Navigation

Buradasınız

Anasayfa » Şiirler » Emek Şiirleri

Şanlı Haziran

Erol Çankaya

1928 yılında İstanbul tramvay işçileri büyük bir grev yaparlar. İşçi sınıfının ozanı Nâzım Hikmet ise “Sesini Kaybeden Şehir” adlı bir şiir yazarak selamlar bu şanlı grevi… Tramvay işçilerinin iş durdurduğu o günlerde “Ne bir motor uğultusu/ne dönen bir tekerlek var” der Nâzım Usta… Eğer her şeyi üreten eller isterse, yani işçiler isterse her şeyi yapabilecekleri gibi “İstanbul’un sesini”, tramvay seslerini de susturabilirler, işte bunu işler bu şiirinde… Aradan yıllar geçer, takvim yaprakları 15-16 Haziran 1970’i gösterir. Büyük İşçi Direnişiyle birlikte sokaklar, caddeler, meydanlar işçi sloganlarıyla çınlamaktadır. Bu kez fabrikalarda makinelerin sesini susturan işçiler, sokakları sloganlarıyla inletmektedirler. Sonunda İstanbul sesine kavuşmuştur! 15-16 Haziran günlerini “Şanlı Haziran” adlı şiiriyle aktaran Erol Çankaya, Nâzım Hikmet’in “Sesini Kaybeden Şehir” şiirine de atıfta bulunuyor.


 İstanbul
 “Sesini kaybeden şehir”
 Buldu bir haziran vakti buğular içinde 
 Fabrikalardan, kondulardan göğerdi
 Patladı bütün karanfiller bir sabah vakti
 Bulundu
 Rozetler gibi takıldı terli yakalara
 Sesini buldu İstanbul, Adapazarı
 Yağlı tulumlar, İngiliz anahtarları
 Issız avlular şenlendi
 Dağıldı dört bir yana soluklarımız…
 Otosan’dan Demirdöküm’den
 İşçiler yaklaşıyordu
 İşçiler yaklaşıyordu telaşsız ve ağır adımlarıyla
 Birinci kurtuluşu yaratanların adımlarıyla
 Şehir kabuğuna gömülüyordu
 İkinci kurtuluşa
 
 Gör, ben çıktım durdu tezgâhlar
 Avluda koyduğum yağdanlık güneşe karşı
 Çeliği ve toprağı yoğurduğum yerde
 Ben bıraktım fabrikayı şimdi
 Yeni bir türküye başladım
 Moraran ellerimiz sıkılmış yumruklar şimdi
 Bitmeyecek hasretimizi anlatmak için
 Kırmızı karanfili açtırmak için
28 Haziran 2019
  • Yazıcı için
  • e-postayla gönder

