Buradasınız
Yönetmen ve Senarist Ali Özgentürk’e Veda

Toplumsal belleğin, işçi sınıfı mücadelesinin ve devrimci sanatın savunucularından, yönetmen ve senarist Ali Özgentürk, 15 Mayısta, 80 yaşında hayata gözlerini yumdu. Sinema tarihine unutulmaz eserler kazandıran Özgentürk, aynı zamanda işçi sınıfı mücadelesinin ve toplumsal belleğin sinemadaki tanığıydı. Grev alanlarından gecekondu semtlerine, eylemlerden sinema salonlarına, bir ömrü işçi sınıfının ve halkın hikâyelerine adadı.
Özgentürk için 16 Mayısta İstanbul Beyoğlu’ndaki Atlas Sinemasında bir anma töreni gerçekleştirildi. Törene DİSK Birleşik Metal-İş, Sine-Sen ve Türkiye Yazarlar Sendikası yöneticileri, oyuncular, yazarlar, aydınlar, ailesi, dostları ve mücadele arkadaşları katıldı. Törende Zafer Özgentürk’ün hazırladığı “Ali Habip Özgentürk, Hayatım En Güzel Filmim” belgeseli izlendi. Ardından usta oyuncular Nur Sürer, Menderes Samancılar, Halil Ergün, Türkiye Yazarlar Sendikası yöneticilerinden Mustafa Köz ve daha pek çok sanatçı dostu, Ali Özgentürk’ün sinemadaki emeğine ve mücadeleci kişiliğine dair duygulu konuşmalar gerçekleştirdiler. Eski eşi ve yıllarca yol arkadaşı olan Işıl Özgentürk, kardeşi Nebil Özgentürk ve kızı Simay Özgentürk sahneye çıkarak onun yaşamına, sanatına ve insanlığına dair anılarını paylaştılar. Ali Özgentürk’ün sanatı kadar mücadelesine de tanıklık etmiş olan dostları, onun yaşamını ve bıraktığı mirası alkışlarla selamladı.
Tiyatroyla başlayan bir direniş hikâyesi
Ali Özgentürk’ün düşünce dünyası, Adana’da berberlik yapan babası Süleyman Özgentürk’ün dükkânına sık sık uğrayan Yaşar Kemal ve Abidin Dino gibi aydınların etkisiyle erken yaşta şekillendi. Ortaokul ve lise yıllarında Adana Devlet Tiyatrosu’nda sahneye çıkan Özgentürk, 27 Mayıs darbesinin ardından bir köyde oynadığı tiyatro oyunu nedeniyle jandarma tarafından gözaltına alındı. Bu olay, onun hayatı boyunca sürecek olan “sanatla direnme” yolculuğunun ilk adımıydı.
1966 yılında İstanbul Üniversitesi öğrencisiyken, 300 üniversitelinin “Özel Okulları Protesto” amacıyla İstanbul’dan Ankara’ya yaptığı 13 günlük yürüyüşü belgeleyerek ilk belgesel filmi Uzun Yürüyüş’ü çekti. 1968’in devrimci ikliminde Türkiye’nin ilk sokak tiyatrolarından biri olan Devrim İçin Hareket Tiyatrosunu kurdu. İstanbul’un gecekondu semtlerinden Anadolu köylerine, grev ve direniş alanlarına tiyatroyu taşıdı. Bu oyunlar nedeniyle defalarca gözaltına alındı.
1970’li yılların başında DİSK’e bağlı Maden-İş Sendikasının Kültür ve Basın-Yayın Dairelerinde görev alan Özgentürk, o dönem sendikanın çıkardığı Maden-İş Gazetesinin hazırlanmasında aktif rol aldı. Türkiye işçi sınıfı tarihinin en büyük eylemlerinden biri olan 15-16 Haziran 1970 Büyük İşçi Direnişini fotoğraf ve filmlerle belgeledi. O anları tarihe kazıyan sayılı sanatçılardan biri oldu.
