Ölüm Hep Bize mi Düşer Usta?

İstanbul İşçi Sağlığı ve Güvenliği Meclisi yayınladığı son raporda 2022 yılında en az 1843 işçinin iş cinayetlerinde hayatını kaybettiğini duyurdu. Bu verilere göre her gün en az 5 işçi iş cinayetlerine kurban gitti. Raporda 20 yıldır iktidarda olan AKP’nin “Büyük Türkiye”, “Yeni Türkiye”, “Yerli ve Milli Ekonomi” gibi birçok söylemle patronların yüzünü güldürdüğü; aynı söylemlerle sendikal hareketi zayıflattığı, grevleri yasakladığı, bu politikalar sonucunda binlerce işçinin işyerlerinden evlerine bir daha geri dönemedikleri belirtildi. Son yıllarda SGK’nın kendi nam ve hesabına çalışanların ölümlerini iş kazası istatistiklerine eklediği ancak bu verilerin iki elin parmaklarını geçmediği raporda belirtildi. 

İSİG verilerine göre iş cinayetleri 953 işçiyle en çok inşaat, tarım ve taşımacılık işkollarında meydana geldi. Bu işkollarına uzun ve yoğun çalışmanın yanı sıra sendikasız, sigortasız ve her türlü kuralsız çalışma hâkim durumda. Örneğin taşımacılık işkolunda, yoğun ve uzun çalışma saatlerinin iş cinayetlerine davetiye çıkardığını kaydeden İSİG Meclisi motokurye ölümlerine dikkat çekti. Çoğunluğu 20’li yaşlarda en az 55 motokuryenin 2022 yılında iş cinayetlerinde hayatını kaybettiğini belirtti.

Raporda sigortasız, sağlıksız koşulların hâkim olduğu, çocuk, göçmen, yaşlı emeğinin yoğun olduğu katı atık toplama işine de dikkat çekildi ve acil örgütlenme çağrısı yapıldı.  Raporda son yıllarda hemen her yıl bir büyük madenci katliamının gerçekleştiği hatırlatılarak Karadon, Elbistan, Kozlu, Soma, Ermenek, Şırnak maden katliamlarına bir yenisinin daha eklendiği vurgulandı. 14 Ekim 2022’de Bartın Amasra’da bulunan Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra TİM’de işçi sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmaması sonucu meydana gelen grizu patlamasında 42 madenci hayatını kaybetti denildi. 

Sağlık, eğitim ve hizmet sektörü çalışanlarına yönelik şiddetin; ekonomik kriz, mobbing ve fazla çalışmaya bağlı işçi intiharlarının artması raporda yer verilen bir başka yakıcı sorun oldu. 2022 yılında bir yandan 14 yaş ve altında çalışan en az 64 çocuk işçi diğer yandan 50 yaş ve üzeri en az 527 emekçi ölümünün altı çizildi. Kadın işçi ölümlerinin saklandığını ve basına yansımadığını belirten İSİG Meclisi, raporunda 2022’de en az 108 kadın işçinin hayatını kaybettiğini belirtti. Yine en az 90 göçmen işçinin iş cinayetlerinde hayatını kaybettiği kaydını tutan İSİG Meclisi, göçmen işçilerin çoğunlukla kayıtsız çalıştırıldığını, ölümlerinin saklandığını, ölenlerin kimliklerine dahi ulaşmakta zorluklar yaşandığını belirtti.

İSİG Meclisi iş cinayetlerine karşı örgütlenme çağrısında bulunurken, 2021 yılı verilerine dayanarak yaptığımız değerlendirmede yer alan örgütlenme ve mücadele çağrımızı yineleyelim: İş cinayetlerini önlemenin ve işyerlerinde gerekli önlemlerin alınmasının en temel koşulu işçilerin sendikal ve siyasal örgütlülüğünün artması ve güçlenmesidir. Bugünkü durumu tersine çevirecek tek yol işçilerin örgütlü mücadelesidir.