Dünden Bugüne Soda İşçilerinin Mücadelesi

Mersin’de 1975’te üretime başlayan Soda fabrikası, Türkiye’nin tek krom kimyasalları üreten soda fabrikası. 1986’da Kromsan fabrikasının Soda Sanayi ile birleşmesiyle, soda ürünleri ve krom kimyasalları üretimine başlayan fabrika bu alanda üretim yapan tek fabrika olma özelliğini sürdürüyor.

Soda Fabrikası'nda üretilen soda ürünleri başta cam sanayi olmak üzere deterjan, kimyasal madde üretimi, kâğıt, tekstil, gıda ve hayvan yemi sektörlerinin ham maddesi. Kromsan Fabrikası'nda üretilen krom kimyasalları ise başta deri sanayi olmak üzere, metal kaplama, ahşap koruma ve daha birçok sektörde kullanılıyor.

Bu fabrikalar yalnızca patronlar için değil işçiler için de önemli. Çünkü bu fabrikalarda çalışan işçilerin önemli mücadele deneyimleri var. Sendikal mücadele geleneği fabrikanın tarihi kadar eskilere dayanıyor. 1976’ta Kimya-İş'le ilk grevine çıkan soda işçileri, kapalı kapılar ardındaki anlaşmazlıklara karşı tepkilerini, Petkim-İş’e geçerek göstermişler. 1978’de Petkim-İş ile bir kez daha grev örgütleyen işçiler, işverenin 80 liralık zammını da, diğer Şişecam işçilerinin sendikasız olmasından yararlanan patronların tehditlerini de reddedip grevi seçmişler. Hükümetin ithal soda izniyle grev kırıcılığı yapmasına rağmen, üç ay süren Mersin Soda grevi, cam işçileri arasında çok büyük bir etki yaratmış. Grev, işçileri etkilemekle kalmamış cam sanayisini de sarsmış. O dönem İzocam gibi pek çok büyük fabrika kapanmış. 22 Haziran 1979’ta, Soda işçileri kamuoyuna grevlerini daha etkili anlatabilmek için Ankara yürüyüşü başlatmışlar. Günler süren Ankara yürüyüşünün ardından, işverenin teklifinden 25 lira daha fazla ücret, 5 maaş ikramiye ve diğer sosyal hakları içeren TİS imzalanmış. 1990’da bir grev daha örgütleyen Soda ve Kromsan işçileri 22 yıl aradan sonra bir kez daha “grev” diyerek, mücadeleyi büyütmeyi seçtiler.

Aradan geçen 22 yıl, işçilerin umudunu köreltememiş, yüreklerindeki mücadele inancını azaltmamış. Yıllarını Soda fabrikasında geçirmiş, İstanbul Paşabahçe’den Soda’ya uzanan işçilik yolunda deneyimlerini Mersin’e taşımış işçiler, şimdi genç işçi kardeşleriyle birlikte “Kazanacağız, Kazanmak Zorundayız” diyorlar. Cam sektöründe çalışan binlerce işçinin toplu iş sözleşmesinin bu grevle şekilleneceğini, bu grevin binlerce işçinin mücadelesine yön vereceğini söylüyorlar. İşçi sınıfının tarihsel mücadelesinde çok önemli deneyimlere sahip olan derneğimiz UİD-DER; Soda Sanayi, Kromsan ve Tuz İşletmelerindeki işçileri yalnız bırakmıyor. Bu önemli grevle dayanışmayı yükseltmeye devam ediyor.