Dört İşçinin Can Verdiği Viyadük Kazası ‘Geliyorum’ Demiş

4 Ağustosta İzmir Menemen’deki viyadük inşaatında meydana gelen iş cinayetinde 4 işçi hayatını kaybetmiş, 7 işçi de yaralanmıştı. Olayın hemen ardından çevredeki şantiyelerden gelen işçiler, müteahhit firmanın işçilerin ölümünden sorumlu olduğunu ifade ederek tepkilerini göstermişlerdi. İşçiler, iskelenin çelik aksamındaki vidaların eksik olduğunu, bu nedenle ağırlığı taşıyamayarak çöktüğünü söylemişlerdi. Radikal yazarı İsmail Saymaz, İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi’nin işçilerin ölümüne neden olan iskeleyle ilgili hazırladığı raporu haberleştirdi. Rapor, viyadük kazasının ‘geliyorum’ dediği halde önlem alınmadığını ortaya koyuyor. Saymaz’ın haberini olduğu gibi yayınlıyoruz.

Çanakkale otoyolu Koyundere Mevkisi’ndeki viyadük inşaatında dört işçinin ölmesine ilişkin facianın göz göre göre geldiği ortaya çıktı. İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi’nin hazırladığı raporda; yetersiz kalan beton kalıp iskelesi, üzerindeki yükleri taşıyamadığı için çöktüğü tespit edildi. Fotoğraflarla desteklenen rapora göre, iskelenin taşıyıcı elemanlarında cıvatalar eksikti. İskelenin elemanlarından bazıları cıvatalanmamıştı. İskelenin zeminle temas eden ayaklarına, denge sağlanması için ahşap takoz ya da kama konmuştu. Ahşap desteklerin çoğu yıprandığı ya da yerinden çıktığı için çökmeye yol açıyordu. İnşaata tırmanmayı sağlayan kedi merdiveni iki üç metre kısaydı. Viyadük üstünde, güvenli çalışma platformu yerine ahşap kalaslar üzerinde çalışılıyordu. Raporda, “İskelenin teknik güvenlik gerekleri, işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri açısından tasarım, kullanılan malzeme, uygulama ve denetim eksiklikleri ve yanlışları sonucu dört çalışanın ölümüyle sonuçlanan iş kazası öngörülebilir ve önlenebilir niteliktedir” deniyor.

viyaduk_20150814_01.JPG

İMO’nun raporuna göre geçen 4 Ağustos’ta şantiyedeki beton dökümü, saat 11.45’te bitirilmek üzereyken beş işçi öğle yemeğine gitti. Dökümü tamamlamak üzere altı işçi kaldı. İkisi kalıp üzerinde tutunurken, dördü yirmi metre yükseklikten henüz dökülmüş taze betonla birlikte zemine çakılıp hayatını kaybetti. Raporda, gözlemlere dayalı ilk tespite göre, taşıyıcı beton kalıp iskelesinin üzerine gelecek yüklerin ağırlığını taşıyamaması sonucunda çöktüğü ifade edildi. “İskele elemanlarının, nitel ve nicel olarak yetersiz kalmasından” ötürü göçmenin yaşandığı saptandı. Rapordaki bulgular şöyle:

İŞÇİ MERDİVENİ BİLE KISA KALIYOR

* Yatay ve diyagonal taşıyıcı elemanların bulonlu (civatalı) birleşiminin yapılmadığı, bulonların eksik sayıda kullanıldığı tespit edilmiştir.

viyaduk_20150814_02.JPG

* İskelenin taşıyıcı elemanlarının birbiri üzerine montajlandığı birleşim noktalarında sabitlenmeyi sağlayan, civatalı birleşimlerin tümüyle yapılmadığı, bazı civataların bulunmadığı gözlemlenmiştir.

* İskelenin yükleri güvenli olarak taşıyamamasına ve stabilite sorununa yol açabilecek bu durum, gerek beton dökümü gerekse de iskelenin kurulumu, kalıp imalatı ve demir montajı sırasında işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından işçilerin son derece tehlikeli bir çalışma ortamında çalıştıklarını göstermektedir

* Viyadük ayakları temel betonu üzerine yapılmıştır.Betonun üst yüzeyinin yeterli düzgünlükte olmaması ve seviye farklılıkları nedeniyle şantiyede bulunan basit ahşap parçalarının takoz ve kama olarak kullanılmış olduğu görülmüştür. Zemin sabitleme tabanı olarak kullanılan takoz ve kamalar çalışanların kalıp üzerinde bulunduğu sırada ve tonlarca yük altında zayıf noktalar oluşturmaktadır.

* Ahşap takoz ve kamalar çatlayıp ezilmekte, yerleştirildikleri yerden çıkarak, iskelenin taşıyıcılığının sorunlu hale gelmesine ve çarpıklıklara hatta çökmenin başlamasına neden olmaktadır.

* Şantiyeyi çevreleyen bir koruma sınırının oluşturulmadığı, çalışanlara işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alınmasını uyaran levha ve bunun gibi işaretlemelerin yapılmadığı gözlemlenmiştir.

* İskelelerde üst kotlardaki çalışma seviyelerine ulaşım için düşey çelik kedi merdiveninin montajlı olduğu görülmüştür. Bu merdiven 19 metre yüksekliğindeki kalıp seviyesine ulaşmamakta, iki üç metre daha aşağıda sonlanmaktadır. Bu uygulama, yüksekten düşme şeklinde ölümle sonuçlanabilecek riskler içeren tehlikeli bir çalışma şeklidir.

* Kenarlarına korkuluk yerleştirilmiş ve sabitlenmiş çelik elemanlarla oluşturulması gereken güvenlikli çalışma platformu yerine serbest yerleştirilen ahşap kalaslar üzerinde çalışma; esneme, kırılma, yerleştirildiği yerden kolaylıkla kurtulma sonucu işçilerin yüksekten düşmesiyle iş kazasına yol açacağı aşikârdır.

* Çöken viyadük ayağı ile bitişiğindeki ayak arasında kalıp seviyesinde serbest yerleştirilen iki ahşap kalas ile geçiş amaçlandığı tespit edilmiştir. Bu şekilde yapılan geçiş yolu işçilerin çalışmasının son derece güvenliksiz oluşturulduğunun kanıtıdır.

viyaduk_20150814_03.JPG

Boşta bırakılmış uçlar...

* Dikmelere üçer inşaat demiri çubuğu bağlanarak korkuluk oluşturulmuştur. Korkuluk bu haliyle güvensiz ve standartlara uymayan bir imalattır.

İsmail Saymaz