Sendikal Mücadele ve Sendika Şubeleri

Sermayenin temel amaçlardan biri, sendikal örgütlenmeyi kontrol altında tutmak, hatta zayıflatıp yok etmektir. Sermaye sınıfı ve sermaye hükümetleri, sendikal yasaklar ve baskılarla mücadelenin önüne engeller çıkartıyorlar. Egemen sınıfın payandası durumundaki sendika bürokratları da, işçileri bölmek, parçalamak ve mücadelelerini etkisizleştirmek için tıkaç görevi görmeyi sürdürüyorlar. Sendikal mücadele onlarca yıldır patronlar ve bürokratlar eliyle güçsüzleştiriliyor.

Sendika konfederasyonları ve genel merkezler düzeyinde yaşanan bürokratlaşma, sendika şubelerini de etkisi altına alıyor. Sendika şubeleri işçilerin bir araya geldiği, tartıştığı, ortak çalışmalar yaptıkları mekânlar olmaktan uzaktır. İşçilerin eğitilmesi, sınıf bilincini kazanması, sınıf dayanışmasının hayata geçirilmesi için de işçilere dönük etkinlikler yapılmamaktadır. Az sayıda sendika şubesi dışında, şubelerin büyük çoğunluğu patronlar ve bürokratlar arasında bağımsız bir tutum alamamakta, mücadele yerine işçileri oyalama işlevini görmektedirler.  Oysa ekonomik kriz sendikasız işçiler kadar sendikalı işçileri de etkilemeye devam ediyor. İşyerleri sendikasızlaştırılıyor, sendikanın varlığına rağmen işçilere ücretsiz izinler ve toplu işten atmalar dayatılıyor. Peki, genel merkez veya konfederasyonlara nazaran işçilere çok daha yakın olan şubeler ekonomik kriz nedeniyle yaşanan sorunlara karşı nasıl bir mücadele yürütüyorlar?

Kriz nedeniyle şube yöneticilerinin savunduğu ve pratikte aldıkları tutumlara baktığımızda işçi mücadelesini yükseltmek anlayışından oldukça uzak olduğu görülüyor. Hemen hemen her sendika şubesinde krizle birlikte işten atma, ücretsiz izin, düşük ücret veya iş saatlerinin ücretlerle birlikte düşürülmesi gündeme geliyor. Şube yöneticilerinin büyük çoğunluğu krize karşı işçileri mücadeleye hazırlamaya girişmiyorlar. Aslında bu atalet on yıllardır takip edilen sendikal çizginin doğal sonucudur. Sendikal yasakları aşmaya çabalamayan, işçileri mücadeleye itmeyen sendika bürokratları, krizin neden olduğu saldırıları göğüsleyecek kararlılık ve niyetten de yoksundurlar.

Kriz nedeniyle bugünlerde işçiler sendikaların kapısını çok daha sık çalmaya başlıyorlar. İşten atıldıklarında, ücretleri düştüğünde ve ücretsiz izne çıkartılmak istendiklerinde sendikalara uğrayıp ne yapılacağı hakkında bilgi istiyorlar. Mücadele etmek ve haklarını kaybetmemek istiyorlar. Ancak, krizi, “aynı gemideyiz”, “elimizi birlikte taşın altına koyalım”, “fedakârlık yapalım” diyerek karşılamaya niyetli sendikacılar, patrondan daha çok patroncu olduklarını gösteriyorlar. Sendika bürokratları krize karşı ne yapacağını soran işçilerle birer patron gibi konuşuyorlar. Böylece işçilerin kendi örgütlerine olan güvenleri kırılıyor. Krizi gerekçe göstererek işçilere fedakârlık yapılmasını öneren sendika bürokratları elbette mücadeleyi gündemlerine almayarak işçilere ihanet etmektedirler.

İşbirlikçi ve uzlaşmacı sendikacılar, işyerinin kapanmaması adına patronlara her türlü tavizi vermeye hazır olduklarını beyan ediyorlar. Belli sayıda işçinin işten atılmasına ve ücretlerin düşürülmesine dünden razı oluyorlar. Kötü haberi işçilere kabul ettiren, işçiyi ikna edenler, bu işbirlikçi sendikacılar oluyor. Emekliliğine az kalan, askere gidecek veya henüz işe yeni girmiş işçilerle konuşup işten atılmaya razı olmaları sağlanıyor. Üstelik işten atılan işçilerin tazminatlarını almaları büyük bir başarı örneği gibi sunuluyor.

Patronların saldırılarına direnişler ve mücadelelerle yanıt veren işçilerin karşılarına, mücadeleden umutlarını kesmiş şube yöneticileri çıkmaktadır. İşçilerin bir kısmı kriz gerekçesiyle işten atılmışsa, geride kalanları kurtarmak kârdır düşüncesiyle direnişlere destek verilmemektedir. İşten atılan işçilerle henüz işten atılmamış işçilerin sendika çatısı altında ortak mücadele yürütmesi, yasal engeller ve polis baskısı gerekçe gösterilerek engellenmeye çalışılmaktadır. Direniş ve eylemden kaçan şubeler, koltuklarında oturarak işçi haklarını koruyacaklarını mı düşünüyorlar? Hak verilmez alınır anlayışından uzaklaşmış sendika bürokratları işçi mücadelesinden korkar hale gelmişlerdir.

Sendika şubelerindeki bürokratların çok önemli bir korkusu da dışarıdan gelen destek ve dayanışmalardır. Kimi dernek ve işçi örgütlerinin hatta farklı sendika şubelerinin dahi dayanışma eylemlerine engeller çıkartılmaktadır. İşçilerin birbirleriyle tanışmasına, mücadelenin birleştirilmesine engel olunmaktadır. Hatalarını görmek istemeyen, eleştirilere kapalı, mücadeleyi ortaklaştırmayı kabul etmeyen sendika şube yöneticileri elbette dışarıdan gelecek destek ve dayanışmalara da engel olmak için her yola başvuracaklardır.

İşçi hareketinin geriye savrulduğu uzun yıllar boyunca, şube yöneticileri koltuklarında rahatça oturabildiler. Ancak içine girmiş olduğumuz kriz, işçi kitlelerini mücadeleye itmeye başlamıştır. Gelişen mücadele sendikaları aşağıdan yukarıya zorlayacak bir eksene oturtulduğunda, şube yönetimlerinden başlayarak sendika merkezlerine uzanan bir hatta, mücadele kaçkını sendikacıların tasfiye edilmesi mümkün hale gelecektir. Bunun olabilmesinin ve sendikaları militan mücadelenin araçları haline getirmenin tek yolu, elbette ki tabanda sağlam bir örgütlenme yaratmaktan geçiyor.