Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) ile işçi sendikaları arasında sürecek grup toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin başlamasına kısa bir süre kaldı. Yetkili sendikalar işçilerin ücret ve sosyal haklarına yapılmasını talep ettikleri zam oranlarını açıklamaya başladılar. Gerek sözleşme kapsamındaki işçi sayısının çokluğu ve ağır sanayi işçileri olmaları açısından gerekse de MESS’in patron örgütleri arasında tuttuğu konum ve sektörün ekonomik büyüklüğü açısından metal işkolundaki sözleşme süreci her dönemde hayli önemli olmuştur. Üstelik içinden geçtiğimiz ekonomik kriz koşullarını dikkate aldığımızda, MESS sözleşmesinin bu dönem için taşıdığı önem bir kat daha artmış durumda!
MESS sözleşmesi kapsamında 110 binin üzerinde üyesi bulunan Türk Metal geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiği toplantılarla, sözleşme teklif taslağını açıkladı. Türk Metal’in teklif taslağında ilk altı ay için toplam ücret zammı talebinin %26,28 olduğu duyuruldu. İkinci altı ay için enflasyon + %1, üçüncü altı ay için enflasyon + %2, dördüncü altı ay için enflasyon + %1 isteyeceğini açıklayan Türk Metal, ikinci yıl sosyal haklar için enflasyon + %3 oranında zam talebinde bulunacağını ifade etti. Belirtmek gerekiyor ki Türk Metal’in taslağındaki ilk altı ay için belirlenen %26,28’lik zam üç kalemden oluşuyor. 15,55 liranın altındaki saatlik ücretleri bu düzeye çekecek bir iyileştirme zammı (yüzde 3,97) ile sosyal haklara dair istenen zam taleplerini çıkardığımızda, Türk Metal, bütün saat ücretlerine %20 zam talep ediyor. Açıklamayı yapan Türk Metal Genel Başkanı Pevrul Kavlak, patronların son yıllardaki önemli saldırılarından biri olan “sözleşmenin 3 yıllık imzalanması” dayatmasıyla karşılaşmaları durumunda ne tepki vereceklerini soran gazetecileri, “üyelerimize soracağız” diyerek geçiştirdi.
Öte yandan DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası da MESS Grup Toplu İş Sözleşmesi için taleplerini açıkladı. Yüzlerce metal işçisinin katıldığı bir toplantıda yapılan açıklamaya göre Birleşik Metal-İş, MESS ile masaya sözleşmenin iki yıllık imzalanması talebiyle oturacak. İki bölümlü bir ücret talepleri olduğunu açıklayan Birleşik Metal-İş, işe ilk defa girecek bir metal işçisinin ücretinin yani taban ücretin, asgari ücretin yüzde 15 üzerinde uygulanmasını talep ettiğini açıkladı. Hâlihazırda çalışmakta olan işçilerin ücretlerine ise yüzde 10 zam yapılması ve ardından da saat ücretlerine 3,80 lira eklenmesini talep edeceğini belirtti. Bu taleplerin ortalamada ilk 6 aylık dönem için yüzde 34,2 oranına, parasal karşılık olarak ise ikramiye dâhil aylık net 1152 liraya denk gelmekte olduğunu açıkladı. Birleşik Metal-İş, ikinci ve dördüncü altı aylar için enflasyon + 4 puan, üçüncü altı ay için ise enflasyon + 5 puan zam istediklerini duyurdu.
Ekonomik kriz iyiden iyiye kendisini gösteriyor. Çeşitli matematik oyunlarıyla enflasyon olduğundan düşük gösteriliyor olsa da gerçekler emekçilerin canını yakmaktadır. Bugün Türkiye’de gerçek enflasyon, yani işçi ve emekçilerin enflasyonu %30’ların üzerindedir. Sendikalar tarafından MESS sözleşmesi kapsamında dile getirilen zam taleplerinin işçilerin ücretlerindeki bu erimeleri telafi edip etmeyeceğini bir yana bırakalım. Talep edilen bu zam oranlarını almak dahi ciddi mücadeleler gerektirecektir.
Sözleşme masasında metal patronlarının nasıl bir tutum alacağını anlamak için sadece son süreçteki birkaç gelişmeyi hatırlamak yeterlidir. Yüksek Hakem Kurulu marifetiyle %6 ücret zammı ile bitirilen TÜPRAŞ sözleşme süreci, Türk-İş ile hükümetin danışıklı dövüşü sonucunda %8 ücret zammı ile bitirilen kamu toplu sözleşme süreci, Memur-Sen, hükümet ve Kamu Görevlileri Hakem Kurulu işbirliği ile %4+4 ile bitirilen kamu emekçilerinin sözleşme süreci… Yakın dönemde hükümetin siyasi müdahalelerinin de etkisiyle oldukça düşük zam oranlarıyla bağıtlanan bu üç sözleşme süreci, metal işçilerinin önündeki güncel derslerdir. Son derece açık ki hükümetin desteğini arkasına alan MESS, grev yasağı tehdidini de kullanarak bastıracak! Metal patronları üç yıllık sözleşme süresi ve işçilerin eriyen ücretlerini bile telafi etmeyecek, onları sefalete mahkûm edecek düşük zam oranıyla bu süreci kapatmak isteyecek! Asıl soru şudur: Bu sözleşme kapsamındaki yaklaşık 130 bin metal işçisi ne yapacak?