Buradasınız
IMF’ye Nasıl Karşı Çıkmalı?
Selim Fuat
Başbakanın teğet geçti, bize bir şey olmaz lafazanlıklarıyla karşıladığı kriz konjonktürü, sonunda hükümeti bir kez daha IMF ile görüşme masasına oturttu. Kapitalizmin küresel krizinin yarattığı fırtınada pek çok ülkeyle “destekleme” anlaşması yapan IMF’nin, kredi miktarı en fazla görünen sözleşmesini AKP hükümeti ile imzalayacağı anlaşılıyor. Daha önce 20 kez yapılmış olan ve Türkiye piyasasının dünya kapitalizmiyle entegrasyonunu adım adım geliştiren ve sağlamlaştıran IMF anlaşmalarının yenisi de şüphesiz patronlar sınıfının çıkarına hizmet edecek. Bu yüzden patronlar sınıfı, gelecek krediyi ve beraberinde kendi lehlerine izlenecek politikaları dört gözle bekliyor.
2000 yılının Kasım ve 2001 yılının Şubat aylarında patlak veren iki büyük kriz sırasında ve ardından, borsa oyunları ve Hazinenin ödediği yüksek reel faizlerden yararlanarak servetlerini katlayan ve IMF’nin “kurtarma paketleri” ile bütün faturayı işçi sınıfına ödeten burjuvalar, yeni anlaşmayla da hem küresel krizin kendilerine uluslararası piyasalarda kaybettirdiklerini telafi etmeyi hem de işçileri daha da ezecek programlarla sömürülerini katmerleştirmeyi umuyorlar. Kapitalizm için hem zehir hem de panzehir olan krizi kendileri açısından fırsata dönüştürmek için hükümeti sıkıştırıyor, uluslararası örgütlerini devreye sokuyorlar. Bir an önce IMF kredilerinin ellerine geçmesini ve bu kredilerin serbest bırakılması için uygulanması şart koşulan politikaların hayat bulmasını istiyorlar. Nitekim geçtiğimiz günlerde yapılan son TÜSİAD genel kurulunda da, büyük patronların başlıca iki talebinden birisi olarak, kendi dış borçlarının devlet tarafından karşılanması dile getirildi ve bunun için de, gelecek yeni IMF kredilerinin kendilerine verilmesi istendi. Yani kendi aldıkları ve sefasını sürdükleri dış borçları böylece utanmadan halkın sırtına yıkmak istediklerini söylemiş oldular.
Türkiye ekonomisi 2001 krizi sonrası dönemde dünyada en hızlı büyüyen ekonomilerden biri olmuştur. Türkiye gayri safi yurt içi hâsılası bu dönemde 2002, 2003, 2004 ve 2005 yılları için reel olarak sırasıyla yüzde 7,9, yüzde 5,8, yüzde 8,9 ve yüzde 7,4 oranlarında büyümüştür. Bu büyüme oranlarının gerçekleşmesini sağlayan şey, işçilerin daha da acımasızca sömürülmesidir. Sömürü oranı muazzam ölçüde artarken, burjuvalar sermayelerini katlamış, hem ekonomik hem siyasal olarak güçlenmiştir. Elbette işçi sınıfının ödemek zorunda kaldığı bedeller pahasına.
İşçi sınıfı bu dönemde bir kat daha yoksullaşmış, örgütsüzlüğü bir kat daha artmıştır. Önemli sınıfsal kazanımlarını bir bir yitirmiştir. Sosyal Güvenlik Yasası gibi saldırıların hayata geçirilmesi, çalışma koşullarının esnekleştirilmesi, taşeronlaştırma, sendikasızlaştırma uygulamalarının yoğunlaşması ile yaşam koşulları alabildiğine ağırlaştırılmıştır.
Bu dönemde, burjuvazinin cebinin daha fazla şiştiğini gösteren yüksek büyüme oranlarına rağmen istihdam aynı oranda artmamıştır. Örneğin 2002’den 2005 yılına kadar sanayi sektöründeki büyüme birikimli olarak yüzde 25’in üzerine çıkmışken, sanayi istihdamındaki artış sadece yüzde 7 düzeyine ulaşabilmiştir. 2002-2005 yılları arasında işsizlik oranı ise resmi verilere göre bile yüzde 10,3’ün altına inmemiştir.
