BEŞİNCİ KISIM - Müeyyideler ve Son Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Ceza Hükümleri

Toplu iş sözleşmesine yasak hükümler konulması:

Madde  68 – 5 inci maddeye aykırı olarak toplu iş sözleşmelerine, Devletin ülkesi  ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, millî egemenliğe, Cumhuriyete, millî güvenliğe  aykırı hükümler ile kanunlarda suç sayılan fiilleri teşvik, tahrik ve himaye  eden  hükümler  koyanlar hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis cezası hükmolunur.

Resmî arabulucunun sorumluluğu:

Madde 69 - Bu Kanunun 22 nci maddesi hükümlerine göre mahkemece tayin edilmiş  bulunan  arabuluculardan,  sırf tarafları ızrar kastı ile verilen bu görevi yapmaktan  kaçınan veya 23 üncü maddede belirtilen tutanağı sırf tarafları ızrar kastı  ile  süresinde  görevli  makama  tevdi etmeyen arabulucular onbin liradan yirmi beşbin liraya kadar ağır para cezasına mahkûm edilirler. 

Resmî arabulucu olarak görevlendirilenler görevlerinin ifası sırasında veya ifasından  dolayı  işledikleri  veya kendilerine karşı işlenen suçlar bakımından memur sayılırlar. 

Kanun dışı grev ve lokavt:

Madde  70 - Bu Kanunda belirtilen şartlar gerçekleşmeden grev  veya  lokavt kararı  verenlerle, bunu teşvik edenler, zorlayanlar veya propagandasını yapanlar bir  aydan  üç  aya  kadar  hapis ve otuzbin liradan seksenbin liraya kadar ağır para cezasına mahkûm  edilirler.

Yukarıdaki  fıkrada  sözü edilen grev veya lokavt kararının uygulanması halinde;  grev  veya lokavta karar verenler, böyle bir grev veya lokavta karar verilmesine  veya  uygulanmasına  veya bunlara katılmaya veya devama zorlayan veya teşvik  edenler  veya  bu  yolda propaganda yapanlar ile lokavta katılanlar veya devam  edenler  üç  aydan  altı aya kadar hapis ve ellibin liradan yüzbin liraya kadar para cezasına mahkûm  edilirler. 

Grev  veya  lokavt  kararı alınmasında gerçekleşmeyen şartlar yalnızca süre veya tebligata ilişkin ise yukarıdaki fıkralara göre verilecek cezalar üçte birden yarıya kadar indirilir.

Bu maddede belirtilen kanun dışı greve katılanlar veya devam edenler beşbin liradan seksenbin liraya kadar ağır para cezasına mahkûm  edilir.  

Uygulanan grev veya lokavtın kanuna aykırı olması:

Madde  71  -  Grev veya lokavt kararının  bu Kanun hükümlerine uygun olarak alınmasına  rağmen,  kanunda  yazılı  şart ve usuller dışında uygulanması halinde, bu kararı uygulayanlar, uygulanmasına veya devamına zorlayanlar veya teşvik edenler  veya  bu  yolda propaganda yapanlar bir aydan üç aya kadar hapis, onbin liradan otuzbin liraya kadar ağır para cezasına mahkûm  edilirler. 

35  inci madde hükümlerine göre yapılan grev oylamasında, grevin uygulanmamasına  karar verilmesine rağmen grev kararının uygulanması halinde failler hakkında  fiilin  niteliğine göre 70 inci maddenin ikinci ve dördüncü fıkraları hükümleri uygulanır.

Yasak hallerinde grev ve lokavt:  

Madde  72 - Grev veya lokavtın 29 ve 30 uncu maddelere göre sürekli olarak, 31 inci maddeye göre de geçici olarak yasaklandığı işlere veya işyerlerine ilişkin  olarak; grev veya lokavt kararı verenler, kararı kaldırmayanlar, teşvik edenler,  zorlayanlar  veya propagandasını yapanlar iki aydan altı aya kadar hapis,  ellibin  liradan  yüzbin liraya kadar ağır para cezasına mahkûm  edilirler.

