Çin’de Grevler Yayılıyor

Büyüyen Çin ekonomisinde de, tıpkı Türkiye’deki gibi, patronların payına kâr düşerken işçilerin payına kötü çalışma koşulları ve yoksulluk düşüyor. Ancak yıllardır iliğine kadar sömürülen Çin işçi sınıfında içten içe bir dönüşüm mayalanıyor ve Çinli işçiler sessizliklerini bozuyorlar. Çin’de özellikle genç işçilerin çalışma koşullarını iyileştirmek için başlattıkları grevlerin sayısı hızla artıyor.

Ekim aynın sonunda, Japon saat firması Citizen’in Çin’deki fabrikasında ücret hesaplamasında değişiklik yapılması üzerine patlayan grev 11 gün sürmüş ve hükümetin araya girerek firma ile ücret ve ödeneklerle ilgili bazı hakların verilmesini içeren bir anlaşma imzalamasının ardından sonlandırılmıştı.

Kasım ayında Pepsi’ye ait 24 şişeleme fabrikasının Tayvanlı bir şirkete satılacağını, satış sonrasında 20 bin işçinin sözleşmesinin sonlandırılacağını ve yeni şirketle tekrar koşulları belirsiz sözleşmeler yapmak zorunda kalacaklarını öğrenen binlerce işçi, Çin’in en az 5 kentinde eş zamanlı protestolar düzenledi.

Kipa ile 2003’te Türkiye’de ortaklık kurmuş olan Tesco’nun Jinhua kentindeki mağazasında çalışan işçiler de çeşitli eylemler düzenlediler. Stoklardaki ürünlerde indirime gidilmesi üzerine, Çin’de çok sık rastlandığı gibi mağazanın kapanacağı ve haklarını alamayacaklarından kuşkulanan 100’den fazla Tesco işçisi, verilmemiş maaşlarını ve diğer haklarını talep ederek bina girişlerini kapattı ve protesto gösterisi yaptı. Tesco daha sonra yaptığı açıklamada hakikaten bazı mağazaların kapanacağını bildirdi.

Çin’in en gelişmiş kentlerinden biri olan ve yüksek teknoloji sanayisinin de bulunduğu Şenzen’de sadece Ekim ayı içerisinde en az 10 grev bildirilmiş durumda.

Bu kentte Apple, IBM ve LG gibi firmalara klavye üreten bir fabrikada uzun çalışma saatlerine karşı çıkan yaklaşık 1000 işçi Kasım ayında iş bıraktı. Fabrikada düzenledikleri toplantının sonunda iş bırakma kararı alan işçiler fabrikanın dışına yürüdüler ve şehre giden ana otoyolu kapattılar. Şirketin fazla mesaileri azaltma sözü vermesi üzerine grev günün sonunda bitirildi.

Yine Şenzen kentinde bilgisayar hard diski üreten Japon Hitachi firmasının 1000 kadar işçisi de fabrika girişini kapatarak günlerce grev ve protesto gösterisi yaptılar. İşçiler, şirket hisselerinin devri esnasında bugüne kadar çalıştıkları sürelerin hiçe sayılarak ücretlerin düşürülmesine karşı çıkıyorlar ve ücretlerde kıdemle orantılı düzenleme yapılmasını istiyorlar.

Şangay kentinde Singapurlulara ait bir elektronik fabrikasında işçiler, fabrikanın şehrin uzak bir bölgesine taşınması ve sonrasında yaklaşık bin kadar işçiyi işten çıkartma kararı alması üzerine greve gitti. Patronun otobüs servisi önerisini, kimi zaman 20 saati bulan vardiyaların zaten yeterince uzun olması nedeniyle reddettiler.

Çin’in batısında iflas eden bir mobilya fabrikasında ödenmemiş ücretlerini talep eden yüzlerce işçi kitlesel bir miting düzenledi ve polisle karşı karşıya geldi.

Yıllardır ağır baskı ve sömürü koşulları altında inleyen Çin işçi sınıfı sesini giderek daha çok yükseltiyor. Bu devin ayağa kalkmasının sermayenin korkulu rüyası olduğu muhakkaktır.