İnternette “sosyal iletişim ağı” olarak tanımlanan Facebook sitesinin dünya çapında en çok kullanılan uygulamalarından biri olan “Farmville” isimli sanal toprak sahipliği oyununda kiralık işçi çalıştırma dönemi başlamış. Gerçek dünyada kapitalistler için ucuz işgücü cenneti olarak bilinen Çin, sanal dünyada da bu özelliğini koruyormuş.
Söz konusu oyunda saatlik ücret karşılığı çalışan işçiler sanal tarlaların her türlü işini görüyorlar. Bu şekilde çiftliğiniz gelişmeye devam ediyor ve aynı zamanda kârınız artmış oluyor.
Haberi gördüğümde, kapitalist kültürün yeni zırvalarından biri diyerek geçip gidecektim. Ancak güvencesiz çalıştırma biçimlerine maruz kalarak günde 15 saatini patronlara veren yeğenim, bu oyunu bana öve öve bitiremeyince bir şeyler yazayım dedim.
Kapitalizmin yaşamdaki uygulamalarını sanal âleme taşıyarak internet oyunları ile mülk sahibi hatta patron olmanızı sağlayan bu oyunlar “sevimli” ve zararsız gözükse de, kapitalizmin vahşi sömürü biçimlerinin meşrulaşmasını ve bunlara sanal âlemde de olsa ortak olunmasını sağlıyor. Bu tarz oyunlarda “yaşamak için sömürmelisin”, “uygarlaşmak için işgal etmelisin” gibi fikirler genel doğrular olarak sunuluyor.
İçinde yaşadığımızın düzenin ve toplumu yöneten sınıfın hegemonyasının yansımaları çocuk oyunlarından bu tarz internet uygulamalarına kadar her alanda kendini hissettiriyor. Emek sömürüsünden, köle ticaretinden zevk alan bir toplum kültürü, kapitalizme elbette ki çok yakışıyor.
Sınıf bilinçli her işçiyi rencide edecek bu oyun ve benzeri uygulamalardan kurtulmak ise büyük bir “oyunbozanlık” gerektiriyor. Ancak bu oyunların “emek yanlısı” biçimlerini icat etmek de, bu oyunlara uzaktan “tu kaka” demek de gerçek hayatta yaşanan uygulamaları değiştirmeyecek. Kapitalizmin gerçek uygulamalarını bir bir işlevsiz kıldıkça, emekten yana bir düzen kurdukça oyunlarımız da, internetimiz de kendi sınıfımıza yakışır bir hale bürünecek.