Sınıf, Emek, Tarih, Yaşam

Pause

Sınıfın Penceresinden

  • Sömürüye, Baskı ve Zorbalığa Karşı Gücümüzü Birleştirelim!
    Sömürünün, salgınların, savaşların, işsizlik ve yoksulluğun olmadığı bir dünyada yaşayabiliriz. Bunun hayal olmadığını, en az yarın kadar mümkün ve gerçek olduğunu biliyoruz. Yaşadığımız çağda bunun tüm imkânları var. Ancak sermaye biriktirmeye dayalı kapitalist sömürü düzeni, insanın toplumsal mutluluğunu zerrece umursamıyor. Bu düzende milyarlarca insan bir avuç asalağın mutluluğu için ter akıtıyor, acı çekiyor. Egemenlerin cenneti yoksulların sefaleti üzerinde yükseliyor.
    1 Mayıs | Bildiriler | İşçi Dayanışması Bülteni
  • Kod 29 Mağduriyeti Ortadan Kalkıyor mu?
    Pandemiyi işçilerin haklarını gasp etmenin fırsatına çeviren patronların elindeki en kullanışlı silahın Kod 29 olduğunu sürecin başından beri vurguluyoruz. Zaman içinde emekçilerin gözünde teşhir olan Kod 29’a yönelik Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından düzenleme yapıldı. Kod 29’un çalışma hayatında belirsizliklere yol açtığını söyleyen Bakanlık; “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan” hallerin tamamı için ayrı ayrı kodlar belirlendiğini açıkladı. Peki, bu ne anlama geliyor? Düzenleme gerçekten Bakanlık ve sermaye medyası tarafından iddia edildiği gibi Kod 29 mağduriyetini ortadan kaldıracak mı?
    Haklarımızı Bilelim (Yasalar-Sorular-Yanıtlar)
  • Ekmek, Gül, Bir de Hürriyet!
    İnsan, toplumsal iletişim aracı olarak dil ve yazının yanı sıra sembollere de başvurur. Semboller duygu, düşünce ve hayalleri etkili şekilde anlatabilmenin, toplumsal aidiyet duygusunu güçlendirmenin aracıdır. Döneme, coğrafyaya, kültüre göre farklılıklar gösterir. Kimi sembol ve imgeler ise evrenseldir. Hangi coğrafyada olursa olsun, hangi dilde konuşulursa konuşulsun aynı şeyi ifade eder. Ateş mesela özgürlüktür, yaşamdır, kararlılıktır. Karanlık insanlar için tehlikeli, ürkütücü ve bilinmezliklerle doludur. Aydınlık güvenlidir, mutlu yarınları muştular. Bu yüzden bütün kültürlerde karanlık ölümü ve kötülüğü; aydınlık ise yaşamı, iyiliği ve sevinci simgeler.
    Sesli Yorumlar | İşçi Dayanışması Bülteni | Emekçi Kadın
  • Emekçi Kadın: Direncin ve Değişimin Öyküsü
    Emekçi kadınların ekmek ve gül mücadelesinin sembolü olan 8 Mart’ı geride bıraktık. “Emekçi Kadın: Direncin ve Değişimin Öyküsü” yayın akışımızın gösterdiği gibi; işçi sınıfı ve onun bir parçası olan emekçi kadınlar dirençleriyle, mücadeleleriyle büyük değişimler yaratmışlardır ve yaratmaya devam etmektedirler. Adaletsizlikleri, eşitsizlikleri görmeye başlayan, bunlara karşı sessiz kalınamayacağını kavrayan, ekmek kavgasını artık sınıf mücadelesi olarak gören ve her şeye rağmen bu mücadelenin içinde yer almaya başlayan kadınlar, değişme ve değiştirme gücü kazanırlar. Böyle kadınlar hep vardılar ve hep var olacaklar. Yaşamın yarısı olan emekçi kadınlar, bu nedenle dünyayı değiştirme mücadelesinin de yarısıdır aynı zamanda.
    İşçi Dayanışması Bülteni | Emekçi Kadın
  • Beş Bin Yıl Önce Beş Bin Yıl Sonra
