Ukrayna’da Maden İşçileri: Ücret Hırsızlığına Son Verilsin!

Ukrayna’da kömür madeni işletmelerinde ücretlerin ödenmemesini ve hükümetin işçi düşmanı yasa tasarısını protesto etmek için 12 Mayıs’ta, sendikaların çağrısıyla başkent Kiev’de bir miting yapıldı. Hükümetin ülkenin para babalarına, oligarklara çalıştığını belirten işçiler tepkilerini şöyle dile getirdiler: “Madenciliğin ne kadar tehlikeli olduğunu herkes bilir. Her gün hayatımızı riske atıyoruz. Siz ise bizden çalıp oligarklara veriyorsunuz. Aylarca ücretlerimiz ödenmiyor. Üstelik ekonomik krizdeyiz. Ailelerimiz zor durumda. Siz ise bizi ve ailemizi bu şekilde aşağılamaya devam ediyorsunuz. Bu hırsızlığa son verilmesini istiyoruz.”

Ukrayna’da ücretlerin geç ödenmesi can yakıcı sorunların başında geliyor. Son birkaç yıldır, özellikle maden işçileri ücretlerin zamanında ödenmesi için çeşitli eylemler düzenliyor. Geçtiğimiz yıl da maden işçileri eşleriyle birlikte tüm ülkede protestolar düzenlemişti. Ücretlerin zamanında ödenmesi ve daha iyi bir ücret talebiyle başlayan protestolar 11 gün boyunca sürmüştü. İşçiler hükümete ve maden sahiplerine geri adım attırmayı başarmış, taleplerini kabul ettirmişti. Aradan geçen bir yıl içerisinde ekonomik krizin ağır yükü altında daha çok ezilen işçiler, bir kez daha aynı sorunla karşı karşıya bırakılıyor. Madenlerde çalışan yüzlerce işçi ödenmeyen ücretlerin derhal ödenmesini ve ücretlerin arttırılmasını talep ediyor.

İşçiler ayrıca hükümetin çıkarmayı planladığı işçi düşmanı yasa tasarısının da kaldırılmasını istiyor. Tasarıya göre 250’den az çalışanı olan küçük ve orta ölçekli işletmeler için iş kanunu yerine “sözleşmeye dayalı rejim” geçerli olacak. Çalışma koşulları iş sözleşmesiyle belirlenecek. Ukrayna’da işverenlerin yüzde 75’i 250’den az işçi çalıştırıyor ve çalışanların yüzde 73’ü küçük ve orta ölçekli işletmelerde çalışıyor. Yani tasarı işçilerin ezici çoğunluğunu kapsayacak. Tasarı yasalaşırsa işçilerin toplu iş sözleşmesinden ve kanundan kaynaklanan hiçbir iş güvencesi olmayacak. Patronlar işçilere kanunlarla belirlenen koşullardan çok daha kötüsünü dayatacak. Örneğin ücretleri ayda bir değil üç ayda bir ödeyecek. İşçi hapşırdığı için onu işten çıkartabilecek. Kötü bir şakaya benziyor ama gerçek! Tasarı tam da bunu söylüyor.

Ukraynalı işçiler böylesi işçi düşmanı tasarılarla ilk kez karşılaşmıyor. Geçtiğimiz yıl çıkarılmak istenen benzer bir tasarıda işverenler tek taraflı olarak herhangi bir nedenle işçileri işten çıkarabilecekti. İş sözleşmeleri esnek çalışma biçimlerine göre oluşturulacaktı. Fazla mesai ücreti yüzde 100’den yüzde 20’ye düşürülecekti. Sendikal haklar kaldırılacaktı. Tasarıyı “Oligarklara yeni bir hediye” diye tanımlayan Ukraynalı işçiler mücadele ve uluslararası dayanışma sayesinde egemenlere tasarıyı geri çektirtmişti.

Ukrayna hükümeti de tıpkı ülkemizdeki iktidar gibi para babalarının yanında saf tutuyor. Ancak Ukrayna işçi sınıfı patronlar sınıfının saldırılarına boyun eğmiyor. Maden işçileri “Ukrayna oligarkların değil, emekçilerin olacak!” diyor.