Buradasınız
İşçilerin Kreş Hakkı!
![](https://uidder.org/sites/all/modules/lazyloader/image_placeholder.gif)
İş Kanununa göre yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150’den çok kadın işçi çalıştıran işyerlerinde işçilerin kreş hakkı vardır. İşçilerin 0-6 yaşındaki çocuklarının bırakılması ve bakılması, emziren işçilerin çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın bir kreş açılması zorunludur. Kreş açma yükümlülüğünde olan işverenler, kreş içinde anaokulu da açmak zorundadırlar. Kreş, işyerine 250 metreden daha uzaksa işveren taşıt sağlamakla yükümlüdür.
4857 Sayılı İş Yasasının ilgili hükümlerine göre, işverenlerin hem kamu hem özel işyerlerinde kreş ve gündüz bakımevi açma yükümlülüğü vardır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, işverenlerin bu yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini denetlemek zorundadır. Yasaya göre kreş açma yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenlere idari para cezası uygulanır (2011 yılı için belirlenen idari para cezası 1232 lira idi). Yasal zorunluluklara ve para cezalarına karşın en büyük sanayi merkezlerinde, işçi havzalarında bile işçiler için kreş yükümlülüğünü yerine getiren işyeri sayısı, bir elin parmaklarını geçmemektedir. İşverenler kreş açmaktansa ya kadın işçi sayısını düşük tutmaktalar ya da işçileri birkaç şirkete bölmek yoluyla, kadın işçilerin sayısını düşük göstermekteler. Böylece para cezası da ödememektedirler.
Yasada var olduğu kadarıyla bile kreş hakkı işverenleri rahatsız etmektedir ve tıpkı diğer haklarımız gibi gasp edilmesi düşünülmektedir. Bu çerçevede devlet, 2008 yılında, iş kanununda yaptığı bazı düzenlemelerle zaten son derece yetersiz olan kreş hakkını işçilerin ellerinden almanın yolunu açmıştır. Ne yazık ki işçilerin büyük çoğunluğu bu yasadan ve bu yasada yapılan düzenlemelerden haberdar değildir. 2008 yılında yapılan değişiklikle işverenlerin işyerinde kreş açma zorunluluğu kaldırıldı. İşyerinde kreş açmayı tercih etmeyen işveren onun yerine işyerine yakın bölgedeki özel kreşlerle anlaşma yapabiliyor. Böylelikle işveren işçilerin kreş hakkı karşısında yükümlülüklerinden kaçmaktadır. İşyerine uzak mesafedeki kreşlerle anlaşarak, özellikle kadın işçilerin iş saatleri içerisinde çocuklarını kontrol etmelerinin ve emzirme haklarını kullanmalarının fiilen önüne geçmektedir. Patronlar, iş saatleri içerisinde işçi çocuklarının bakımı ile ilgili sorunlarda ilk elden taşıdıkları sorumluluğu üzerlerinden atmakta ve işçilerin karşısına başka bir muhatap dikmektedirler.
İşçi sınıfının kadınları açısından çocukların bakımı çalışmalarının önündeki en büyük engeldir. Bu nedenle işyerinde kreş hakkı, kadınların çalışma yaşamına ve işçi sınıfının mücadele saflarına katılmasının önünü açar. Geçmişte, kadın işçiler başta olmak üzere, işçi sınıfının geniş kitleleri kreş hakkı için büyük mücadeleler vermiştir. Bunun yanı sıra doğum izni, emzirme izni, çocuk yardımı, eğitim yardımı gibi haklar da işçilerin uğrunda mücadele ettiği ve kazanıma dönüştürdüğü haklar olmuştur. İşçi sınıfının örgütsüzlüğü koşullarında bu haklar, sadece birkaç yasal düzenlemeyle elimizden alınabilmektedir. Yasalarda var olan ancak fiilen kullanamadığımız ve bekçiliğini yapmadığımız haklarımız meclis oturumlarında tek tek gasp edilmektedir.
Bu nedenle kreş talebi, kadınıyla erkeğiyle tüm işçilerin sahiplenmesi gereken bir haktır. İşçi çocukları için, kreşler ücretsiz olmalıdır. Her işçi çalıştığı işyerindeki işçi sayısına bakmaksızın kreş hakkından yararlanabilmelidir. Bunun için de çeşitli bölgelerde, sanayi havzalarında küçük işyerlerinin de yararlanacağı çok sayıda kreş açılabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Çalışma saatleri içerisinde işçiler çocuklarına ulaşabilmelidir. Kreş yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenlere verilecek cezalar tek sefere mahsus bırakılmamalı ve işçi sayısına göre arttırılmalıdır.
Sendikalar kreş hakkının yasalarda daha geniş bir hak olarak yer alması için mücadele etmelidirler. Bu hak toplu sözleşmelerde ayrıca güvence altına alınmalıdır. İşyerinde ya da işyerlerine yakın yerlerde kreş hakkı, işçi sınıfının şimdiki kuşaklarının olduğu kadar, gelecek kuşaklarının da sorunudur. İşçi sınıfı, patronlar sınıfının saldırıları karşısında daha güçlü ve kararlı bir mücadele yürütmek zorundadır. Var olan haklarımızı korumanın, ilerletmenin ve gelecek işçi kuşaklarına bırakabilmenin yegâne yolu budur.
- Sendikalaşmak Türkiye’de Neden Zor?
- “Aile Yılı” İlan Edenler Neyin Peşinde?