    Hayat, toplum, dünya, insan, her şey ve herkes bir değişim ve dönüşüm içinde. Değişim hayatın gerçeği, olmazsa olmazı. Oysa ne çok duyar ya da söyleriz şu cümleleri: “Hiçbir şeyin değişeceğine inanmıyorum”, “İnsanların değişeceğine inanmıyorum”, “İtiraz etsem ne değişecek ki?”, “Böyle gelmiş böyle gider!” Pek çoğumuz kötü yönde değişim olacağına, yani her şeyin daha kötüye gideceğine kolaylıkla inanırız da sıra olumlu yönde değişime gelince buna bir türlü inanamayız. Hiç düşündük mü, nedir bize bu basmakalıp cümleleri kurdurtan, bizi bu yalanlara inandıran?
    Sesli Yorumlar | İşçi Dayanışması Bülteni
  • Kimin Hikâyesi, Kimin Hayali, Kimin Başarısı?
    Kapitalistler sadece çeşit çeşit mallar, ürünler satmaz, olağanüstü başarı hikâyeleri de satarlar. Amazon, Microsoft, Disney, Apple, Tesla… Ya da yerli hikâyeler? Sabancı, Zorlu Holding veya Acun Medya… İmkânsızlıklardan doğan bu başarı hikâyelerinde her türlü sıkıntıya katlanıp dişini sıkan, sıfırdan başlayıp zengin olan “kahramanlar” vardır. Milyonların içinden sıyrılıp zirveye oturan bu “sıra dışı” insanların hikâyeleri en çok da yoksul gençlerin hayallerini süsler. Tam manasıyla “kapitalist yayıncılık” anlayışıyla basılıp yayılan bu hikâyelerin büyüsüne kapılanlar, gün sonunda tuzak bir soru sorarlar kendilerine: “Neden ben de olmayayım?”
    Sesli Yorumlar | İşçi Dayanışması Bülteni | Genç İşçi
  • Kölelik Düzeninin “Yeni Normali”: Uzaktan Çalışma
    Covid-19 salgınının daha başında patronlar ve iktidar temsilcileri “artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak” ve “yeni normal” söylemini dillerine doladılar. Aradan geçen bir yıllık süre zarfında yapılan “hukuksal” düzenleme ve fiili saldırılarla bu söylemle neyi kastettiklerini ortaya koydular. İşçiler ücretsiz izin, kısa çalışma, uzaktan çalışma dayatması, sendikal baskılar, Kod 29 ile işten atma gibi saldırılarla yüz yüze kaldılar. Covid-19 salgınını her anlamda fırsata çeviren patronlar, uzaktan çalıştırmanın verimliliğini bu süreçte bir kez daha test etmiş oldular. Ve gördüler ki, işçileri evden çalıştırmak hem daha az maliyetli hem de daha verimli! Böylece dünyada olduğu gibi Türkiye’de de uzaktan çalıştırılan işçi sayısı pandemi sürecinde arttı, şimdi de kalıcı hale getiriliyor.
    Sesli Yorumlar | İşçi Dayanışması Bülteni | Haklarımızı Bilelim (Yasalar-Sorular-Yanıtlar)
  • İktidarın ve Sermaye Sınıfının Saldırılarına Emekçiler Boyun Eğmiyor, Eğmeyecek!
    İktidar, ne pahasına olursa olsun varlığını sürdürmek, toplumu istediği gibi şekillendirmek, devlet kaynakları üzerinde oturmaya devam etmek istiyor. Bu yüzden olağanüstü gündemler eşliğinde siyasal gerilimi ve kutuplaşmayı alabildiğine keskinleştirmeye, muhalefeti parçalamaya, bilinçleri felçleştirmeye, emekçilerin odağını kaydırmaya ve gerçek sorunların üzerini örtmeye çalışıyor.
    Sesli Yorumlar | İşçi Dayanışması Bülteni
  • Kibir, Zulüm ve Sömürü Baki Olmayacak!
    Çözülemeyen sorunlar, kibir ve büyüklenme içindeki iktidar sözcülerinin sorunların çözümüne odaklanmak yerine akşam sabah tehditler savurmaları, topluma korku salmaya çalışmaları her geçen gün daha fazla insanda bıkkınlık yaratıyor. İşçiler, işyerlerinde ve dost sohbetlerinde şikâyetlerini dile getiriyor, yaşadıkları koşullardan hoşnut olmadıklarını ifade ediyorlar.
    Sesli Yorumlar | İşçi Dayanışması Bülteni

