Bangladeş’te Gençler, Emekçiler Ayakta!

Bangladeş’te kamu sektöründe istihdam kotasına karşı öğrencilerin başlattığı protestolar büyüyerek devam ediyor. Kamu sektöründe kota sisteminin kaldırılmasını talep eden öğrenciler ve emekçiler kamuda işe alımda liyakata dayalı bir sistem çağrısında bulunuyorlar. Polisin göz yaşartıcı gaz ve plastik mermi kullandığı protestolarda şimdiye kadar en az 114 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı. Sokağa çıkma yasağı ilan edilmesine rağmen protestolar ülke geneline yayılarak devam ediyor.

Protestolar geçtiğimiz ayın sonlarında üniversite kampüslerinde başladı. Yüksek genç işsizlik oranının olduğu Bangladeş’te gençler gelecek kaygısı ve iş bulma mücadelesiyle boğuşurken kamu sektöründe işe alımlarda kota sistemi getirilmesi öğrencilerin öfkesini taşırdı. Öğrenciler, Bangladeş devletinin kurulmasıyla sonuçlanan 1971 savaşında yer alanların ailelerine yüzde 30’luk kontenjan ayrılmasını öngören kota sistemine tepkililer. Kota sisteminin Başbakan Şeyh Hasina liderliğindeki iktidar partisinin üyelerine yaradığını savunan öğrenciler bu ayrımcı politikaya bir an önce son verilmesini talep ediyorlar. Söz konusu kota sistemi, 2018 yılındaki kitlesel protestoların ardından kaldırılmış ancak geçtiğimiz ay Bangladeş Yüksek Mahkemesi bu kararı iptal ederek yeniden yürürlüğe koyma kararı almıştı. Yüksek Mahkemenin kararına duyulan öfkeyle başlayan protestolarda gençler ve emekçiler, işsizliğe ve yoksulluğa karşı da taleplerini yükseltiyorlar.

15 Temmuzda Dakka Üniversitesi’nde polisin müdahalesi sonucunda yüzden fazla öğrencinin yaralanmasıyla protestolar diğer şehir ve üniversitelerde tırmanışa geçti.  Ölümlerin artmasına ve polis şiddetine rağmen eylemlerine çeşitli protestolarla devam eden göstericiler başkent Dakka’da devlet televizyonunu ateşe verdiler, başkentin kuzeyindeki Narsingdi bölgesindeki hapishaneye baskın düzenleyerek yüzlerce kişiyi serbest bıraktılar. Protestoların ülke çapına yayılması ve hızla büyümesi üzerine telaşa kapılan hükümet iletişim ağlarını, mobil internet erişimini ve sosyal medyayı engelleyerek protestoların önünü almaya çalıştı; ülkenin önde gelen üniversiteleri kapatıldı, eylemlerin devam ettiği kampüslere ise polis ve paramiliter güçler gönderildi.

Tüm baskılara ve polisin sert müdahalesine rağmen eylemlerine devam eden ve öğrencilerin öldürülmesine son verilmesi çağrısında bulunan Bangladeşli emekçiler ve öğrenciler “Bu artık bir protesto değil, bir savaş!” diye haykırıyorlar. Kitlesel protestoların büyümesi sonucunda mahkeme kararının askıya alınmasıyla birlikte hükümet göstericilerden itirazın görüşüleceği 7 Ağustos tarihini beklemelerini istedi ve “adalet” sözünde bulundu. Ancak hükümetin sözüne güvenmeyen Bangladeşli emekçiler talepleri karşılanıncaya kadar eylemlerine devam edeceklerini belirtiyorlar.