Soma’yı Hatırlamak

Soma madenci katliamının üzerinden 11 yıl geçti. Bugün Soma’da hemen her evde, her işyerinde madenciler anılacak. Aileleri ve dostları mezarları başında dualar okuyacak, hatıralar canlanacak. İşçi örgütleri çeşitli yürüyüşler yapacak, anmalar gerçekleştirecek.

Türkiye’de işçi ve emekçilerin unutmayacağı tarihlerden biridir 13 Mayıs 2014. Soma’da 301 maden işçisinin yerin yüzlerce metre altında can verdiği o kara günün acı hatırası, acısı, yüreklerden hiç silinmeyecek. Soma maden katliamı göz göre göre gelen bir katliamdı. Maden patronlarının semirmesi, büyümesi, daha da zenginleşmesi için maden işçileri en ağır koşullarda çalıştırılıyordu. Üretim baskısı had safhaya çıkartılmış, resmi denetlemeler üstünkörü yapılmıştı. İş güvenliği önlemleri “maliyetli” olduğu için alınmıyordu. İşçiler günlerdir ocakta havanın çok ısındığını söylemelerine rağmen patronlar kulak asmamıştı. Koruyucu malzemeler, giysiler, iş ekipmanları ya bozuk ya da standartların altında ve yetersizdi. Bir yangın ya da göçük durumunda hayat kurtarabilecek önlemlerin hiçbiri alınmadı, kaçış yolları açılmadı. Ağır ve tehlikeli iş kolunda alınmayan her önlem, önemsenmeyen her tehlike ölüm riskinin artması demektir. Ve maden kâr hırsıyla tutuşan patronların vurdumduymazlığına daha fazla dayanamadı, yangın çıktı. Yaşam odaları yoktu, gaz maskeleri yetersizdi, olanlar da küflenmişti ve işe yaramıyordu. İçeride mahsur kalan 301 maden işçisi karbonmonoksit gazından zehirlenerek hayatını kaybetti. Onlardan geriye yüzlerce yetim çocuk, dinmeyen gözyaşı ve bir türlü ulaşılamayan adaletin arayışı kaldı.

Peki Soma’nın patronları, katliamda sorumluluğu olanlar, hesap vermesi gerekenler bugün ne yapıyor? Örneğin dönemin siyasi yetkilileri? O günden bugüne hiçbiri istifa etmedi, yargı önüne çıkmadı, vicdan muhasebesi yapıp insani pişmanlığını dahi dile getirmedi. Ölümlerin kader, fıtrat olduğunu söyledi. Kameralar önünde birkaç damla sahte gözyaşı eşliğinde, dokunaklı sözler etti. Her seçimde insanları korkutarak, yıldırarak veya avutarak oy devşirdiler.  İşçiye tekme atan Yusuf Yerkel 2024 yılında Türkiye Futbol Federasyonunda koordinatör olarak işe başlatıldı. Sözde bağımsız mahkemelere başkanlık yapanlarsa sermaye sahiplerine dokunmadı. Patron Can Gürkan ise her bir madenci için sadece 8 gün hapis yattı.

301 madencinin ölümünden sorumlu Can Gürkan, bugün elini kolunu sallayarak dolaşıyor, işçileri sömürerek para kazanmaya, lüks içinde yaşamaya devam ediyor. Madenci ailelerinin avukatlığını yapan Selçuk Kozağaçlı 8 yıldır, Can Atalay ise 3 yıldır hapiste. Can Gürkan, geçen yıl bir gazeteye verdiği röportajda hiç utanmadan sıkılmadan, “10 yıl geçti, ben Soma’yı geride bıraktım. Hatırlamak istemiyorum” demişti. Onun geride bıraktığını söylediği Soma’da 301 evde 11 yıldır bitmeyen bir yas var. Hatırlamak istemiyorum dediği Soma’da hiç unutulmayan bir acı, gelmeyen adaleti beklerken sonsuzlukta asılıp kalmış bir öfke var.

Soma’nın hesabı 11 yıldır sorulamadı, adalet işçi ailelerinin evine hiç uğramadı. Soma’nın hesabı sorulsaydı sonrasında Ermenek, Amasra, İliç ve daha yüzlerce iş cinayeti yaşanmayacaktı. Kartalkaya’da aileler çocuklarıyla birlikte can vermeyecekti, Erol Eğrek dövülerek acımasızca öldürülmeyecekti. Çocuklar, gençler, MESEM’li öğrenciler çalışırken ölmeyecekti. Hesabı sorulmayan her katliam bir sonraki katliamın zeminini hazırladı. İşçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alınmasını patronlardan beklemek, bu düzenin hâkimlerinden, savcılarından adalet beklemek iş cinayetlerinin önüne geçmiyor. Biz işçiler olarak çocuklarımız ve gençlerimizle birlikte örgütlenmedikçe, gücümüzü birleştirip patronların kâr hırsına ve iktidarın adaletsizliğine dur demedikçe bu düzen işçileri öldürmeye devam edecek.

Varsın patronlar bizi katlettiklerini hatırlamak istemesinler, o günleri geride bıraktıklarını zannetsinler. Biz unutmuyoruz, unutmayacağız! Hatırlamaya, hatırlatmaya devam edeceğiz. Somayı hatırlamak demek haksızlıklara, adaletsizliğe, sömürü düzenine karşı örgütlenmek demektir. Soma’yı hatırlamak demek hesap soracağımız günleri yakın eylemek için mücadele etmek demektir.