Peru’da Emekçiler Kongre Darbesine Karşı Ayakta!

Latin Amerika ülkesi Peru’nun dört bir köşesinde emekçiler, solcu Cumhurbaşkanı Pedro Castillo’ya karşı gerçekleştirilen Kongre darbesine karşı sokağa indiler. Hatırlanacağı üzere, bir öğretmen ve sendika lideri olan Castillo, Haziran 2021’deki seçimlerin ikinci turunda tüm engelleri aşarak cumhurbaşkanı seçilmişti. Ancak Kongrede/parlamentoda çoğunluk; büyük kapitalistlerin, maden patronlarının ve geleneksel düzen temsilcilerinin elinde kalmıştı. Castillo, yerlilerden ve emekçilerden yana değişiklikler yapmak, kronikleşen yoksulluğa çözüm üretmek amacıyla bir program uygulamak istedi. Fakat her seferinde Peru oligarşisinin denetiminde olan Kongrenin engeline takıldı. Ülkede siyasi kriz derinleşirken, Pedro Castillo da sürekli sermaye sınıfına/yerleşik siyasal yapıya tavizler vererek iktidarını korumaya çalıştı. Ne var ki siyasal mekanizmaları elinde tutan egemen/oligarşik yapı bir buçuk yıl içinde üç kez Castillo’yu görevden uzaklaştırmak üzere hamle yaptı. Bu doğrultuda 7 Aralıkta yeni bir oylama yapılacaktı. Kendisine karşı bir Kongre darbesinin gelmekte olduğunun farkında olan Pedro Castillo, ön alarak Kongreyi feshettiğini ve kısa zamanda seçimlere gidileceğini açıkladı. Ancak devlet mekanizmalarını elinde tutan karşı tarafın eli daha güçlüydü ve kısa zamanda Kongreyi toparlayarak Castillo’yu görevden aldılar. Bununla da yetinmeyip onu cezaevine gönderdiler.

Latin Amerika ülkesi Peru’nun dört bir köşesinde emekçiler, solcu Cumhurbaşkanı Pedro Castillo’ya karşı gerçekleştirilen Kongre darbesine karşı sokağa indiler. 12 Aralıktan itibaren ülkenin dört bir tarafında işçi ve emekçiler sokağa indiler, gösterilere başladılar. pic.twitter.com/x5BDgbcO0a

— UİD-DER (@uid_der) December 14, 2022

Böylece ülkedeki siyasal kriz yeni bir boyuta yükselirken, işçi ve emekçilerin, yerlilerin öfkesi de sokağa taştı. Özellikle 12 Aralıktan itibaren ülkenin dört bir tarafında işçi ve emekçiler sokağa indiler, gösterilere başladılar. Madenciler Lima’ya doğru yürüyüşe geçti. Şu ana kadar ülkenin 14 noktasında yollar kapatılarak bloke edilmiş durumda. Başkent Lima’da da gösteriler devam ediyor. Polis ise emekçilerin haklı öfkesini zorbalıkla ezmeye çalışıyor. Polis şiddeti sonucunda şu ana kadar 7 kişi yaşamını kaybetti. Fakat emekçiler geri adım atmıyor ve 15 Aralıkta ülke geneline yayılacak genel greve hazırlanıyor. Yapılan yürüyüşlerde ve atılan sloganlarda, burjuva oligarşisinin denetimindeki Kongrenin bir an önce dağıtılması, yeni bir anayasa yapmak üzere bir kurucu meclis kurulması, Castillo’nun derhal serbest bırakılması isteniyor. “Kapitalistlerin boyunduruğuna daha ne kadar boyun eğeceğiz?” diye soran emekçiler, “Çözüm Olmazsa Devrim Olur” sloganını atıyorlar.

Pedro Castillo’nun yerine gece yarısı cumhurbaşkanı seçtirilen (öncesinde cumhurbaşkanı yardımcısıydı) Dina Bolurarte ise, ülkedeki krizi yönetmek üzere bir “kriz komitesi” kurulacağını açıkladı. Pedro ile birlikte seçilen Boluarte, yapılan pazarlıklarda saf değiştirmiş ve sağın güçlü olduğu Kongrede cumhurbaşkanı seçilmişti. Tüm taraflara “siyasal ateşkes” çağrısı yapan Boluarte’yi tüm burjuvazi ve ABD bağrına basmış, desteklerini açıklamışlardı. Emekçiler sokaklara inerken, Boluarte’yi bizzat ziyaret eden ABD büyükelçisi destek açıklaması yaptı. Ordu ise, kapatılan yolların açılması için ulusal yol ağlarında olağanüstü hal ilan edildiğini açıkladı.

Milyonlarca insanın işsiz olduğu, 16,6 milyon insanın gıdaya ulaşmakta zorlandığı Peru’da, sermaye düzeninin denetimindeki devlet ve siyasi mekanizmalar, emekçilerin en acil sorunlarının çözülmesi için bile adım atılmasına izin vermiyor ve her girişimi boğuyor. Bu yüzden giderek derinleşen siyasal kriz sonucunda, ülkede son 6 yılda 6 başkan değişti. Ancak Latin Amerika’nın genelinde, özellikle 2000 dönemecinden beri gördüğümüz üzere emekçilerin isyanı bastırılamıyor. Bir süre geri çekilen isyan dalgası yeniden sahneye çıkıyor! Peru, bunun yeni bir örneğidir. Aslında “kapitalistlere daha ne kadar boyun eğeceğiz” diyen ve devrimden söz eden emekçiler, kapitalist düzene karşı hangi yolun izlenmesi gerektiğini de ortaya koyuyorlar.