Yukarıdaki  fıkrada  sözü edilen grev veya lokavt kararının uygulanması halinde;  grev  veya lokavt kararı verenler, böyle bir grev veya lokavta karar verilmesine  veya  uygulanmasına  veya  bunlara  katılmaya veya devama zorlayanlar veya  teşvik  edenler  veya  bu  yolda propaganda yapanlar ile grev veya lokavta katılanlar  veya  devam edenler dokuz aydan az olmamak üzere hapis ve yüzbin liradan ikiyüzbin liraya kadar ağır para cezasına mahkûm  edilirler. 

Bu  maddede  belirtilen kanun dışı greve katılanlar veya devam edenler altı aydan az olmamak üzere hapis cezasına mahkûm  edilirler.

Siyasî amaçlı grev veya lokavt, genel grev veya lokavt, dayanışma grevi veya lokavtı  ile  işyeri işgali, işi yavaşlatma, verimi düşürme ve üretimi aksatacak nitelikteki  her türlü direnişler hakkında da yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanır.  Ancak  siyasî   amaçlı grev veya lokavt, genel grev veya lokavt, dayanışma grevi  veya  lokavtı  halinde  anılan  fıkralara göre tayin edilecek cezalar bir misli artırılarak hükmolunur. 

46  ncı  maddenin  ikinci  fıkrası uyarınca bir grev veya lokavtın ihtiyatî tedbir  yoluyla durdurulmasına dair mahkemece verilen karara uymayanlar hakkında da fiilin  niteliğine  göre ikinci veya üçüncü fıkralardaki cezalara hükmolunur. 

Kararlara tesir maksadıyla kanun dışı grev ve lokavt: 

Madde 73 - Yasama, yürütme ve yargı organları ile merkezî veya mahallî idarelerce  bir  karar  alınmasını  veya  alınmış bir kararın değiştirilmesini veya kaldırılmasını  sağlamak  veya  alınmış bir kararı protesto etmek amacıyla kanun dışı  grev  veya lokavt kararı verenler, teşvik edenler, zorlayanlar veya propagandasını  yapanlar  üç aydan dokuz aya kadar hapis ve yetmişbeşbin liradan yüzellibin liraya kadar ağır para cezasına mahkûm  edilirler. 

Yukarıdaki  fıkrada  sözü edilen grev veya lokavt kararının uygulanması halinde;  grev  veya  lokavta  karar verenler, grev veya lokavta karar verilmesine veya uygulanmasına veya bunlara katılmaya veya devama zorlayan veya teşvik edenler  veya  bu yolda propaganda yapanlar ile lokavta katılanlar bir yıldan az olmamak  üzere hapis ve yüzelli bin liradan üçyüzbin liraya kadar ağır para cezasına mahkûm  edilirler.

Bu  maddede  belirtilen  kanun  dışı greve katılanlar altı aydan az olmamak üzere  hapis ve onbin liradan az olmamak üzere ağır para cezasına mahkûm  edilirler.  

Devletin şahsiyetine karşı grev veya lokavt:  

Madde 74 - Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, millî egemenliğe,  Cumhuriyetin niteliğine, Devletin güvenliğine aykırı amaçla grev veya lokavt  kararı  verilmesi veya uygulanması hallerinde fiilin niteliğine göre failler  hakkında  bu eylemler başka bir suç oluştursa bile ayrıca 73 üncü madde hükümleri uygulanır.

Grev veya lokavtı erteleme kararına uyulmaması:

Madde 75 - Bakanlar Kurulunun 33 üncü maddenin birinci fıkrası uyarınca aldığı  erteleme  kararından  sonra  grev  veya lokavtı kaldırma kararı almayanlar veya  grev  veya lokavta devam edenler veya katılanlar veya devama zorlayan veya teşvik  edenler  ve bu yolda propaganda yapanlar altı aydan az olmamak üzere hapis  ve  otuzbin  liradan  az olmamak üzere ağır para cezasına mahkûm  edilirler.

Grev oylamasında hile, tehdit ve cebir:

Madde  76  - Bir grev oylamasının sonucuna tesir etmek maksadıyla hile veya tehdit  veya  cebir  kullananlar  üç  aydan bir yıla kadar hapis cezasına mahkûm  edilirler.