2002-2005 yılları arasında imalat sanayiinde kişi başına “üretkenlik” yıllık ortalama yüzde 8,6 oranında artmıştır. Peki, bu “üretkenlik” artışı, yeni teknolojik gelişmeleri içeren yatırımların ortaya çıkardığı bir üretkenlik artışı mıdır? Elbette değil. Bu artış, ya aynı işin daha az sayıda işçiye yaptırılmasıyla ya da işçilerin çalışma sürelerinin artırılmasıyla sağlanmıştır. İmalat sanayinde 2001’den bu yana yıllık ortalama yüzde 10’lar düzeyinde gerçekleşen üretim artışları, yıllık ortalama yüzde 2,9 düzeyinde istihdam artışlarına yol açarken üretimde çalışılan saat artış hızı da ortalama yüzde 4,2 düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu da imalat sanayinde birim üretim başına daha az sayıda işçinin daha uzun saatler çalıştırılması sonucunda gerçekleşmiş bir “üretkenlik artışı”nı açık biçimde ortaya koymaktadır.
Peki, patronların işleri böylesine büyürken, işsiz bırakılan işçilerin yerine de çalışan işçilerin ücretleri ne olmuştur? 2000-2005 yılları arasında imalat sanayiinde çalışan işçilerin reel ücretleri kamu kesiminde birikimli olarak yüzde 3,3, özel sektörde ise yüzde 11,6 oranında azalmıştır. Buna karşılık aynı dönemde üretimde çalışan kişi başına ortalama “üretkenlik” yüzde 29,7 oranında artmış, toplam imalat sanayi üretim artışı da yüzde 23,6 olarak gerçekleşmiştir. Sonuç olarak, patronların kârı sıçramalı bir biçimde yükselirken işçilerin ücretleri önemli oranda aşınmıştır. Yani patronların “bizim kazanmamız sizin de kazanmanızdır” yalanının mumu bir kez daha sönmüştür.
Patronların başta devletleri ve bankalar aracılığıyla yaptıkları soygunların yarattığı açıkların kapatılmasında kullanılan IMF kredileri de işçilere ödettirilmiştir. Çünkü burjuvaların devleti bu borçlarını öderken kullandığı paraları da vergiler yoluyla işçilerden tahsil etmiştir. Ücret ve maaşlardan kesilen vergilerin ve dolaylı vergilerin ağırlığı oluşturduğu mevcut vergi sisteminde sermaye gelirleri ve finansal kazançlar büyük oranda vergi dışıdır. Dolaylı vergilerin toplam vergiler içindeki payı yüzde 70’e ulaşırken, sermayeden alınan kurumlar vergisinin toplam vergi gelirleri içindeki payı sadece yüzde 10 düzeyindedir. Bütün veriler, burjuva devletin işçilerden topladığı paralarla oluşturduğu bütçesini sermaye sınıfının gelirlerini korumak ve ekonomik krizlerin maliyetini işçilerin üzerine yıkmak amacıyla kullandığını da açıkça ortaya koymaktadır.
Neticede, bu dönemde başka pek çok belirleme ve veriyle daha desteklenebileceği gibi IMF politikaları ile Türkiyeli burjuvaların çıkarına olacak biçimde birçok düzenleme yapılmış ve işçi sınıfının çalışma ve yaşam koşulları kötüleşmiştir.
IMF politikalarına hangi temelde karşı çıkılmalı?
Mali sermayenin günümüzde IMF gibi örgütleriyle hayata geçirdikleri programlar, işçi sınıfının mücadeleleri ile elde ettiği kazanımların tasfiye edilmesini ve patronların sömürü düzenini güçlendirmeyi sağlıyor. Bu açık gerçek, burjuvazinin yoğun ideolojik bombardımanına rağmen, onca deneyimin ardından aslında Türkiyeli işçilerin çoğu tarafından da fark ediliyor. Bu yüzden de Türkiyeli işçilerde IMF ve politikalarına karşı birikmiş bir tepki mevcut. Ancak bu haklı tepkinin işçilerde, sağlıklı bir sınıfsal yaklaşımla oluştuğunu ve bunun işçileri sınıf çıkarları doğrultusunda bir mücadeleye yönelttiğini söylemek de mümkün değil. Çünkü bugüne kadar solun büyük bir bölümünün IMF politikalarına karşı oluşturdukları muhalefet, ulusalcı ve reformist bir temel üzerinde şekillenmiş ve böylece işçi sınıfına taşınmış durumda.
