Koronavirüs denetimleri ile ilgili olarak Aile, Sosyal Politikalar ve Çalışma Bakanlığı tarafından işyerlerine bir yazı gönderilmeye başlandı. Gönderilen yazıda “İşyerinde Covid-19 kaynaklı pandemi konusunda, Ekim-Kasım-Aralık döneminde inceleme teftişi” yapılacağı yazıyor. Yalnız teftişin uzaktan yapılacağı yani sadece evrak üzerinde denetim yapılacağı bildirilmiş, işverenden alınan önlemlerin neler olduğu ve risk analizi gibi raporların teftiş grup başkanlığına getirilmesi istenmiş.
İşyerlerinde koronavirüsle alakalı neredeyse hiçbir önlem alınmıyor. Önlemler sadece maske ve dezenfektan ile sınırlı tutuluyor. Bazı işyerlerinde maske bile verilmiyor. Ziyaret ettiğimiz işyerlerinin birinde Nisan ayında yıkanabilir maske verilmiş, onun dışında maske verilmemiş durumda, çalışanlar maskelerini evlerinden getiriyorlar. Böyle işyerleri kâğıt üzerinde önlem almış gibi görünüyor.
Geçtiğimiz haftalarda işyerlerinden birine müfettişler geldi. İşyerinde yüzeysel bir denetim yaptılar ve birkaç uygunsuzluk maddesi yazdılar. Toplantı esnasında patrona “koronavirüs ile ilgili ne tür önlemler aldınız? Pozitif olan çalışanınız var mı?” diye sordular. Patron “biz çok sıkı önlemler aldık, şu ana kadar hiç pozitif çalışanımız çıkmadı. Türkiye’de koronavirüs vakası görülmeye başlandığı günden itibaren ateş ölçmeye başladık, ateşi yüksek olan çıktıysa hemen hastaneye gönderdik” diye cevap verdi. Gerçekten de çok sıkı önlemler aldılar! Bol bol ateş ölçtüler! Tabi ki onun dışında bir önlem alınmadı. Ateş ölçüm sırasında işçiler kapıda dip dibe, dakikalarca soğukta bekletildi. Ölçüm yapıp yapmadığı belli olmayan bir ateş ölçerle sözde ateş ölçümleri yapıldı. Peki, diğer önlemler ne oldu? Çalışanların hastalanmaması için çalışma ortamlarında gerekli düzenlemeler yapıldı mı? Çalışma saatleri düşürüldü mü? Yemeklerde iyileşmeler yapıldı mı? Soyunma odaları iyileştirildi mi? Hiçbirinde düzeltme yapmayan patron müfettişlere sıkı önlemler aldığını anlatıyor. Müfettişler de “çok iyi, pozitif vaka çıkmamış, çok güzel önlemler almışsınız” diye patronu övüyorlar.
Denetime gelen müfettişlerin durumu içler acısı. İçerde gerçekten önlem alınmış mı bakma gereği bile duymuyorlar. Evrak üzerinde her şey tamamsa denetimi bitiriyorlar. Evrakta eksik bir şey görürlerse evrakın düzeltilip verilmesini istiyorlar. Amaç “denetim yaptık” demek. O fabrikada denetim sonrası 6-7 işçide koronavirüs testi pozitif çıktı. İşçilerin hepsine test yapılsa sayının çok daha fazla olacağından şüphemiz yok.
İşçiler birlik olup örgütlenmediği müddetçe, iş güvenliği önlemlerini maliyet olarak gören patronlar bu dönemde de maliyet olduğu için en ucuz maske ve dezenfektanları kullanmamızı isteyecekler başka da bir önlem almayacaklar. Maske takarak ve dezenfektan kullanarak hastalanmanın önüne geçemeyiz. Hastalanmamak için daha sağlıklı besinler yiyebilmeli ve daha uzun saatler dinlenebilmeliyiz. Bunları elde etmenin tek yolu patronlara karşı birlik olup mücadele etmektir.