Grev veya lokavt halinde işyerinden ayrılmama, engellemede bulunma:

Madde 77 - Greve katılan veya lokavta maruz kaldıkları halde, grev veya lokavtın  uygulandığı işyerlerinden ayrılmayanlar, işyeri önünde veya ihtara rağmen işyeri  civarında  topluluk  teşkil  edenler ile işçileri bu eylemlere zorlayan, teşvik  eden  veya  bu  yolda propaganda yapanlar hakkında onbin liradan otuzbin liraya kadar ağır para cezasına hükmolunur.

Grev  veya  lokavt süresince işyerinde çalışmaya mecbur olan işçilerden geçerli  bir özrü olmaksızın işyerinde çalışmayanlar üç aydan bir yıla kadar hapis ve beşbin  liradan onbeşbin liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılırlar.

Grev ve lokavt kapsamına giren işçilerin haklarına uyulmaması:

Madde 78 - Grev ve lokavtın uygulandığı işyerlerinde 39 uncu madde gereğince çalıştırmak  zorunda  olduğu işçileri çalıştırmayan işveren üç aydan bir yıla kadar  hapis  ve onbeşbin liradan az olmamak üzere ağır para cezası ile cezalandırılır.

(Değişik:  27.5.1988 – 3451/10. md.) 40 ıncı maddenin ikinci fıkrasında belirtilen  yazılı izni almadan yeni işçi alan işveren izinsiz aldığı her işçi başına  ellibin  liradan  yüzbin liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır.

(Değişik:  27.5.1988  -  3451/10. md.) 43 üncü madde hükmüne aykırı hareket eden  işveren  veya işvereni söz konusu hükme aykırı hareket etmeye zorlayan veya teşvik  eden  veya bu yolda propagandada bulunanlar, söz konusu hükme aykırı olarak  aldıkları  veya alınmasına sebep oldukları veya grev yapan işçilerin yerine çalıştırdıkları  her  işçi  başına yüzellibin liradan az olmamak üzere ağır para cezasına mahkûm  edilirler.

44  üncü madde hükmüne aykırı olarak işçileri konutlarından çıkaran veya bu konutların  su,  gaz, aydınlatma veya ısıtma hizmetlerini kesen işveren veya işvereni  bu yolda hareket etmeye zorlayan veya teşvik eden veya bunun için propaganda  yapanlar üç aya kadar hapis ve otuzbin liradan az olmamak üzere ağır para cezası ile cezalandırılırlar. 

Kanuna aykırı şekilde grev gözcülüğü ve diğer fiiller:

Madde  79 - 48 inci maddede gösterilenden fazla sayıda veya işyerinde grevi ilân etmiş  olan  işçi  sendikasının mensubu olmayan grev gözcüsü koyanlar veya aynı  şekilde fazla sayıda ve bir arada veya işyerinde grevi ilân etmiş olan işçi sendikasının  mensubu  olmaksızın  grev  gözcülüğü yapanlar iki aydan altı aya kadar, aynı maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket eden grev gözcüleri de dört aydan bir yıla kadar hapis cezasına mahkûm  edilirler.

Grev uygulanan işyerinde, "Bu işyerinde grev vardır" lokavt uygulanan işyerinde  de, "Bu işyerinde lokavt vardır" ibareleri dışında, sözü edilen işyerleri çevrelerinde  afiş, pankart gibi ilân araçlarını asan veya yazı yazanlarla, işyeri ve çevresinde  uygulanan  grev sebebiyle kulübe, baraka, çadır gibi barınma yerleri  yapanlar veya yaptıranlar bir aydan altı aya kadar hapis ve beşbin liradan onbeşbin liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır.

İlân etmeme, bilgi vermeme ve mahkeme kararına uymama:

Madde 80 – 28 inci madde ile 51 inci maddenin birinci fıkrası, 54 üncü maddenin  ikinci  fıkrası,  59 uncu maddenin üçüncü fıkrası ve 63 üncü maddede sözü edilen  ilân,  bildirme ve  bilgi  verme yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere yirmibin liradan altmışbin liraya kadar ağır para cezasına hükmolunur.