IMF anlaşmalarının gündeme geldiği dönemlerde, sanki bu anlaşmalardan önce durum güllük gülistanlıkmış gibi “Türkiye ekonomisinin geleceği uluslararası finans kapitale teslim edilmiştir” sesleri yükseliyor. Hakeza, burjuva hükümet aslında başka bir yönelimdeymiş gibi “IMF dayatması ile işçi aleyhine yasaları Meclis’ten geçiriyor” ya da bütün sınıfların ortak bir çıkarı varmış gibi “Türkiye’nin gerçek çıkarlarına aykırı davranılıyor” türünden değerlendirmeler ortalığı kaplıyor. Anti-kapitalizmden yoksun bir anti-emperyalist söylem sağcısıyla solcusuyla pek çok insanın diline yerleşiyor. Sendikaların önemli bir bölümü Türkiye’nin kapitalistlerini hedef tahtasına oturtmadan yalnızca “Kahrolsun IMF”, “Kahrolsun uluslararası finans kapital” demekle yetiniyorlar.
Bütün bu değerlendirmeler ve tutumlar kimler tarafından ortaya konursa konsun, aslında işçi sınıfının değil, kapitalistler arası rekabette zayıf kalmış burjuvaların ve yok olma endişesiyle yatıp kalkan küçük-burjuvaların kaygılarını ifade etmektedir. Mali sermaye ile baş etme kapasitesi olmayan bu kesimler, işçileri de kendi zeminlerine çekerek genel gidişat karşısında kendi dayanma güçlerini arttırmaya çabalamaktadırlar. Özellikle, sorunsuz bir kapitalizm özlemi çeken akademisyenler tarafından dile getirilen görüşlerle, işçilerin kafası bu kesimlerin dertleriyle dolduruluyor. Kapitalizmin ortaya çıkardığı türlü türlü illetlerin aslında iyileştirilebileceği, düzenin sorun yaratan mekanizmalarının aslında tamir edilebileceği yanılsaması yeniden ve yeniden üretilerek, işçi sınıfı, bunlar tarafından sosyal soslu bir devlet kapitalizmine tav edilmek isteniyor.
İdeolojik-politik perspektifi sınırlı sosyalistlerden, sol söylemli akademisyenlere ve sendikacılara kadar uzanan geniş bir kesimde, mali sermayenin IMF ve benzeri uluslararası kurumlarını dış güç tanımlamasıyla bütün temel sorunların kaynağı olarak görme eğilimi var. Oysa IMF politikalarının bir sebep değil kapitalist sistemin doğasının olağan bir sonucu olduğunu unutmamak gerekiyor. Neticede, bir dünya sistemi olarak örgütlenmesini tamamlamış kapitalist sistem dâhilinde IMF ve benzeri yapılar genel anlamda Türkiyeli burjuvaların da çıkarlarını savunan, onların da ortağı olduğu kurumlardır. Uygulamaya soktukları politikalar da, Türkiye’dekiler de dâhil tüm kapitalistlerin genel ihtiyaçlarını karşılamak için oluşturulmuştur. Yani IMF de politikaları da sebep değil sonuçtur. Kapitalist sistemin ihtiyaçlarının sonucudur. IMF ile herhangi bir program anlaşması olmayan sayısız ülkede de, sermaye, içeriği üç aşağı beş yukarı aynı olan genel saldırı programını yürütmektedir.
Bu yüzden işçi sınıfı devrimcileri IMF politikalarına karşı olan tutumlarını kapitalistlere karşı topyekûn mücadeleleri bağlamında belirlemek zorundadırlar. Küresel kapitalizme karşı ulusal kapitalizmi yeğleme saçmalığına düşmemelidirler. IMF politikaları ile hayata geçirilecek saldırılara karşı elbette mücadeleyi yükseltmek gerekir. Çünkü IMF politikaları işçiler için daha fazla sömürülme, işsizlik, yoksulluk belâlarıyla daha fazla yüz yüze gelme, esnekleştirilmiş iş koşullarında ve örgütsüz olarak daha çok çalıştırılma demektir. Buradan hareketle işçi sınıfı elbette IMF’ye karşı çıkmalıdır. Ancak kimi burjuvaların ve küçük-burjuvaların talepleriyle değil, kendi bağımsız sınıf çıkarlarını ifade eden taleplerle. Burjuvazinin yarattığı sorunların bedelini ödemeyi reddederek ve IMF politikalarının yerine başka kapitalist politikalar aramadan.
IMF’li IMF’siz tüm kapitalist programların karşısına konabilecek ve işçilerin çıkarlarını ifade edecek yegâne siyaset de işçilerin iktidarını hedefleyerek ortaya konabilir. Kapitalizm iyileştirilebilir ve içerisinde işçi sınıfının köklü sorularına çözüm bulunabilir bir sistem değildir. Bütünüyle ortadan kaldırılmadıkça da işçi sınıfına uyguladığı zulmü arttırarak sürdürecektir. Bu nedenle IMF ile birlikte tüm burjuvaziyi defetmedikçe sorunlardan kurtuluş yoktur. Çözüm işçilerin iktidarındadır.