1974 yılında Yılmaz Güney’le tanışarak Endişe ve Sürü filmlerinin senaryo çalışmalarına katıldı. 1977’de ise Atıf Yılmaz’ın yönettiği ve Cengiz Aytmatov’un eserinden uyarlanan Selvi Boylum Al Yazmalım filminin senaryosunu yazdı. Filmin finalinde geçen ve Türkiye sinemasının hafızasına kazınan “Sevgi emekti” repliği, Özgentürk’ün yaşam felsefesini de özetliyordu.
12 Eylül askeri faşist darbesinin ardından hem çektiği filmler hem de DİSK’teki geçmişi nedeniyle yargılandı ve aylarca hapis yattı. Ancak üretmeyi asla bırakmadı. Hazal, At, Bekçi, Balalayka gibi 15 filmin yönetmenliğini yaptı.
Ali Özgentürk, yalnızca geçmişin değil bugünün mücadelesine de katkı sunmaya devam etti. UİD-DER’in 15-16 Haziran’ın 50. yıldönümüne özel olarak hazırladığı “Aylardan Hazirandı, İşçiler Tarih Yazdı” yayın akışına katkıda bulunmuştu. O yayın kapsamında kullandığımız görüntüler ve belgeler için şöyle demişti: “Yayın akışınız boyunca kullanacağınız video ve fotoğrafları her ne kadar ekibimle birlikte ben çektiysem de bana ait değiller. Bu belgeler artık toplumun tarihinindir. 15-16 Haziran’ın heyecanına ve toplumsal hafızada bıraktığı ize saygılarımı iletiyorum.”
Ali Özgentürk, yaşamı boyunca “sevgiyi emekle özdeşleştiren”, sanatını halkın ve işçi sınıfının tarihine adayan bir mücadele insanı oldu. Onun arşivlerde saklanan belgeleri, perdeye yansıyan kareleri, tiyatro sahnesindeki sözcükleri bugün hâlâ işçilerin, emekçilerin, gençlerin belleğinde yaşıyor. Ali Özgentürk’ü saygıyla ve mücadele azmiyle anıyoruz.
- Talan Yasasına Karşı Köylülerin Mücadelesi Sürüyor
- Sivas Katliamı 32. Yılında Lanetlendi, Katledilenler Anıldı
- Göçmenlerin Sağlığa Erişim Hakkı Yok Ediliyor!
- “Halkımız Yoksul Değil, Devletimiz Sosyal”
- Gazze’de Yardım Merkezine Saldırı: Kapitalizmin Geldiği Nokta
- Dünya Mülteciler Günü: Umut Kapitalizme Karşı Mücadelede!
- Genel-İş Sendikacıların Tutuklanmasını Protesto Etti
- Sağlık Emekçileri: “Bitmeyen Eziyet Bitmeyen Rezalet! Hasta Gelmedi Ceza Geldi”
- ABD Büyükelçiliği Önünde Eylem: “Filistin’de Ablukaya ve İşgale Son”
- İzmir Belediye İşçilerinin Grevinin Gösterdikleri
- Tüm İnsanlık İçin Atan Kalplerin Anısına
- Enflasyonun Bize Faturası
- Örgütlü Gücümüzden Korkuyorlar Kardeşlerim
- TPI Compozit Grevcilerinin Anlattıkları
- İşçiler Grevi Nasıl Yürütmeli?
- Yönetmen ve Senarist Ali Özgentürk’e Veda
- Sırrı Abi, Beynelmilel ve İşçi Sınıfının Enternasyonali
- Yaşasın Sınıf Dayanışması
- Soma Katliamının 11. Yılında 301 Madenci İçin Eylemler Yapıldı
- Erol Eğrekler Katlediliyor, Holdingler İşçilerin Kanıyla Büyüyor!
Son Eklenenler
- 9 Temmuzda Hindistan genelinde milyonlarca işçi, emekçi, çiftçi ve genç, Modi hükümetinin işçi düşmanı politikalarına karşı ülke çapında greve çıktı. Kentlerden köylere, fabrikalardan tarlalara kadar yaşamı durduran dev grev, Hindistan’daki tüm...
