Türkiye’nin güneydoğudaki komşusu İran’da 16 Eylülden bu yana büyük bir emekçi isyanı yaşanıyor. 22 yaşında gencecik bir kadın olan Mahsa Amini’nin polis tarafından katledilmesi bardağı taşıran son damla oldu İranlı emekçiler için. Kadınlar, gençler, işçiler, emekçiler sokaklara, meydanlara döküldüler. Halkı baskı ve zorbalıkla zapturapt altında tutmaya çalışan zalim molla rejiminin yıkılması için, özgür olmak, özgürce ve kardeşçe birlikte yaşamak için protestolara giriştiler.
İranlı emekçilerin sabrını taşıran şey, 1979’dan beri halka nefes aldırmayan, zorbalıkta sınır tanımayan, tepeden tırnağa yolsuzluk ve çürümeye batmış molla rejiminin ta kendisiydi. Polis ve molla iktidarı Mahsa’yı öldürdüklerini inkâr ettiler ama işçi ve emekçiler için bu yalana inanmak mümkün değildi. On yıllardır molla rejiminin baskı ve zorbalığına karşı öfke biriktiren emekçiler harekete geçtiler. Gençler, kadınlar meydanlara çıkmaktan vazgeçmediler. Ölümü göze alarak değişim ve özgürlük özlemlerini ortaya koyuyorlar. Petrol, şeker, metal üreten işçiler, otobüs ve kamyon şoförleri, öğretmenler greve giderek mücadelenin bir parçası oldular.
Molla rejimi halkın taleplerine kulak vermeyi reddetti. Gösterilere katılanları hain, ajan, şeytan ilan etti. Aralarında çocukların da olduğu 300’den fazla insanı katletti. Şu ana kadar 15 bin kişiyi gözaltına almış durumda. Tüm bunları sömürü, yağma, talan düzenini sürdürmek, iktidarının bekasını sağlamak uğruna yapıyor. Böyle bir rejim ayakta kalmayı hak etmez, meşru değildir ve ne yaparsa yapsın bir gün büyük bir gümbürtüyle yıkılmaktan kurtulamaz.
UİD-DER’li işçilere İran’dan seslenen bir emekçi kadının mektubu, kadınların molla rejimine karşı neden isyan ettiğini ortaya koyuyor. İran’da emekçi kadınların, gençlerin içine sıkıştırıldığı cendereyi anlatan mektubunu aşağıda paylaşıyoruz:
İran’dan bir emekçi kadın
Merhaba, ben İran’da yaşayan bir kadınım. İran’da kadın olmak dünyanın diğer bölgelerinden farklıdır. Burada kadın olmak, kendinizi erkeklerden daha aşağılık hissetmeniz ve birçok kısıtlamaya maruz kalmanız demektir. Çocukluğumuzdan beri sokakta oynamamıza bile izin verilmedi, diğer kızlarla bile... Küçük kızlar için bile başörtüsü takmamak birçok suçlamayı beraberinde getirdi. Erkekler tarafından herhangi bir rahatsızlık yaratılsa dahi kız çocukları ve kadınlar kesinlikle suçludur. Bununla birlikte, birçok alanda aileler hâlâ bir kızın tüm geleceğini ve hayallerini yok eden batıl inançların ve yanılsamaların etkisi altındadır.
İran’da yaşayan bir kadın olarak tüm bu baskılara ve kısıtlamalara, ayrımcılığa çocukluğumdan beri maruz kaldım. Mesela daha genç bir kızken, bir gün her zamanki gibi yorgun argın okuldan döndüğümde evimizde orta yaşlı bir kadınla karşılaştım. O gittikten sonra beni oğluyla evlendirmek için geldiğini öğrendim. Dini sebeplerden dolayı evleneceğim kişiyi seçme hakkım yoktu ve reşit olmadığım halde evlendirildim. Ağlamalarımın ve çektiğim acıların, ailemin bu kararını değiştirmeye hiçbir etkisi olmadı. Benim için hayatım o gün bitti... Hayalim hemşirelik okumaktı ama iki ay sonra yerini ev kadını olarak evde kalmaya bıraktı.
Evlilik töreni çok basitti, korkudan ağlamaya bile cesaret edemedim. Düğün töreni sırasında bazı sayfaları imzalamam istendi. O gün o sayfaları okuyacak vaktim olsa bile cümlelerden hiçbir şey anlamayacaktım. Ama daha sonra, o kâğıtları imzalamanın acı ve ıstırapla dolu sonsuz bir hapis cezası anlamına geldiğini öğrendim. Kocamın izni olmadan evimden bile çıkamayacağım yazıyordu.
Halen, evlilik esnasında bu belgelere imza attırılan binlerce kızın hayalleri ateşe veriliyor ve kül oluyor. Aşksız, hayal kırıklığına uğramış, depresif kadınlar... Bir yıllık evliliğimden sonra ilk çocuğum doğdu. Genç yaşta evlenmiştim ve cinsellik konusunda hiçbir bilgim yoktu. Günümüzde teknolojinin gelişmesi sayesinde bilgiye erişim kolay olsa da bu konu hâlâ bir tabu olarak görülüyor. Örneğin cinsel yolla bulaşan hastalıklarla ilgili bilgilendirme nadiren yapılıyor ve maalesef bilgi eksikliğinden, yoksulluktan kaynaklı bu konunun en çok mağduru yine kadınlar oluyor. Bugünlerde, nüfus artışı politikası nedeniyle durum daha da kötü. Doğum kontrol yöntemleri artık ücretsiz değil ve bir kadının zorunlu durumlarda dahi istenmeyen gebelikleri sonlandırabilmesi çok zor.
Bu ekonomik ve sosyal koşullarda, istenmeden dünyaya gelen bir çocuğun geleceği ne olabilir diye defalarca düşündüm. Arkadaşlarıma tavsiyem, bu konuda her zaman dikkatli olmaları ve bir çocuğun geleceğini bozmamaları olmuştur. Hamilelik için kendi bedeni üzerinde dahi kontrol hakkı olmayan bir kadın çocuğunu nasıl sevebilir? Genç kızların ve kadınların, sürekli olarak babaları veya erkek kardeşleri tarafından yargılanma korkusu içinde yaşadıkları bir toplumda, adaletten nasıl bahsedilebilir ki?
Sadece geçtiğimiz yıl medyada birçok kadın cinayeti vakası haber oldu. Gerçek sayı kesinlikle medyada yer alandan fazlaydı, çünkü uzak bölgeler ve özel etnik gruplar hakkında yeterli bilgi yok. Erkeklerin tacizine kadınların sebep olduğunun düşünüldüğü ve başörtüsü takmamanın iffetsizlik sayıldığı bir ülkede yaşayan kadınlar olarak bu toplumun ilerlemesini nasıl umut edebiliriz?
İki çocuğumla birlikte hayallerime ulaşabilmenin, özgürlüğün, güvenliğin ve fikirlere saygının gerçek anlamını bulmanın ancak başka bir ülkede mümkün olacağını düşündüm hep. Çünkü kendi ülkemde kadınlar ve kızlar hep acı çekiyorlardı. Ama artık İranlı kadınlar da haklarını almak için savaşıyorlar. Lütfen sizler de İranlı kadın ve kızların sesi olun. Barış, mutluluk ve özgürlük sadece İranlı kadınların değil, Afganistan ve benzeri diğer ülkelerde yaşayan kadınların da hakkıdır.
Jin, jiyan, azadi!