İşsizler Ordusu Büyüyor

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Temmuz ayına ait işgücü istatistiklerine göre işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 88 bin kişi artarak 3 milyon 531 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,1 puanlık artışla yüzde 10,8’e yükseldi. Temmuz ayından bu yana neredeyse her işkolunda daralmaya gidiliyor, patronlar krizi gerekçe göstererek çok sayıda işçiyi işten çıkarıyorlar. Bu nedenle işsizler ordusu günden güne büyüyor. Ancak bu işten çıkarmalarla beraber artan işsizlik rakamları henüz TÜİK istatistiklerine yansımadı. Öte yandan çalışmaya devam eden işçiler ücretsiz izne çıkarılıyorlar veya konkordato ilanlarıyla karşı karşıya kalıyorlar. Yani olmadığı iddia edilen ekonomik kriz etkisini gittikçe daha fazla gösteriyor. Dar tanımlı işsizlik rakamlarını esas alan TÜİK’in aksine geniş tanımlı gerçek işsiz sayısını esas alan DİSK-AR’ın istatistikleri de işsizler ordusunun saflarının kalabalıklaşmakta olduğunu gözler önüne seriyor.

TÜİK’in istatistiklerine göre genç nüfusta işsizlik oranı 1,2 puan azalarak yüzde 19,9; 15-64 yaş grubunda ise 0,1 puan artarak yüzde 11 oldu. İstihdam edilenlerin sayısı 2017 Temmuz dönemine göre 507 bin kişi artarak 29 milyon 265 bin kişiye ulaştı. İstihdam oranı ise 0,2 puanlık artışla yüzde 48,2 oldu. Bu dönemde tarım sektöründe çalışan sayısı 247 bin kişi azaldı. Tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 755 bin kişi arttı. İşgücüne katılım 596 bin kişi artarak 32 milyon 796 bin kişi oldu, işgücüne katılım oranı ise 0,3 puan artışla yüzde 54 olarak gerçekleşti.

Kayıt dışı çalışanların oranı yüzde 0,9 puan azalarak yüzde 34,3 olarak gerçekleşti, tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı değişim göstermeyerek yüzde 22,2’de kaldı. Mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam 6 bin kişi azalarak 28 milyon 733 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı değişmedi, yüzde 47,4 oranında kaldı. Mevsim etkilerinden arındırılmış işsiz sayısı ise 53 bin kişi artarak 3 milyon 562 bin kişi olarak gerçekleşti. 0,1 puan artan işsizlik oranı ise yüzde 11 oldu.

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi (DİSK-AR), TÜİK’in Temmuz 2018 dönemi işgücü istatistikleri, İŞKUR’un Eylül 2018 dönemi ve SGK’nın Eylül 2018 dönemi sigortalı istatistiklerini değerlendirdi. İşsizlikteki artış eğiliminin İŞKUR verilerinde daha güncel biçimde ortaya koyulduğuna dikkat çeken DİSK-AR, Eylül 2017’de 2 milyon 575 bin olan kayıtlı işsiz sayısının Eylül 2018’de 558 bin artarak 3 milyon 133 bine ulaştığını ifade etti. DİSK-AR’ın değerlendirmesi şöyle:

• İŞKUR’a işsizlik sigortası için yapılan başvurular artıyor. Ağustos 2018’de 106 bin olan başvuru sayısı, Eylül 2018’de 140 bine ulaştı.
• SGK’nın Temmuz verilerinde 2018 yılının Haziranından Temmuzuna aktif sigortalı sayısı 269 bin kişi azalarak 16 milyon 226 bine geriledi.
• Geniş tanımlı işsiz sayısı 6,3 milyonu aştı, geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 18,2 oldu.

Tablo: Geniş Tanımlı İşsizlik (Bin)

İşsizliğin tekrar şiddetli bir tırmanışa geçtiğine dikkat çeken DİSK-AR, işsizliğin azaltılması ve istihdamda kalıcı ve güvenceli artış sağlanmasına yönelik önerilerini şöyle sıraladı:

• Toplu işten çıkarmalar yasaklansın, yargı iznine bırakılsın.
• Kamu istihdamı arttırılmalı, kadrolu ve güvenceli istihdam sağlanmalıdır.
• Çırak, stajyer, kursiyer ve bursiyerlerin işbaşında eğitim adı altında ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.
• Haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesai yıllık sınırı 270 saatten 90 saate düşürülmelidir. Herkese en az 1 ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.
• Herkese nitelikli ve güvenceli iş sağlanmalıdır.
• Sendikal hak ve özgürlükler güvence altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalıdır.
• Toplum yararına çalışma programları kapsamında çalıştırılanlar daimî işçi statüsüne geçirilmelidir.
• İşsizlik Sigortası Fonunun amaç dışı kullanımına son verilmeli ve yararlanma koşulları özellikle kriz dönemlerinde kolaylaştırılmalıdır.
• Ücret Garanti Fonunun kapsamı genişletilmeli, işçilerin 6 aylık her türlü işçilik alacağı garanti kapsamına alınmalıdır.

Kadın istihdamının arttırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım emeği devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.

turune-gore-issizlik-temmuz-2018.jpg