Kaynak:
Son Eklenenler
- İngiltere’de geçtiğimiz haftalarda üç çocuğun öldürülmesinin ardından bu cinayetlerden göçmenleri ve Müslümanları sorumlu tutan güruhlar sokaklara dökülmüştü. Ülkede göçmen ve Müslümanları hedef alarak ırkçı saldırılar başlatan faşist çetelere karşı...
- İstanbul Bakırköy Metro şantiyesinde Bayburt Group taşeronu Modüler Teknik firmasında çalışan DİSK Dev Yapı-İş üyesi inşaat işçileri ücretleri aylardır ödenmediği için 12 Ağustosta Bayburt Group önünde eyleme başladı.
- Herkesin dilinde olan basit, masum bir soru… Ama aynı zamanda soranın da cevaplayanın da belli düşünce kalıplarına hapsolduğunu gösteren bir soru: Senin memleket nere? Fabrikada yeni işe başlayan birine, sokakta, otobüste, parkta tanıştığımız birine...
- İki kız kardeş, 15 yaşındaki Esmanur Argun ve 18 yaşındaki ablası Elif Argun, Urfa Viranşehir’den tarım işçisi olarak Bursa’ya gelmişlerdi. İşe giderken onları taşıyan traktörün devrilmesi sonucu hayatlarını kaybettiler. Kısacık yaşamları gibi...
- Tekgıda-İş Sendikasına üye oldukları için işten atılan Polonez işçilerinin sendikalı çalışma hakkı ve işe iade talebiyle başlattıkları direniş sürerken 9 Ağustosta İstanbul Valiliği önüne giderek seslerini duyurmaya çalıştılar. Türk Harb-İş...
- Geçtiğimiz günlerde Cerrahpaşa Üniversitesine bağlı Murat Dilmener Hastanesinin su tesisatının patlaması üzerine, yeni doğan yoğun bakım ünitesinin tavanı çöktü. Solunum cihazına bağlı bir bebek hayatını kaybetti. Solunum cihazına bağlı olan ve...
- UİD-DER’e gelmeden önce de bu dünyada olup bitenlere karşı öfkeliydim. Bir şeyler yapmak istiyordum fakat ne yapacağımı bilmiyordum. Yani öfkemi doğru yerekanalize edebilmiş değildim. UİD-DER sayesinde kapitalist bir sistemde yaşadığımızı ve tüm...
- 31 Mart yerel seçimleri sonrası belediye işçilerine yönelik işten atma ve ücret gaspı saldırıları devam ediyor. İşten atılan işçiler işe iade talebiyle direnişe başlarken ücretleri gasp edilen, düşük ücret dayatılan işçiler de çeşitli eylemlerle hak...
- Sokak köpeklerinin katledilmesinin önünü açan yasa geçtiğimiz günlerde AKP’li ve MHP’li vekillerin oylarıyla Meclisten geçti. Yasa hazırlanırken ve oylanırken yaşananlara baktığımızda nasıl bir düzende yaşadığımızı daha iyi anlıyoruz. Yasa gündeme...
- 6 Şubat depremlerinin üzerinden bir buçuk yıl geçmesine rağmen deprem bölgelerinde barınma sorunu bile çözülmüş değil. Depremden sonra TOKİ, 18 ilde 674 bin 238 konut yapılmasını hedeflediğini açıklamıştı. Şimdiye kadar teslim edilen konut sayısı...
- İkinci Dünya Savaşının son aylarında ABD’nin Hiroşima’ya atom bombası atması ve yüzbinlerce insanın ölümüne neden olması insanlık tarihinin en büyük katliamlarından biri olarak acıyla hatırlanmaya devam ediyor. Bu büyük katliamın 79. yıldönümü olan...
- 28 Temmuz 1914’te dünyanın o güne kadar gördüğü en kanlı savaş başladı. Tam dört yıl süren ve 20 milyon insanın ölümüne, milyonlarcasının yaralanmasına ve sakatlanmasına, kentlerin yakılıp yıkılmasına yol açan bu savaş tarihe Birinci Dünya Savaşı...
- İspanya’da bir duvarda şöyle yazıyor: “El que nos roba es de aqui y rico no inmigrante y pobre.” Yani “Bizi soyanlar göçmen ve yoksul değil, buralı ve zengin.” Bu kısacık bir duvar yazısı içinde bulunduğumuz durumu çok çarpıcı bir şekilde anlatıyor...