- Annem, ablamla birlikte dördüncü katta oturur. Sokağa inmez ama mahallede, köyde, Almanya’daki akrabalarda ne olup bittiğini mutlaka bilir. Evden her çıktığımda balkonundadır. Selamlaşır, iki laf ederiz. Başımda bazen UİD-DER yazılı kırmızı şapkam,...
- Karanlık ve aydınlık… Ölüm ve yaşam… Emek ve sermaye… Sonsuz evrenimizde her şey karşıtıyla birlikte var. Sömürü ve zulüm varsa isyan da var. Sınır, din dil, ırk farkı tanımadan dünya meydanlarında tek ses tek yürek olan işçiler, işçi sınıfımız var...
- Emperyalist savaşın alevlerini büyüten, milyonlarca masum insanı, doğayı katleden, kentleri yok eden egemenler ne yaparlarsa yapsınlar emekçilerin birbirleriyle dayanışmasının önüne geçemiyorlar. İşçi ve emekçiler fabrikalardan limanlara,...
- İzmir Büyükşehir Belediyesi grevinde yaşananlar hakkında Marksist Tutum’da bir makale okudum. Tam da içimden geçenleri, cümlelere dökemediklerimi noktasına virgülüne kadar yansıtan bir yazıydı. Konuyu derinlemesine ele alan bu yazı her mücadelede...
- Zeytinlik alanları maden ve enerji işletmeciliğine açacak yasa teklifine karşı tepkiler sürüyor. Çeşitli illerden Ankara’ya gelen köylüler, talan yasasına karşı TBMM yakınında bulunan Cemal Süreya Parkı’nda direniş nöbetindeler.
- Türkiye işçi sınıfının mücadele tarihinde önemli mücadeleler, dönemeç noktaları vardır. 1970 Haziran’ı bu tarihte önemli bir yere sahiptir. Bugün halen aşılamamış bir zirve olan 15-16 Haziran direnişi sürecinde, işçi sınıfı yapay kutuplaştırma...
- Zamanın çarkları döner, takvim yaprakları birer birer savrulur, yaşananlar birer birer unutulur. Fakat bazı değerler, deneyimler vardır ki, kuşaklar değişse de yitip gitmez, çünkü onlara sahip çıkanlar, onları geleceğe taşıyanlar vardır. İşçilerin...
- İktidar, yıllardır Türkiye’yi “şahlandırdığını”, ekonomiyi büyüttüğünü anlatıp duruyor. Televizyonlarda bol bol rakam gösteriyor, beton kulelerle övünüyor. Ama sokakta, evde, işyerinde bambaşka bir hayat yaşanıyor. Milyonlarca genç ne okulda ne işte...
- Artık eski kuşak bir işçi olarak, gençliğimde başımdan geçen bir olayı anlatacağım. Yıllar evvel “iş kazası” nedeniyle biri ağır iki ayrı ameliyat olmuştum. Sonrasında bir buçuk seneye yakın yatalak kalmıştım. Bu sürenin 7 ayını evde geçirmiştim....
- UİD-DER’le 1 Mayıs’a katılan bir engelli arkadaşımız, dünyada 1 milyar engelli olduğunu söyledi. Bu rakam 8 milyarlık dünya nüfusunun yüzde 12,5’ine denk geliyor. Yani her 8 kişiden biri engelli! TÜİK verilerine göre de Türkiye’de en az 10 milyon...
- ABD’nin her yıl “özgürlük ve bağımsızlık günü” olarak kutladığı 4 Temmuz, bu yıl resmi törenlerin ve barbekü partilerinin ötesine geçerek işçi ve emekçilerin öfkesine sahne oldu. “Amerika’ya Özgürlük” sloganıyla onlarca şehirde gerçekleşen...
- Şüphesiz ki koşullar insanın ruh halini belirlemede çok etkili olur. Aynı şekilde tersine, bilinçlenen, ruh halleri değişen insanlar koşulları belirlemekte ve değiştirmekte çok etkili olur. Örneğin yoğun bir kış mevsimin yarattığı ruh hali, öyle bir...