Uygulanmakta olan bir toplu iş sözleşmesinin yorumu hakkında mahkemenin kesinleşen  kararına  uymayan taraf, ilgililerden birinin şikâyeti üzerine otuzbin liradan az olmamak üzere ağır para cezasına mahkûm  edilir.

Tekerrür hali ve daha ağır cezanın uygulanması:

Madde 81 - Bu Kanunun suç saydığı eylemlerin tekerrürü halinde, Kanunda belirlenmiş cezalar üçte birden yarıya kadar artırılarak hükmedilir.

Bu  Kanunda  suç  sayılan fiiller diğer kanunlara göre daha ağır bir cezayı gerektirdiği takdirde daha ağır ceza uygulanır.

İKİNCİ BÖLÜM

Son Hükümler

Yürürlükten kaldırılan kanunlar:  

Madde 82 – 15.7.1963 tarih ve 275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu,  2364  sayılı Kanunun atıf yaptığı hükümleri hariç, bu Kanunun yürürlüğe girdiği  tarihte,  2364 sayılı Kanunun atıf yaptığı 275 sayılı Kanunun hükümleri ile  2364  sayılı  Süresi  Sona  Eren Toplu İş Sözleşmelerinin Sosyal Zorunluluk Hallerinde  Yeniden Yürürlüğe Konulması Hakkında Kanun ise, Türkiye Büyük Millet Meclisi göreve başladığında yürürlükten kalkar.

Ek  Madde 1 - (3.6.1986 – 3299/9 md. ile gelen Ek Madde hükmü olup teselsül için numaralandırılmıştır.)

Bu  Kanunda geçen Çalışma Bakanlığı ismi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı;  Bölge Çalışma Müdürlüğü de  Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğü olarak değiştirilmiştir.

Yüksek  Hakem  Kurulu  ve  yeniden yürürlüğe konulan toplu iş sözleşmeleri:

Geçici  Madde  1 - Bu Kanunla Yüksek Hakem Kuruluna verilmiş olan görevler, Türkiye Büyük Millet Meclisi göreve başlayıncaya kadar 2364 sayılı Kanuna göre kurulmuş olan Yüksek Hakem Kurulunca yerine getirilir.

Bu Kanunun yayımı tarihinden sonra 2364 sayılı Kanuna göre Yüksek Hakem Kurulunca  yeniden  yürürlüğe  konulacak  toplu iş sözleşmelerinin yürürlük süresi bir yıldan fazla olamaz.  

Bu Kanunun yayımı tarihinde 2364 sayılı Kanuna göre yürürlükte bulunan toplu iş  sözleşmeleri, sürelerinin bitimine kadar yürürlükte kalır. Şu kadar ki, Türkiye Büyük  Millet Meclisinin göreve başlamasından sonra bu Kanuna göre kurulan Yüksek  Hakem Kurulu, 2364 sayılı Kanuna göre kendisinden önce yeniden yürürlüğe konulmuş  bulunan  toplu  iş  sözleşmelerine ilişkin hususları da karara bağlar.

Yürürlük: 

Madde 83 - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 

Yürütme:  

Madde 84 - Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür. 

2822 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN  YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE

Kanun                                                                                                  Yürürlüğe giriş tarihi

 No.               Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler              

3299                                                       -                                             19.6.1986

3451                                                       -                                               2.6.1988

2822 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN  MEVZUATIN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE

Yürürlükten Kaldırılan                                         Yürürlükten kaldırılan mevzuatın

Kanun veya Kanun Hükümleri                              Tarihi             Sayısı         Maddesi

2822 sayılı Kanunun 31. inci maddesinin        

ikinci fıkrası ile 32 nci maddesinin                   27/5/1988           3451              11

birinci fıkrası

[1]   3.6.1986  tarih  ve 3229 sayılı Kanunla bu Kanuna eklenen ve teselsül sebebiyle Ek Madde 1 olarak numaralandırılan madde hükmüyle kanunda geçen "Çalışma Bakanlığı” deyimi “Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı”, “Bölge Çalışma Müdürlüğü" de "Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğü" olarak değiştirilmiş  ve  metindeki yerlerine işlenmiştir.