Şanlı Haziran

1928 yılında İstanbul tramvay işçileri büyük bir grev yaparlar. İşçi sınıfının ozanı Nâzım Hikmet ise “Sesini Kaybeden Şehir” adlı bir şiir yazarak selamlar bu şanlı grevi… Tramvay işçilerinin iş durdurduğu o günlerde “Ne bir motor uğultusu/ne dönen bir tekerlek var” der Nâzım Usta… Eğer her şeyi üreten eller isterse, yani işçiler isterse her şeyi yapabilecekleri gibi “İstanbul’un sesini”, tramvay seslerini de susturabilirler, işte bunu işler bu şiirinde… Aradan yıllar geçer, takvim yaprakları 15-16 Haziran 1970’i gösterir. Büyük İşçi Direnişiyle birlikte sokaklar, caddeler, meydanlar işçi sloganlarıyla çınlamaktadır. Bu kez fabrikalarda makinelerin sesini susturan işçiler, sokakları sloganlarıyla inletmektedirler. Sonunda İstanbul sesine kavuşmuştur! 15-16 Haziran günlerini “Şanlı Haziran” adlı şiiriyle aktaran Erol Çankaya, Nâzım Hikmet’in “Sesini Kaybeden Şehir” şiirine de atıfta bulunuyor.

 İstanbul
 “Sesini kaybeden şehir”
 Buldu bir haziran vakti buğular içinde 
 Fabrikalardan, kondulardan göğerdi
 Patladı bütün karanfiller bir sabah vakti
 Bulundu
 Rozetler gibi takıldı terli yakalara
 Sesini buldu İstanbul, Adapazarı
 Yağlı tulumlar, İngiliz anahtarları
 Issız avlular şenlendi
 Dağıldı dört bir yana soluklarımız…
 Otosan’dan Demirdöküm’den
 İşçiler yaklaşıyordu
 İşçiler yaklaşıyordu telaşsız ve ağır adımlarıyla
 Birinci kurtuluşu yaratanların adımlarıyla
 Şehir kabuğuna gömülüyordu
 İkinci kurtuluşa
 
 Gör, ben çıktım durdu tezgâhlar
 Avluda koyduğum yağdanlık güneşe karşı
 Çeliği ve toprağı yoğurduğum yerde
 Ben bıraktım fabrikayı şimdi
 Yeni bir türküye başladım
 Moraran ellerimiz sıkılmış yumruklar şimdi
 Bitmeyecek hasretimizi anlatmak için
 Kırmızı karanfili açtırmak için