- Katliamların Sorumlusu Kim?
- Patronlar Çok Para Kazanırken…
- Örgütlüysek Her Şeyiz, Örgütsüzsek Hiçbir Şey!
- İşçi Dayanışması 202. Sayı Çıktı!
- Onlar “Kazanalım” Dedikçe Biz Kaybediyoruz
- Ekranlar ve Çocuklarımız
- Suriyeliler Geri Dönecek mi?
- Asgari Ücret Nasıl Yükseltilir?
- Kumarla Köşeyi Dönenler Neye Dönüyor?
- İşçi Sınıfının Ortak Mücadele Dili: GREV!
- Umudumuzu ve Direncimizi Güçlendirelim, Mücadelemizi Büyütelim!
- İşçi Dayanışması 201. Sayı Çıktı!
- Zeytinyağı, Margarin, Süt Tozu
- Toplumsal Sorunların Bireysel Çözümü Mümkün mü?
- Gelişen Ufkumuz, Değişen Dünyamız
- Köşemize Çekilmiyoruz, Emekçi Gençlik Köşemizle Güçleniyoruz!
- Her Şeyi Paraya Bağlayanlar Kim?
- Devlet Bütçesi Kimin Bütçesi?
Son Eklenenler
- Urfa’nın Viranşehir ilçesinde Kadıköy Güneş Enerji Santrali’nde (GES) Kalyon ve Eksim Real Enerji şirketlerinde çalışan işçilerin 11 Şubatta başlattığı iş bırakma eylemi tüm baskılara rağmen devam ediyor. Bezmialem Vakıf Üniversitesi şantiyesinde...
- 6 Şubat Maraş merkezli depremlerin üzerinden iki yıl geçti. Söylemesi dile kolay olan bu cümle alt metinde bizlere birçok şey anlatıyor. Dönüp geriye baktığımızda yaşanan onca acı ve keder bizlerin zihinlerinde tekrar tekrar canlanıyor. UİD-DER’li...
- Donald Trump bir kez daha ABD başkanı seçildi. Seçilir seçilmez de ilk bakışta deli saçması gibi görünen açıklamalar yapmaya başladı. Mesela Amerika’nın Grönland’ı alması gerektiğini söyledi. Bu, Trump’ın kafasından çıkmış çılgın bir fikir gibi...
- Antep Başpınar Organize Sanayi Bölgesinde sefalet zammına karşı direnişe geçen tekstil işçilerinin mücadelesi yasaklarla, baskı ve saldırılarla engellenmeye çalışılıyor. 14 Şubat günü, tüm saldırılara rağmen direnişlerini sürdüren Başpınar...
- Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri (ADSM), Ağız ve Diş Sağlığı Hastaneleri (ADSH) ve devlet hastanelerinde çalışan diş hekimleri ve sağlık çalışanları “Yüksek MHRS sayıları, kısıtlı süreler, eksik istihdam, sağlıksız ve güvenli olmayan birimler, düşük...
- Türkiye’de yasalarda her işçinin özgürce sendikaya üye olabileceği yazıyor. Ama resmi istatistiklere göre çalışanların yüzde 85’inden fazlası sendikasız. Sendikalı çalışmak yasal olmasına ve ücret, ikramiye, sosyal haklar bakımından avantajlar...
- Çok açık ki iktidarın “Aile Yılı” ilan etmesi aileler refaha kavuşsun diye değil, sermayenin ve iktidarın çıkarları içindir. İşçi aileleri için daha büyük yoksulluk, daha kötü çalışma koşulları, acı ve gözyaşı, hatta ölüm getireceği sır değildir.
- Almanya'da Ocak ayı boyunca Berlin, Münih, Hanover, Hamburg ve Nünberg gibi büyük kentlerde hükümetin aşırı sağ ve ırkçı politikalarına karşı çok sayıda sendikanın, göçmen topluluklarının ve demokratik kitle örgütlerinin katılımıyla büyük çaplı...
- Gebze Plastikçiler OSB'de bulunan Chinatool Otomotiv’de grevin 4. gününde, Kocaeli Çayırova'daki Green Transfo Energy'de ise grevin 51. gününde anlaşma sağlandı.
- İzmir Gaziemir’deki Ege Serbest Bölgede bulunan Digel Tekstil’de işçiler, düşük ücret zammına tepki gösterdiler ve hakları için sendikalı oldular. Ancak Digel Tekstil patronları işçilerin zam talebini duymazlıktan geldi, sendika haklarını yok saydı...
- Ankara’nın Nallıhan ilçesinde bulunan Kömür İşletmeleri AŞ (KİAŞ) bünyesindeki Çayırhan Termik Santrali ve maden sahalarında çalışan işçiler, 10 Şubatta özelleştirmeye karşı Ankara’ya yürüyüş başlatmışlardı. 13 Şubatta Hazine ve Maliye Bakanlığı...
- 13 Şubat 2024’te Erzincan İliç’te SSR Mining ve ortağı Çalık Grubunun tarafından işletilen Çöpler Altın Madeninde siyanürlü toprak kaymış, 9 işçi toprak altında kalmış, cenazelerine aylarca ulaşılamamıştı.
- Antep'te direnişlerin yaygınlaşması, işçilerin ortak eylemler yapması, birlik içinde hareket etmeye yönelmesi ve pek çok örnekte mücadelelerini başarıya ulaştırmaya başlaması üzerine patronlar baskılarını arttırdı. Gaziantep Valiliği ise 13 Şubatta...