Sonunda bu da oldu. Yoklukta sabretmesi öğütlendiği halde vatandaşlardan birinin sabredemeyip “evimize ekmek götüremiyoruz” demesi üzerine bu lafı çok abartılı bulduğunu söyledi Cumhurbaşkanı Erdoğan. Sonra da yanında getirdiği çay poşetlerinden birini vererek “al bu keyif çayını iç” dedi. Bakan Albayrak “ben dolar kuruna hiç bakmıyorum” dese de lira değer kaybetmeye devam ederek dolar karşısında eriyor, dolar 8 lirayı aştı. İşsizlik, yoksulluk, borçlanma artıyor. Ekim ayı yoksulluk sınırı 8 bin 86 lira olarak açıklandı Türk-İş tarafından. 10 milyondan fazla işsiz var. 1,3 milyon kişi ücretsiz izinde. Çalışanların yarısı asgari ücret alıyor. Bu koşullarda “ekonomimiz uçuyor” demek abartılı olmuyor da “evimize ekmek götüremiyoruz” demek mi abartılı oluyor? İnsan “bu kadar rahatlığı nereden buluyorlar?” diye sormaktan alamıyor kendini. Bizi sefalet koşullarında yaşamaya mahkûm edenler kendileri sırça köşklerde yaşayınca böyle oluyor demek. Ama mesele sırça köşklerde oturanların halkın içinde bulunduğu durumu görememesinden ibaret değil.
Ortada besbelli bir çarpıtma var. Görünüşte “ekmek götürememe” tabiri abartılı bulunmuş. Eminiz ki bunu söyleyen esnaf evine sadece ekmek değil, sebze, meyve, hatta sınırlı da olsa et de götürüyordur. Çarpıtma da burada ortaya çıkıyor işte. Meselenin bir yiyecek maddesi olarak “ekmek” olmadığını, bunu söyleyen kişinin de zaten gerçek anlamıyla ekmeği kastetmediğini pekâlâ cumhurbaşkanı da biliyor. Zira mesele tek başına eve kuru ekmek götürüp götürememe değil. Ama egemenler, meseleyi kuru ekmeğe indirgeyip toplumda “evine ekmek götürebiliyorsan şikâyet etmeye hakkın yok” algısı oluşturuyorlar. Evine ekmek götürememek, geçim araçlarına yeterince ve gerektiği gibi ulaşamamak, toplumsal ihtiyaçları karşılayamamak demektir. İşçi Dayanışması’nın 139. sayısında “Ne Kadar Mücadele O kadar Ekmek [2]” diye bir yazı yayınlanmıştı. Orada şöyle tarif ediliyordu ekmek: “Ekmek kıdem tazminatımızdır. Ücretimizdir, sosyal yaşamımızdır, sevdiklerimize ayırdığımız zamandır ekmek. Ekmek eğitimdir, konuttur, sağlıktır, emeklilik hakkıdır, demokratik haklarımızdır.” Bu şekilde baktığımızda siyasi iktidarın her geçen gün ekmeğimizi ne kadar küçülttüğünü, evine ekmek götüremeyenlerin sayısının hızla ve katlanarak arttığını çok rahat görürüz.
İşçi Dayanışması’nın 151. sayının başyazısında da bugünkü koşullarda yoksulluk dediğimizde ne anlamamız gerektiği çok güzel anlatılmış: “Ayrıca yoksul olmak demek, kuru ekmeğe muhtaç olmak ya da çul serip üzerine oturmak değildir. Siyasi iktidar ve yandaş medya sürekli olarak insanların zihnine şunları üflüyor: ‘Elinde akıllı cep telefonu, evinde bilgisayar, televizyon ve buzdolabı var, ne yoksulluğu ya! Yoksulluk yok, nimet azgınlığı var!’ Cep telefonu, bilgisayar, buzdolabı, çamaşır makinesi bir zenginlik göstergesi değildir. Tüm bunlar bizlerin geçim aracıdır. Her çağın geçim araçlarını o çağın toplumsal ihtiyaçları ve gelişmişlik düzeyi belirler. En basitinden, ‘uzaktan eğitim’ verilen bir çağda bir işçi ailesinin evinde bilgisayar, elinde akıllı telefon olması zenginlik olamaz! Üstelik bugün milyonlarca işçi ailesinin evinde bilgisayar yoktur ve bu durum o işçi ailesinin yoksulluğunun boyutlarını sergiler.”
Milyonlarca insanı yoksulluğa mahkûm ederken bizim susmamızı, boğazımızdan bir lokma yemek giriyorsa şükretmemizi istiyorlar. En küçük bir serzenişe bile tahammül gösteremiyorlar. Emekçileri yalanlarla, efsanelerle susturmak, başarılı olamazlarsa kutuplaştırarak düşmanlaştırmak ve gemilerini yürütmek istiyorlar. Bu da yeterli gelmezse baskıyla susturmaya çalışıyorlar. Bunların hiçbirini yapamıyorlarsa küçümseyip alay ederek, eziyorlar. Aslında hem isyan etmemizden korkuyor ama hem de örgütsüzlüğümüzden cesaret alıp bizimle alay ediyorlar. Evine ekmek götüremediğini söyleyen birine “al keyif çayı iç” demenin başka nasıl bir izahı olabilir?
Bir zamanlar sarayında debdebeli bir yaşam süren Fransa kraliçesi Marie Antionette, “Halk aç, ekmek yok” sözünü duyunca “o zaman pasta yesinler” cevabını vermişti. Halk ekmek bulamayıp açlık ve yoksulluktan kırılırken, kral ve soylular saraylarda vur patlasın, çal oynasın bir yaşam sürüyordu. Versay Sarayı lüksün, şatafatın, debdebenin merkeziydi. Soylular, gösterişli perukları, pahalı parfümleri, şık ve renkli elbiseleriyle partiden partiye koşturuyordu. Kral ve kraliçe su gibi para harcıyor; pahalı kıyafetler ve mücevherler satın alıyordu. Ama bu arada ülkenin hazinesi boşalıyor, para suyunu çekiyordu. Yani emekçiler saraylarda yaşayanların umurunda değildi. Peki, bugün Türkiye’de işçilerin reel ücretleri ve alım gücü hızla düşerken, sadece son 10 ayda asgari ücret dolar karşısında 800 lira erirken, milyonlarca insan ay sonunu getiremezken, “al keyif çayı iç” diyen bizim saraylılarımız Marie Antoinette’ten farklı mı?