Krizin ve Covid-19 salgınının yükü işçi ve emekçilerin üzerine yıkılmaya devam ediyor, yoksullaşma derinleşiyor. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu DİSK’in Covid-19 Döneminde İşsizlik Sigortası Fonu Raporu, İşsizlik Sigortası Fonunun patronlara altın tepside sunulmaya devam ettiğini gözler önüne seriyor. “İşsizlik Sigortası Fonu Salgında da İşverenlere Çalıştı” başlığı ile yayınlanan araştırma sonuçları, İŞKUR’un Aralık 2020 verilerine göre fonun bir kez daha işçilerin değil patronların lehine kullanıldığını ortaya koyuyor.
İşsizlik Sigortası Fonunun salgınla birlikte nasıl kullanılacağı gündeme gelmişti. 26 Mart 2020 tarihli ve 7226 sayılı yasa ile 4447 sayılı kanuna geçici maddeler eklenerek işverenlerin kısa çalışma ödeneğinden yararlanma koşulları esnetildi. 17 Nisan 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yasa değişikliği ile patronlara, onayları olmadan işçileri ücretsiz izne çıkarma olanağı tanındı. Ücretsiz izne çıkarılan sigortalı işçilere ise İşsizlik Sigortası Fonundan nakdi ücret desteği olarak günlük 39,24 lira, aylık net 1,168 lira ödeme yapılıyor. Salgın döneminde ücretsiz izne çıkarılan 2,3 milyon işçiye toplam olarak 6,5 milyar lira ödeme yapıldı. Sermaye sahiplerine ise bu miktarın tam üç katı aktarıldı. Yani sigortalı çalışan işçilerin maaşlarından kesilerek fona aktarılan paralar 2020’de de işverenlere akıtıldı. Destek ve teşvik ödemesi olarak sermaye kesimine 18 milyar lira ödeme yapılarak işsizlik fonu adeta işveren destek fonuna dönüştürülmüş oldu.
DİSK’in raporunda şu bilgilere yer verildi:
- İşsizlik Sigortası Fonu salgında da işverenlere çalıştı! Verilere göre fondaki gelir 2020 yılında bir önceki yıla göre 2,1 milyar lira azalmıştır.
- 2020 yılında İşsizlik Sigortası Fonu işveren prim ödemeleri 11 milyar lira civarında iken işverenlere yapılan teşvik ve destek ödemeleri 18 milyar lirayı aşmıştır. İşçilere nakdi ücret desteğine ayrılan miktar ise sadece 6 milyar liradır.
- İşçilerin büyük bir bölümü İşsizlik Sigortası Fonundan yararlanamıyor. Salgın öncesinde 2020 yılı Şubat ayında 4 milyon 228 bin işsizden 592 bini işsizlik ödeneği alırken, salgın döneminde 2020 yılının Ekim ayında 4 milyon 5 bin işsizden sadece 255 bini işsizlik ödeneği almıştır. İşsizlerin yalnızca yüzde 6’sı İşsizlik Sigortası Fonundan yararlanırken yüzde 94’ü yararlanamıyor.
- İşsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği, nakdi ücret desteği (2020), yarım çalışma ödeneği, ücret garanti fonu ödemesi, aktif işgücü programları, işbaşı eğitim programları, işverenlere teşvik ve destek ödemeleri ile diğer giderlerden oluşan İşsizlik Sigortası Fonu giderleri içinde işsize ödenen pay azaldı ve azalmaya devam ediyor.