Hükümetin yönlendirmeleri ve sağladığı kolaylıklar sayesinde patronlar, pandemiyi fırsata çevirdiler. Haksızlık karşısında susup boyun eğmeyen ve sendikalaşan işçiler, Kod 29 bildirimiyle, yani ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davrandıkları iftirasıyla tazminatsız işten atılıyor. Veya zorunlu ücretsiz izne çıkarılarak asgari ücretin yarısına mahkûm ediliyorlar. Ancak bir yerde haksızlık varsa, orada haksızlığa boyun eğmeyenler de vardır. Nitekim Türkiye’nin dört bir yanında işçiler, zulme boyun eğmiyor, mücadele ediyorlar.
Çorum’daki Ekmekçioğulları Metal işçileri… Birleşik Metal-İş Sendikasına üye oldukları için Kod 29 bildirimiyle tazminatsız işten atılan onlarca işçi, 8 Aralıktan bu yana mücadelelerini sürdürüyorlar. Geçtiğimiz günlerde işçiler Çorum ve İstanbul’da eşzamanlı eylemler gerçekleştirdiler. Patronun saldırılarının yanı sıra, yoğun kar yağışı ve soğuk havanın da yılgınlığa sürükleyemediği işçiler, “Gittiler sanmayın, biz hep buradayız!” diyorlar.
Oradan ülkenin en önemli işçi havzalarından birine, Kocaeli’ye uzandığımızda iki hak mücadelesi daha, Baldur Süspansiyon grevi ve Systemair HSK direnişi karşılıyor bizi… Birleşik Metal-İş’in örgütlü olduğu her iki fabrikanın işçileri de yaşadıkları haksızlıklar karşısında sendikalaşmış, benzer şekilde de Kod 29 ve zorunlu ücretsiz izin saldırılarıyla karşılaşmışlardı. Çayırova’da bulunan İspanya sermayeli Baldur’daki mücadele ikinci ayına ulaşırken, Dilovası’nda bulunan Systemair’deki direniş dördüncü ayını aştı. Metal işçileri, ücretsiz izin ve Kod 29 dayatmalarına geçit vermemekte kararlı olduklarını söylüyorlar.
Kocaeli’ndeki bir başka işçi direnişi ise Çayırova’daki Migros Depo önünde gerçekleşiyor. DGD-Sen’de örgütlenen işçiler, onlarca yeni işçi alan şirketin kendilerini zorunlu ücretsiz izne çıkarmasına karşı tepkililer. Ücretsiz izin saldırısına ve sendikal baskılara son verilmesini, ağır çalışma koşullarının düzeltilmesini talep eden işçiler, haklı mücadelelerini duyurmak için Migros mağazalarında da çeşitli eylemler gerçekleştiriyorlar.
Türkiye’de sanayinin yoğunlaştığı, ancak sendikal örgütlülüğün çok zayıf olduğu havzalardan birisi Konya/Karaman… Karaman’da meyve suyu konsantresi üreten Alman sermayeli Döhler Gıda fabrikasının patronu, işçilerin birliğine tahammül edemeyip Kod 29 silahına başvurmuştu. Yargının işçi lehine verdiği kararları tanımayan patron, işyerindeki yetkili Tekgıda-İş sendikasına üye 12 işçiyi tazminatsız olarak işten çıkarttı. Bir ayı aşkın süredir fabrika önünde direnen işçiler; “Nereye kadar mı? Başarana kadar!” diyorlar.
Bir başka sanayi havzası ise Gaziantep… 4. OSB’de bulunan Yasin Kaplan Halı fabrikasında DİSK Tekstil Sendikası üyesi 16 işçi, Kod 29 ile işten atıldı. Kod 29 bildirimiyle atıldıkları için kıdem ve ihbar tazminatları, işsizlik ödeneği gibi hakları gasp edilen işçiler, fabrika önünde direniyorlar. İşçiler soruyorlar; “sendika üyesi olduğumuz için biz mi, yoksa bizi kötü niyetle işten atan patron mu ahlaksız?”
İstanbul’da ise aynı taleplerle postacılar, yani PTT işçileri direniyor! Kod 29 bildirimiyle işten atılan PTT-Sen üye ve yöneticilerinin İstanbul Sirkeci PTT Başmüdürlüğü önünde gerçekleştirdikleri direniş, ikinci ayını aştı. “Bak Postacı Direniyor!” şiarıyla haklı taleplerini yükselten işçiler kararlılar: “Zafer patronların zulmüne, kara, kışa, soğuğa karşı direnen emekçinin olacak!”
İzmir Büyükşehir Belediyesinde Kod29’la işten atılan 16 işçi, 9 gündür direnişte. İşçiler tazminat ve çalışma haklarının gasp edilmesine karşı direnişlerine devam ediyorlar. İZENERJİ A.Ş. ve İZELMAN A.Ş.’de çalışan 16 işçinin iş akitleri, İzmir Valiliği’nin haklarında başlattığı güvenlik soruşturması sonucunda 20 Ekim 2020’de Kod29 gerekçe gösterilerek feshedilmişti.
Antep’te bulunan Güven Boya, Uşak’taki Kaynak İplik, İstanbul’da bulunan Bimeks, Atlas Jet, Kayı İnşaat, KT Deri, Sinbo ve SML Etiket, Bursa Şişecam ve duyulan, duyulmayan nicesi… Pandemi döneminde sözde işten çıkarmalar yasak! Peki, bu tablo ne? İsimler, sektörler, şehirler değişiyor ancak haksızlığın ortak adı; “Kod 29” ve “ücretsiz izin”. Sorunların giderek artması işçileri birlik olmaya yönlendirirken, birleşen ve sendikalaşan işçiler de pandemi bahanesiyle çeşitli biçimlerde engellenmeye, baskılanmaya çalışılıyor. Sendikalar başta olmak üzere tüm işçi örgütleri ve her sektörden işçiler birleşmek ve dayanışma ağlarını büyütmek zorundalar. Sermaye sınıfı karşısında başka bir seçeneğimiz bulunmuyor!