Nepal’de İşçiler ve Gençler İsyanda

Nepal’de hükûmetin 4 Eylülde Facebook, X (Twitter), YouTube ve benzeri 26 platformu erişime kapatma kararı, gençlerin öncülüğünde işçi ve emekçilerin de katıldığı geniş protestoları tetikledi. Ülkede artan yoksulluk ve yolsuzluk karşısında biriken öfke, dayatılan son yasakla birlikte isyana dönüştü. 8 Eylülde, “Sosyal medyayı yasaklama, yolsuzluğu yasakla!” sloganı ile sokaklara çıkan gençler, işçi ve emekçiler parlamento binasına yürümek istedi. Emekçilerin taşan öfkesini bastırmak için derhal polis şiddetine başvuran Nepal hükümeti, en az 19 kişinin ölümüne ve yüzlerce kişinin yaralanmasına neden oldu. 

Polisin saldırıları sonucu daha da öfkelenen emekçi halk 9 Eylülde Nepal Kongre Partisi’nin merkez ofisini, eski başbakan Deuba’nın evini, Başbakan Sharma Oli’nin iki evini ve Parlamento binası olmak üzere birçok kamu binasını ateşe verdi, bakanları ve üst düzey bürokratları sokak ortasında dövdü. Tansiyonun artması sonucu Katmandu’da olağanüstü hâl ilan eden Başbakan Oli, orduyu göreve çağırdı. Hükümet, öfkenin dinmesi için sosyal medya yasaklarının kaldırıldığını, ölenlerin ailelerine tazminat verileceğini, yaralıların ücretsiz tedavi edileceğini ve olayların sebeplerini araştıracak bağımsız bir komisyon kurulacağını duyurdu. Ama öfke dinmedi, eylemler devam etti. 

Ordu da isyanı bastıramayınca Başbakan Oli, “Durumun ciddiyeti nedeniyle anayasal çözüm için yol açıyorum” diyerek istifa ettiğini duyurdu. Başbakanın istifası sonrası birçok bakan benzer şekilde istifa etmek zorunda kaldı. Halkın öfkesinden korkan kimi bakan ve bürokratlarsa helikopterle öfkeli kalabalığın arasından kaçıp şehri terk etti.

nepal_ayaklanma_2.webp

Protestocular sosyal medyanın kısıtlanmasının sadece bardağı taşıran damla olduğunu dile getiriyor.  Yolsuzluklardan, adaletsizlikten ve baskılardan bıkan işçi ve emekçiler, yılların birikimini dışa vuruyorlar.  Özellikle gençler, geleceklerinin belirsizliği ve hayal kırıklıkları nedeniyle sokaklara döküldüklerini ifade ediyorlar. “Tüm Nepalliler yolsuzluktan bıktı. Gençlerin tamamı yurtdışına gidiyor. Gençlerimizi korumak istiyoruz” diyen işçi ve emekçiler, taleplerinin duyulmasını istiyor. Yıllardır süren yolsuzluktan, yoksulluktan ve kayırmacılıktan bıktıklarını ifade eden işçiler bunun artık son bulması gerektiğini ifade ediyorlar. Genç işsizlik oranının %21’e dayandığı ülkede gençler umudu yurt dışında arıyor. Protestolarda en önde duran gençler bu durumun da değişmesi gerektiğini söylüyorlar. Ordu, gençlerin kararlılığı ve öfkesi karşısında, taleplerinin dinleneceğini ve planlanan yeni yol haritasında gençlik temsilcilerinin de fikirlerinin alınacağını söylüyor. Oysa pek çok ülkede yaşanan örnekler bu sözlerin sadece oyalamaca amaçlı olduğunu gösteriyor. Ortaya çıkan birikmiş tepkinin yönetenler için bir ders olacağını ama daha fazlasını istediklerini ifade eden işçi ve emekçilerin mücadelesi devam ediyor.