Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 17 Aralıkta İl Sağlık Müdürlüklerine “Covid-19 Nedeniyle Vazife Malullüğü” konulu bir genelge gönderildi. Genelgenin “Bakanlık Covid-19’u meslek hastalığı olarak kabul etti” şeklinde servis edilmesinin etkisiyle kamuoyunda büyük oranda böyle bir algı oluştu. Sağlık emek ve meslek örgütleri yaptıkları açıklamalarla oluşan algının hatalı olduğuna dikkat çekti, sağlık çalışanlarının taleplerini hatırlattı.
Sağlık Bakanlığının genelgesinde şu ifadeler yer alıyor: “Sağlık çalışanlarından görevlerini yapmakta iken, görevlerinin çeşitli sebep ve tesiri ile Covid-19 tanısı ile tedavi alıp tedavi sonucu SGK Sağlık Kurulunca ‘malul’ olduğuna karar verilenler ile hayatını kaybedenlerin kendilerinin veya yakınlarının başvurularına istinaden 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 14’üncü ve 47’nci maddelerine göre ‘meslek hastalığı’ veya ‘vazife malullüğü’ hükümlerinden yararlandırılmaları söz konusu olabilecektir.” Ancak bu haklardan yararlanabilmek için illiyet (nedensellik) bağının kurulması şartının arandığı da hatırlatılıyor.
Sağlık Emekçileri Sendikası (SES) ve Türk Tabipleri Birliği (TTB) gibi emek ve meslek örgütlerinin çabaları ve mücadelesiyle oluşan kamuoyu baskısı sonucu Sağlık Bakanlığının böyle bir genelge yayınlamak zorunda kaldığı açıktır. Ancak TTB yayınlanan genelgenin sağlık emekçilerinin taleplerini tam olarak karşılamadığını dile getiriyor. TTB'nin twitter hesabından açıklama yapan TTB Merkez Konseyi Başkanı Şebnem Korur Fincancı genelgeye ilişkin şunları söyledi: “Burada söz konusu olan doğrudan, hiçbir illiyet bağı aranmadan sağlık çalışanlarına vazife malullüğü ya da meslek hastalığının değerlendirilmesi olmalı. Dünyada da ülkelerin büyük çoğunluğunda bu uygulama yerleşmiş durumda. Türkiye’de SGK’ya bırakılmış, bir ispat yükünü sağlık çalışanına yükleyen bir yaklaşım var.”
Sağlık çalışanlarının işi ve mesleği gereği Covid-19 ile yoğun ilişkisi olduğu su götürmez bir gerçek. Sağlık işçileri 10 kat daha fazla enfekte oluyor. Bugüne kadar koronavirüse yakalanan sağlıkçı sayısı 120 bini buldu. Tablo ortadayken ayrıca bir illiyet bağının sorgulanmasının sebebi nedir? Covid-19 geçiren sağlık emekçilerinin kayıtları, Halk Sağlığı Yönetim Sistemi’nde (HSYS) bakanlık tarafından tek tek tutuluyor. Neden bu kayıtlar illiyet bağı olarak kabul edilip SGK’ya otomatik olarak iletilmiyor da sağlık çalışanından hastalığı nerede, ne zaman, nasıl kaptığını ispat etmesi isteniyor? Bu şekilde insanlar hayli uzun soluklu ve büyük oranda olumsuz sonuçlanacak bir hukuki sürece mahkûm edilmiş oluyorlar.
“Oyalama değil yasa istiyoruz” diyen TTB’nin talepleri şunlar:
- Yasa tüm sağlık çalışanlarını kapsamalı!
- HSYS kayıtları illiyet bağı kabul edilsin!
- Tüm çalışanlar için eşit SGK kapsamı olsun!