Hastanelerde Kesilen Katkı Payları: Kaz Gibi Yolunuyoruz!

Sağlık hizmetlerinde getirilen uygulamalarla sağlık her geçen gün daha da ücretli hale getiriliyor. Önceki yıllarda sosyal sigorta kapsamında ücretsiz olan birçok tedavi artık paralı hale gelmiş durumda. AKP hükümeti iktidara geldiğinde sağlık hizmetleriyle ilgili “SGK kuyruklarında beklenmeyecek”, “herkes istediği hastaneye gidebilecek”, “herkes her türlü sağlık hizmetine ulaşabilecek” vaatlerini arka arkaya sıralamıştı. Ama bu vaatlerin kocaman bir yalan olduğu gün geçtikçe daha net anlaşılıyor. AKP hükümetinin “sağlıkta reform” diyerek hayata geçirdiği uygulamalarla bıraktık sağlık hizmetinin ücretsiz olmasını tüm sağlık harcamalarını cebimizden öder hale geldik. Bugün hastaneye tedavi olmak için gittiğimizde cebimizden bin bir türlü isim altında sürekli paralar alınıyor. Peki, cebimizden sağlık harcamaları için nelere para ödüyoruz ve bu ödemeler hangi bahanelerle alınıyor?

Muayene Katılım Payı: Genel Sağlık Sigortası kapsamında olanlar ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için devlet ve kamu üniversite hastanelerine 5 lira, özel hastanelere 12 lira muayene katılım payı ödemek zorunda. Ayrıca devlet hastanesinde acil için 5, özel hastanede acil için 12 lira ödenmesi zorunlu. Bu para emeklilerin aylıklarından kesilirken, çalışanlar ve GSS’liler eczaneler üzerinden ödeme yapıyorlar.

Yeşil Alan Muayenesi Katılım Payı: Devlet hastanelerinde tedavi için katılım payı ödeyemeyecek durumda olan ve GSS primini ödememiş olanlardan acil servise gelmeleri durumunda alınan ücrettir.

İlave Ücret (Özel Hastane Fark Ücreti):  SGK ile sözleşme yapmış olan vakıf üniversiteleri ve özel hastanelerin, kendilerine başvuran hastalardan aldıkları ilave ücrettir. Bu ödemelerde sağlık hizmetleri işlem bedellerinin tamamı üzerinden ilave ücret alınmaktadır. Yapılan son değişiklikle özel hastaneler tarafından alınabilecek ilave ücret oranı %200’e kadar çıkabilmektedir. SGK’nın belirlediği muayene ücretleri branşlara göre değişiklik göstermekle birlikte ortalama 30 lira civarındadır. %200 oranında ilave ücret alabilen özel hastanede muayene olan hasta öncelikle 12 lira Muayene Katılım Payını ödemek zorundadır. Bu tutara ek olarak, 30 liranın %200’ü kadar, yani 60 lira İlave Ücret ödeniyor.

Genel Sağlık Sigortası (GSS) Primi: 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren bir sosyal güvencesi olmayan herkes için GSS primi ödeme zorunluluğu getirilmiştir. Eğer bir işyerinde sigortalı olarak çalışılmıyorsa gelir testi yaptırılması gerekmekte. Gelir testinde belirlenen bedel her ay sağlıktan yararlanmak için ödenmek zorundadır. Bu primi ödememiş olanlar ve onların bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetlerinden yararlanamamaktadır.

Tetkik Fark Ücreti: SGK tarafından ödenmeyen tetkiklerin farkına karşılık alınan ücret.

Öncelikli Tetkik Ücreti: Sıra beklemeden yapılacak tetkikler için alınan ücret.

İstisnai Sağlık Hizmetleri Ücretleri: Kullanılan özel yöntemler için alınan ücret. Bu hizmetler için GSS’liler Sağlık Uygulama Tebliği SUT’ta yer alan işlem bedellerinin üç katını geçmemek üzere ilave ücret ödemek durumundadır.

Erken Muayene Fark Ücreti: Hasta on gün içerisinde yeniden doktora giderse katılım payı tutarı 5 lira arttırılmaktadır.

İlaç Katılım Payı:Ayakta tedavide doktor tarafından yazılan ilaç bedeli üzerinden katılım payı alınmaktadır. Bu miktar SGK emeklileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler için %10’dur ve gelir aylıklarından kesilmektedir. Çalışanlar ve GSS’liler için %20’dir ve eczanede tahsil edilmektedir. İlaç katılım payı alan SGK, bir yandan da bazı genetik metabolik hastalıklarda uyguladığı 18 yaş sınırı ile ömür boyu ilaç tedavisi gören hastaları zor durumda bırakmaktadır.

