Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak, geçen gün katıldığı bir televizyon programında “dolar yükseliyor endişelenmeli miyim?” sorusuna, “Dolarla mı maaş alıyorsunuz? Dolar borcunuz mu var? Dolarla işiniz var mı?” sorusuyla yanıt vererek, doların normal insanları ilgilendirmediğini demeye getirdi. Gerçekten de öyle mi? Dolar artarken liranın erimesi, ücretlerini lira üzerinden alan işçileri, emekçileri etkilemiyor mu?

Siyasi iktidarın sözcüleri sıkıştıkları zaman lafebeliği yapıyor, bin dereden su getiriyor, evirip çeviriyor ve konunun dışında bir cevap veriyorlar. Yani demagoji yapıyorlar. Laf kalabalığı yaparak ve hatta üstte çıkarak gerçeklerin üzerini kapatmaya çalışıyorlar. Nasıl olsa medyayı kontrol ediyorlar ve kimse onlara gerçekleri sergileyen sorular soramıyor. Nasıl olsa işçi sınıfı örgütsüz ve tepki gösteremiyor. İşte bu ortamda istedikleri gibi konuşuyor ve belli ki işçileri aptal, her denilene inanan kimseler olarak görüyorlar! Sanki dolar liranın değerini eritmeden, kendi kendine yükseliyor. Eğer dolar artarken, cebimizdeki liranın değeri olduğu gibi kalsaydı elbette doların artması bizi ilgilendirmezdi. Ama doların değeri lira karşısında artıyor, yani liranın değeri düşüyor, dolayısıyla cebimizdeki ücret de eriyor, alım gücümüz düşüyor.

caps-14082020-asgari-ucret.png [1]

Yüksek miktarda doları olan sermaye sınıfı ve iktidar çevreleri dolar yükselirken en tepe noktasında bozduruyor ve sonra dolar belirli ölçülerde gerileyince düşük seviyeden yeniden alarak ceplerini dolduruyorlar. Onların bizim sırtımızdan elde ettikleri ve adına sermaye dedikleri birikmiş paraları var. Ama bizim birikmiş sermayemiz yok. Onlar ceplerini doldururken bizler yoksullaşıyoruz. Çünkü liranın değeri eridikçe marketteki ürünlerin fiyatları artar. Enflasyon yükselir. Çarşı/pazardaki fiyatlar el yakar. Fiyatlar arttıkça cebimize giren maaş da aynı şekilde artmıyor. Siyasi iktidar, gerçek olmayan enflasyon rakamlarına göre asgari ücrete zam yapıyor ve asgari ücret zammı tüm sektörleri bağlıyor. Aldığımız zam, aslında birkaç ay içinde eriyor. Özellikle 2018’den bu tarafa işçi sınıfının reel ücretleri artan ölçüde düşüyor, yani alım gücümüz eriyor ve yoksullaşıyoruz. Bunu, asgari ücreti dolar ve altın ile karşılaştırarak rahatça görebiliriz.

Mesela 2002 yılında asgari ücretle yaklaşık 8 adet çeyrek altın alınabiliyordu ve asgari ücret 112,5 dolara karşılık geliyordu. 2005 yılında asgari ücretle alınabilecek çeyrek altının sayısı 11,47’ye kadar çıkmıştı. Fakat bugün asgari ücretle 3 adet çeyrek altın bile alınamıyor. Bu kayıp çeyrekler kimin cebine gitti dersiniz?  

Bir de dolar üzerinden gidelim. Çok eskiye gitmeye gerek yok. 2020 yılının başında zamlı asgari ücret 353 dolarken, şu anda 285 dolardır. Yani asgari ücret 68 dolar erimiş! Peki, bu 68 doları kim cebe attı? Birileri cebimizi boşaltıyor ve sonra da çıkıp “ne var canım dolarla mı maaş alıyorsunuz?” diyor. Doğru dolarla maaş almıyoruz ama yediğimiz, içtiğimiz her şey dolarla! İşçilere endişelenmeyin diyenler, cebimizden çıkan 68 doları yerine koyacaklar mı? 68 doların karşılığı 500 liradır. 500 liranın uçup gitmesi daha fazla yoksullaşmamız, mutfaklarımıza daha az yiyecek girmesi, salgın günlerinde bağışıklık sistemimizin zayıflaması, çocuklarımızın ihtiyaçlarını karşılamakta iyice zorlanmamız demektir. Gerçekten de endişelenmeyelim mi?

***

Asgari ücretin dolar ve altınla karşılaştırması: