“Ücretler Artsın, Çalışma Koşulları İyileşsin” Diyen Adana Saya İşçilerinin Eylemi

Adana’da ayakkabı işçileri (sayacılar), ücretlerinin arttırılması ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi için iş bıraktılar. 11 Ocakta başlayan iş bırakma eylemi bir hafta sürdü. Büyük firmalardan fason iş alan ustalar yanlarındaki işçileri parçabaşı çalıştırıyorlar. 8 ilâ 15 metrekare arasında değişen küçük işyerlerinde işçiler metrekareye 1 işçi düşecek şekilde çalışıyorlar. Havalandırmanın olmadığı, genellikle ısıtılmayan bu mekânlarda işçiler genelde 15-16 saat çalışıyorlar. Günlük 20-40 TL arasında değişen ücretlerden yol ve yemek parası çıktığında geriye pek fazla bir şey kalmıyor. Kullandıkları kimyasallardan kaynaklı olarak beyin felci geçirenlerin bile olduğu söyleniyor. Görüştüğümüz işçilerden M.Ö. şunları söyledi:

“Bu işe 8 yaşında başladım zaten burada çalışanların hemen hepsi bu yaşlarda başlıyor. Buradaki 200-250 işyerinde yaklaşık 3-4 bin işçi çalışıyor. %80-90’ı sigortasız. Aldığımız para geçinmemize yetmiyor ki doktora gidelim. Doktora gitsek herhalde yüz çeşit hastalık çıkar. Nişanlıyım, böyle giderse nişanlılık işi uzayacak.”

Başka bir işçi, 1990 yılında, 10 yaşında işe başladığını söyledi. Burada 1986’da da bir grev yaşandığını ve işçilerin istedikleri zammı aldıklarını belirtti.

adana saya iscileri (2).jpg

Görüştüğümüz bir işçi de bizi çalıştığı atölyeye götürdü ve şunları söyledi:

“Hayvanı bağlasan durmaz burada, ne havalandırma var ne de çalışmaya uygun bir ortam. Ücretlere gelince 6-7 yıldır aynı ücretlere çalışıyoruz. 6-7 yıldır neyin fiyatı aynı kaldı? Günde 15-16 saat çalışıyoruz. Parça başı çalıştığımız için ne kadar çok çalışırsak o kadar fazla kazanıyoruz. Kimi zaman biraz daha fazla kazanabilmek için 20 saat kadar çalıştığımız oluyor. Yemek arasında daha lokmalar boğazımızdayken çalışmaya başlıyoruz. 2004’de saya fiyatı 2,2 iken şimdi 1,5’e kadar düştü. Sanki biz bu dünyaya patronlar için çalışmaya gelmişiz.”

Bir haftalık eylemin sonunda patronlar %25 zam yapmayı kabul ettiler. Saya işçilerinin çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve ücretlerinin yükseltilmesi için, dağınık durumdaki binlerce işçinin patronlara karşı birlikte hareket etmesi çok önemlidir. Şimdi sıra, gerçek anlamda bir örgütlülüğü hayata geçirmektir. Bu birliktelik sağlanabildiği takdirde, patronların işçilere istediklerini dayatmaları mümkün olmayacaktır.