1 Mayıs’ın yasak olduğu yıllar: Şiirler, şarkılar, anılar…

İşçi sınıfının kurtuluşu mücadelesine adadığı ömrü, dünyanın tüm ezilen ve sömürülenlerine duyduğu derin sevgi ile Nâzım Hikmet… O sadece sanatıyla değil tüm benliğiyle işçi sınıfının özgürlük mücadelesinin içindeydi. Nâzım yasaklı yılların sembolüydü aynı zamanda… Ustanın şiirleri, yasaklı olduğu uzun yıllar boyunca mücadeleci işçilerin gözbebeğiydi. 1 Mayıslarda işçiler birbirlerine Nâzım şiirleri armağan eder; kavgalarını, umutlarını, sevdalarını anlatmak için onun dizelerine başvururlardı. Türkiye işçi sınıfının büyük şairi Nâzım Hikmet’in, 1959’te yurtdışında bir radyoya verdiği 1 Mayıs mesajını paylaşıyoruz. Nâzım Usta sanki bugünü anlatıyor, bugün bizlere sesleniyor değil mi?

Zaman 1 Mayısların hemen öncesinde, yani sırf 1 Mayıs kutlayamasınlar diye mücadeleci işçilerin ve yüreği işçi sınıfının esaret zincirlerinden kurtulması için atanların tutuklandığı zamanlardı. Ama zor zamanlar dahi olsa insan zincirini kırdı mı, başını kaldırdı mı yukarı, ne de güzel yeşillenir hayat… Bir güzel hikâyenin akışına bırakacağız şimdi kendimizi… Nâzım Hikmet’in “ömrümün en güzel hatıralarından birisi” dediği bu anlatıyı, Ustanın kendi sesinden dinleme şansına kavuşacağız. Yüreği işçi sınıfından yana attığı için Bursa Cezaevinde tutukludur Nâzım… Onun bedeni içeride ama yüreği dışarıdadır, yani işçilerin arasında… Mücadeleci işçilerin yüreği de içeridedir, o orada yattığı için! Gerisini Nâzım’dan dinleyelim.

Geçtiğimiz yıl 1 Mayıs arifesinde Nâzım Hikmet’in 1 Mayıs üzerine yazdığı bir şiiri gün yüzüne çıkmıştı. TÜSTAV arşivindeki 1925 yılına ait belgeler arasında bulunan şiir, ilk kez Latin harflerine çevrilip 1 Mayıs günü paylaşılmıştı. “İstanbul’da 1 Mayıs” başlığını taşıyan bu şiirle birlikte hem geçmişe hem de geleceğe doğru yolculuğa çıkıyor insan… Önce 1925’e gidiyoruz, oradan yarım asır sonraya, 1976 1 Mayıs’ına… Türkiye tarihinin gördüğü en güzel kalabalık olan 1977’ye sonra ve oradan da UİD-DER ile 1 Mayıslara… Şanlı geçmişimize de kavgamızın şehri İstanbul’un ve tüm cihan yurdunun işçi sınıfının olacağı günlere de bugünden selam olsun!