Reçete Ücreti ve İlave İlaç Katılım Payı: Aile hekimlerince yazılan reçeteler de dâhil olmak üzere, reçetede yer alan üç kutuya kadar ilaçlar için 3 lira Reçete Ücreti, ilave her bir kalem/kutu ilaç için de 1 lira olmak üzere İlave İlaç Katılım Payı alınmaktadır.

Eşdeğer İlaç Fiyat Farkı: Eşdeğer ilaçlar için yapılacak ödemelerde azami fiyat aynı grupta yer alan en ucuz ilacın fiyatına %15 ilave edilerek hesaplanmaktadır. Eşdeğer ilaçlarda SGK’nın ödeyeceği tutardan daha pahalı bir ilaç tercih edilirse fark hasta tarafından ödenmektedir.

Taban Fiyat Uygulaması: Yeni getirilen düzenlemeyle astım, diyabet, kalp rahatsızlıkları gibi kronik hastalıklarda kullanılan yaklaşık 200 çeşit farklı ilaç için taban fiyat uygulamasına geçilmiştir. Devlet bu ilaçlar için piyasadaki en ucuz ilacın fiyatını ödemektedir. Hasta doktorunun yazdığı daha pahalı bir ilacı tercih ederse farkı cebinden ödemek zorunda kalmaktadır.

Tıbbi Cihaz Katılım Payı: Görmeye yardımcı tıbbi malzemeler, ağız protezleri ve sağlık raporunda hayati önem taşıdığı belirtilmeyen diğer protezler ve ortezler için katılım payı ödenmesi gerekmektedir. Bu oran SGK emeklileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler için %10, çalışanlar ve diğer GSS’liler için %20’dir. Katılım payı tutarının, vücut dışı protez veya ortezin alındığı tarihteki brüt asgari ücretin %75’ini geçmemesi gerekmektedir.

GSS Prim Borcu Olanlara Zamlı Katılım Payı: GSS prim borcunu ödememiş 18 yaşından büyükler kamu hastanelerinde muayene olabilmek için önce muayene ücretini ödemek zorundadırlar. Ağustos 2014’te %100 oranında zamlanan bu ücret 15 liradan 30 liraya çıkarılmıştır. Hastalar bu miktara ilaveten doktorun tetkik istemesi durumunda bu tetkiklerin ücretini de ödemek zorundadırlar. Aynı şekilde kendilerine reçete edilen ilaçların parasını eczanede kendi ceplerinden ödemektedirler. Söz konusu durumda olan hastalar yatarak tedavi olmuşlarsa, hastanede kendilerine yapılan tüm masraflar taburcu oldukları noktada kendilerinden tahsil edilmektedir.

Tamamlayıcı Sağlık Sigortası: SGK tarafından belli sağlık hizmetleri ya kapsam dışı bırakılmakta ya da alınan hizmetin bedelinin daha az bir miktarı GSS tarafından karşılanmaktadır. SGK tarafından karşılanmayan tüm giderler, “tamamlayıcı sağlık sigortası” yaptırılıp öyle alınabilmektedir. Bu aslında özel sağlık sigortası demektir.

Bunların dışında son olarak devlet hastanesinden alınacak sağlık raporunun ücreti 3 liradan 20 liraya çıkarıldı. Telefonla randevu alabilmek için Alo 182’yi aradığımızda kullandığımız operatörden konuşmamızın dakikasına 46 kuruş, Türk Telekom ile konuşmamızın dakikasına ise 7-15 kuruş para alınmakta.

Sağlık hizmeti bir insan için en önemli ihtiyaçlardan biri. Bu hayati ihtiyaç için bu kadar çok para alınması ancak patronlar sınıfının düzeninde olur! AKP hükümeti geride bıraktığımız 12 yıl boyunca sağlıkla ilgili her şeyi ücretli hale getirdi. Evet, belki hastanelerde eskisine göre daha az sıra bekliyor olabiliriz, ama hastanelere adım attığımız andan itibaren her şeye para ödüyoruz. Ayrıca devlet hastaneleri kaliteli bir tedavi hizmeti vermediği için de özel hastanelere gitmek zorunda kalıyoruz. Bu da elimizde avucumuzda ne varsa hastanelere gitmesi demektir. Patronlar sınıfının ve onun hizmetkârı AKP hükümetinin biz işçi ve emekçileri daha fazla kandırmasına izin vermeyelim. Onların yalanlarına karşı uyanalım ve hakkımızı arayalım. Ücretsiz, kaliteli ve ulaşılabilir sağlık hizmeti için örgütlü mücadeleyi yükseltelim.