Son Eklenenler

  • İkizdere’de Doğa Katliamına Karşı Direniş Devam Ediyor!
    Rize’nin İkizdere ilçesindeki İşkencedere Vadisinde köylülerin Cengiz İnşaat’ın açmak istediği taş ocağına karşı direnişi sürüyor. Pandemi gerekçesiyle getirilen sokağa çıkma yasaklarını fırsat bilen şirket, vadiye jandarma eşliğinde iş makinelerini...
  • Son Bir Söz
    1 Mayıs’ın tarihini, “Sönmeyen Ateş, 1 Mayıs: Dünya İşçilerini Birleştiren O Büyük Günün Hikâyesi” başlığı altında bugünün ve aynı zamanda gelecek işçi kuşaklarına aktardığımız yayın akışımızı tamamladık. Yüzlerce görsel ve işitsel materyal;...
  • BEDAŞ İşçilerinin Yanındayız!
    Bizler İstanbul’un çeşitli semtlerinde yaşayan ve metalden taşımacılığa, tekstilden sağlığa çeşitli sektörlerde çalışan işçileriz. Geçtiğimiz günlerde UİD-DER’in web sitesinde “BEDAŞ İşçileri: Sefalet Ücretine Hayır!” başlıklı bir haber okuduk....
  • Şimdi de Kod 46 çıktı: Ya Telefonun, Ya Ekmeğin!
    Gaziantep’te bulunan Angel Halı fabrikasında çalışan işçiler, fabrika girişinde telefonlarını teslim etmelerinin istenmesine tepki gösterdi. İçeri alınmayan işçiler, fabrika önündeki bekleyişlerinin üçüncü gününde Kod 46 bildirimiyle tazminatsız...
  • Hırdavat Deposundaki Yangın 4 Kardeşimizi Aldı
    İstanbul Arnavutköy’deki bir hırdavat deposunda 25 Nisanda çıkan yangın, facia ile sonuçlandı. Sekiz katlı binanın bodrum katında bulunan depodaki yangını söndürme çalışmaları sürerken içeride 4 kişinin mahsur kaldığı bilgisi verilmişti. Hepimiz...
  • İşsizliği Kabul Etmiyoruz
    Üniversitelerin mimarlık ve inşaat mühendisliği bölümünden her yıl yaklaşık 18 bin öğrenci mezun oluyor. Peki, mezun olan öğrencilerden kaçı iş bulabiliyor? TÜİK verileri işsiz mimar, mühendis ve şehir plancısı mezun sayısının 2014’ten bu yana...
  • 1 Mayıs Bize Neyi Anlatır?
    Bizler iş güvenliği uzmanı genç işçiler olarak bu 1 Mayıs’ta UİD-DER’in hazırladığı video programı izledik. Videoda her sektörden işçi kardeşlerimizin selamlarını aldık ve duygulandık. Bizlerden de tüm dünya işçilerine selam olsun! İş güvenliği...
  • Biz Yeni Bir Dünya Kuracağız
    Sönmeyen Ateş 1 Mayıs: Dünya İşçilerini Birleştiren O Büyük Günün Hikâyesi programımız vesilesiyle, 4 gün boyunca tarih nehrinde uzun bir yolculuk yaptık. İşçi sınıfımızın dünden bugüne geçtiği yollardan geçtik, ödediği bedellerin acısını yaşadık,...
  • Ne dur ne de boyun eğ!
    “Ne Dur Ne Boyun Eğ” marşı Hindistan’da işçi sınıfının önemli marşlarından biri. Dr. Sangeeta Gaur’ın bestelediği marşı Asmita Tiyatro Topluluğu söylüyor. Fakat ilk olarak farklı dillerde on binlerce şarkılık repertuarı olan Mahendra Kapoor...
  • 1 Mayıs 2021: Koronavirüs, Baskı, Yasak Kâr Etmedi!
    Kapitalist sömürü düzeni krizlerle sarsılıyor ve bu çürümüş düzeni korumak isteyen egemenler topluma korku pompalıyor, yasaklardan medet umuyorlar. Geçen sene koronavirüs salgınını bahane eden egemenler, dünya işçi sınıfının 1 Mayıs’ta meydanlara...
  • UİD-DER: Sabır, azim, direnç, emek!
    UİD-DER bundan 15 yıl önce işçi sınıfının bağrında doğdu ve 2007’de ilk 1 Mayıs’ına çıktı. Köklü bir ırmağın baharda ansızın çağıldaması gibi meydanlar rengiyle, sloganlarıyla, disipliniyle bir işçi nehrinin akışına şahit olmuştu. O günden bugüne...
  • 1 Mayıs geleneği inatçıdır
    Birleşen ve kitleselleşen işçi sınıfının ortaya koyduğu muazzam güçten derin bir korkuya kapılan egemenler, işçilerin birliğini kırmak için yeni tezgâhlar hazırlamaya koyuldular. Dünyanın her yerinde egemenler birbirine benzerler: Her yerde aynı...
  • 1979 1 Mayısının mücadeleci kadınları
    Arkadaki binada bu alan 1 Mayıs alanı yazıyor. İKD’li kadınlar, başlarında kızıl çatkıları, yakalarında kızıl karanfilleriyle 1 Mayıs alanındalar. “İmalat-ı Harbiyeli Kadınların Geleneğini Sürdürüyoruz” diyorlar. İmalat-ı Harbiye, Osmanlı’da ilk...

UİD-DER Aylık Bülteni