DİSK-AR: İşsizlik Büyüyor

İşsizlik büyümeye devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2012 Ağustos ayında açıkladığı işsizlik oranı bir ay öncesine göre %0,4 artarak %8,8’e yükseldi. TÜİK’in bu ufak görünen verilerine göre işsiz sayısı bir ay öncesine göre tam 122 bin kişi arttı. Ancak DİSK Araştırma Enstitüsü’nün (DİSK-AR) açıkladığı işsizlik oranı TÜİK’in açıkladığı rakamın neredeyse iki katı: %14,75! Bu orana gizli işsizlik olarak görülen eksik istihdam da eklendiğinde işsizlik oranı %17,26 düzeyine ulaşıyor.

Ağustos ayında hem işsizliğin hem de mevsim etkisinden arındırılmış işsizliğin artışının sürdüğünü belirten DİSK-AR, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre iş arayanların oranındaki düşüşün, 156 bin işsizi sakladığını belirtti. Umudunu kaybeden, bu nedenle son üç aydır iş aramayan işsizlerin ve ev işçilerinin “görünmez” olması nedeniyle, Türkiye’de işsizlik çok daha düşük gösteriliyor. Bunlar dâhil edildiğinde işsizlik oranı %14,75; işsiz sayısı ise 4 milyon 388 bin oluyor. Gizli işsizler de ilave edildiğinde işsizlik oranı %17,26 düzeyine çıkıyor. Raporda çalışma çağındaki her iki kişiden birinin çalışmadığı belirtiliyor. TÜİK’e göre ise işsizlik oranı sadece %8,8 ve işsiz sayısı ise 2 milyon 445 bin!

Rakamların yanıltıcılığı burada da kendini gösteriyor. Oran olarak %8,8 işsizlik çok azmış gibi görünüyor. Oysa sayılarla ifade edildiğinde, resmi rakamlara göre bile 2 milyon 500 bine yakın işçi işsizdir. Bu muazzam bir rakamdır. Türkiye’nin onlarca il ve ilçesinin nüfusunun toplamından büyüktür.

Ayrıca raporda, gençlerin %55’inin kayıt dışı, yani sigortasız çalıştırıldığı ve her 4 gençten birinin işsiz olduğu açıklandı.  Resmi olarak %16,3 olan genç işsizliğin, aslında %25,75’e ulaştığı belirtiliyor. Ayrıca eksik ve yetersiz istihdam edilenlerle, genç işsizliği %29’a ulaşıyor. İşgücüne katılım talebinin 1,8 puan gerilemesi, 189 bin gencin işsizlik rakamlarına yansımamasına neden oldu. 15-19 yaş arası işçilerin %78’i kayıt dışı çalışıyor. Gençlerin %39’u haftada 60 saatin, %59’u 50 saatin üzerinde çalışıyor!

Raporda, kadınların işgücüne katılımının sadece %30,1 olduğu da vurgulanıyor. Çalışma çağındaki her üç kadından sadece biri çalışıyor. Ayrıca kadınlarda kayıt dışı istihdam edilme oranının yükseldiği de görülüyor. Raporda, güvencesiz çalışmanın hızla yaygınlaştığı, 2009 yılı Ağustos dönemi ile karşılaştırıldığında, geçici çalışanların sayısının %36 artarak 1 milyon 588 binden, 2 milyon 167 bine yükseldiği açıklanıyor. Geçici işçiler için işsizlik oranı %23,7.

DİSK-AR işsizlikle mücadele taleplerini şöyle sıraladı:

Haftalık çalışma süresi gelir kaybı yaşanmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.

• Herkese en az 1 ay ücretli izin hakkı tanınmalıdır.

• Herkes için iş güvencesi ayrımsız bir biçimde uygulanmalıdır.

• Sendikal hak ve özgürlükler güvence altına alınmalı, sendikal barajlar, noter şartı kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.

• Kamu girişimciliği ve hizmetleri, istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalıdır.

• Kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.

• Taşeronlaşma ve kayıt dışı istihdamı engellenmelidir.