından, zeytin ağaçlarına doğru bakıyor: “Fakat zeytin fidanları hâlâ fidan” diyor. Sonra, “Ağaç baltaya demiş ki” diyor iş makinelerine doğru bakıyor gibi görünüyor gözüme. Soma istasyonuna yaklaştık. Madenci heykelini geçerken, bizim makinist, 301 madenciye saygı göstermek için mi bilinmez, öyle yavaşlattı ki treni kağnı arabası gibi ağır ağır gitti. İstasyonda durdu. Camdan istasyondaki ve çevrede görünen insanlara bakıyorum. 301 madenci için yas tutma günleri geride kalmış. Fakat sessiz bir öfke var duruşlarında, bakışlarında. İçimden “Nâzım Usta olsaydı da iki kelam etseydi” diyorum 301 madenci için.

Başları sarı beyaz sarıklı, ellerinde sepetler olan köylüler bindi Soma istasyonundan. Birinin yanına varıp selam verdim. Selamımı aldı. Beni şöyle bir baştan aşağı süzdü. Cam kenarındaki koltuğa geçti. Yanına oturdum. “Somalı mısın efem?” dedim. Başıyla onayladı. “Somalı madencileri sorcesen, beni (bana) soru soruveme. Na buna soruver” dedi, birini işaret ederek. Gidip işaret ettiği köylüye selam verdim. Karşı sıradaki boş koltuğa oturdum. “Sen nerdensin, deyiver de ona göre gonuşu gonuşuverem gari” dedi. “İzmirliyim” dedim. “Ha, beri bak hele? Evvel bilen yoğudu. Gari Soma’yı bilmeyen va mı? 301 madenciyi sorup duru gelen her kimse. 301 mi ölüvedi madende? Duruve gıpraşma, dinleyive gari. Toprağımız verim vemeyo. Köylü aç galeyo, madenden gayri iş komadılar Soma’da. Ya aşarıya madene inivercen ya ac kalcen deyolar. Bene konuşdurup durusan, deyiverce çoğ” dedi. Sözleri, kin, öfke ve sitem yüklüydü. Sustum. O da bir müddet sustu. Sonra “beni bak, bubam derdi ki, ‘kadeş eliyle diken çıkartılı, el eliynen diken çıkartılmaz’. El kim, kadeş kim biliyon mu?” “Kim?” diye sordum. “El madeni talan ediverenle, talan ettiriveren, gadeşse, geri galıveren her kimse” dedi. Menemen istasyonunda inmek için hazırlandılar. Vedalaşıp indiler.

İki saat sohbet ettiğim yarı köylü yarı işçi birisiydi. Sınıf bilincinden, sınıf tarihinden bihaber, yaşı 60’ı çoktan geçmiş birisiydi. Ama elin kim, kardeşin kim olduğunun gayet bilincinde olduğu, kendi sözlerinden anlaşılıyordu. Zihnimde 301 madenci sınıf kardeşlerimiz ve her ay toplu ya da bir bir canı elinden alınan tüm diğerleri. Ve bu kahrolası sömürücü düzen yok edilesiye kadar bu vahşet sürecek, öyle ya da böyle işçi sınıfını sömürmekle yetinmeyecek, iş cinayetlerinde ve çıkar savaşlarında canlarımızı almaya devam edecek. Ama örgütlü işçi sınıfı tüm bunların hesabını mutlaka soracaktır. Ve sömürücü sınıfı dünya üzerinden yok ederek tüm acılara son verecektir.