Buradasınız
Şeker Fabrikaları Sermayeye Peşkeş Çekiliyor

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından 14 şeker fabrikasının satışı için ihale sürecinin başladığı açıklandı. ÖİB’nin yaptığı açıklamada Türk Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin (Türkşeker) 2000 yılında özelleştirme kapsamına, 2008 yılında ise özelleştirme programına alındığı; 14 fabrikanın bu kapsamda özelleştirilmesi için ihale sürecinin başlatıldığı ifade ediliyor. İktidara geldiği günden beri sermayenin neo-liberal saldırı politikalarını uygulayan AKP hükümeti, sermayenin en has hükümeti olmaya devam ediyor. Bir taraftan “milli ve yerli” olmaktan dem vurarak emekçileri milliyetçilikle körleştirmeye çalışan hükümet, öte taraftan yerli ve yabancı sermayenin bir dediğini iki etmiyor.
Şeker fabrikalarının özelleştirilmesinin gündeme getirilmesiyle birlikte, ülkede pancardan şeker üretiminin yerine GDO’lu mısırdan nişasta bazlı şeker (NBŞ) üretiminin daha da yaygınlaşacağı ve bunun insan sağlığına olumsuz yansımaları olacağı konusunda sendikalar ve sağlık uzmanları tarafından uyarılar yapılıyor.
Fabrikaların özel şirketler tarafından işletilmesinin yolunun açılmasıyla bu işyerlerinde pancardan şeker üretimine son verileceği, pancar üreticisi çiftçilerin bu durum nedeniyle zarara uğrayacakları, daha da önemlisi üretim kotası her yıl arttırılan NBŞ’li gıdalara mahkûm bırakılan tüketicilerin sağlığının bozulacağına da dikkat çekiliyor. NBŞ, çay şekeri, şekerleme, yapay bal, çikolata, kek, reçel, baklava, künefe, ketçap mayonez, hazır çorba, bebek maması gibi işlenmiş gıda ve ürünlerde kullanılıyor.
Sağlık Bakanlığı, NBŞ’nin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya çıkarmak üzere bir bilim kurulu görevlendirdi. Bu kurulun Ocak 2018’de hazırladığı rapor, NBŞ’nin insan metabolizmasının ve yeme davranışının bozulmasına sebep olduğunu ortaya koydu. Rapor, gut hastalığı, obezite ve obeziteye bağlı kanser türleri, insülin direnci ve şeker hastalığına yol açtığına dair kanıtlara da dikkat çekiyor.
Bu açıklamaların ardından şeker fabrikalarının özelleştirilmesinin arka planında ne olduğu, Türkiye’de şeker pancarı üreticilerinin durumu, yıllardır bu fabrikalarda alın teri döken işçilerin durumunun ne olacağı tartışmaları gündeme geldi. Uzun yıllardır NBŞ’nin kullanımının daha da arttırılması yönünde şeker lobisi faaliyetlerde bulunuyor.
AKP hükümeti, 2017 yılı hariç, ihtiyaç olmadığı halde, son 16 yılda her yıl NBŞ kotalarını arttırdı. AB ülkelerinde yüzde 1,5’i geçmeyen NBŞ kotası, Türkiye’de yüzde 10’dan 15’e yükseltildi. Bu rapora rağmen, Şubat ayında NBŞ üretiminin daha da artmasına neden olacak şekilde şeker fabrikalarının özelleştirilmesi gündeme getirildi.
Yapılan uyarılara karşın, gündeme getirilen özelleştirme, Türkiye’deki NBŞ üretiminin yüzde 60’ını elinde bulunduran ABD merkezli küresel Cargill firmasına yarayacak. Bu durumdan istifade edecek olan diğer bir firma ise üretimin yüzde 31’ini elinde bulunduran Amylum Nişasta AŞ.
Hükümetin kotaları sürekli arttırması sayesinde Cargill’in kotası son 14 yılda 1 milyon 370 bin ton arttı.[*] Kotasını arttırarak en yüksek kârı sağlayan Cargill, uzmanların uyarıları karşısında NBŞ’nin pancar şekerine eşdeğer hatta bal kadar doğal olduğunu iddia ediyor. Cargill, dünya çapında bütün faaliyetlerini mısır ve NBŞ üretimi üzerinden gerçekleştiriyor. Milyarlarca dolar kâr elde eden firma, kota sınırının tümüyle kaldırılmasını istiyor. Pancardan şeker üreten şeker fabrikalarının üretimlerinin düşürülmesi ve kapatılması, bu firmanın pazardaki payını büyük oranda arttıracak.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, şeker fabrikalarının kapatılmasını ve işçilerin işsizliğe mahkûm edilmesini engellemek adına bazı tedbirler alındığından söz ediyor. ÖİB’nin açıklamasında, fabrikalarda çalışan memur, daimi işçi ve geçici olarak çalışanların diledikleri takdirde Türkşeker’e ait diğer fabrikalarda çalışmaya devam edecekleri ya da tazminatlarını alıp işten ayrılarak yeni şirkette çalışabilecekleri söyleniyor.
ÖİB’nin kamuoyunda oluşan yargıları ortadan kaldırmak gayesiyle yaptığı açıklamalar, çalışanların yüreklerine su serpmekten oldukça uzak görünüyor. Belli bir süre için konulan üretim zorunluluğu, sürenin sonunda ortadan kalkacak. Kamuya dönmek isteyecek işçilerin, taşeron düzenlemesiyle “sözde kadroya” geçirilen işçilerin koşullarında istihdam edileceği açık. Bu da işçilerin ciddi hak kayıplarına uğrayacakları anlamına geliyor. Daha önceki yıllarda özelleştirilen işyerlerinde çalışan işçiler, başta iş güvencesi olmak üzere ciddi hak kayıplarına uğramışlardı.
Tüm uyarılara rağmen, şeker fabrikalarının Cargill gibi küresel tekellerin istekleri doğrultusunda özelleştirilmesi ve NBŞ kotasının genişletilmesi, hükümetin sermayenin çıkarları doğrultusunda adımlar atmaya devam ettiğini gösteriyor. Küresel şirketler ve onlarla birlikte ortaklıklar kuran yerli şirketlerin kârlarının artması uğruna insan sağlığı tehlikeye atılabiliyor, işçilerin hakları gasp edilebiliyor, çiftçiler büyük zararlara sokulabiliyor, yerli pancar yerine “gayri milli” ama daha önemlisi GDO’lu ithal mısır kullanılabiliyor.
Şeker fabrikaları önceki örneklerde olduğu gibi sermaye sınıfının ihtiyaçları doğrultusunda özelleştirme kapsamına alındı. İnsan sağlığı, NBŞ’nin zararlı etkileri, kâr hırsıyla hareket eden kapitalistlerin umurunda olmaz. Özelleştirme politikaları sonuncu AKP’nin iktidarı boyunca çok sayıda KİT özelleştirildi, sermayeye peşkeş çekildi. Bu özelleştirmelerden patronların payına büyük kârlar düşerken, işçilerin payına işsizlik kırbacı tehdidiyle düşük ücretler, uzun çalışma saatleri, iş kazaları ve meslek hastalıkları düştü. Sermaye sınıfının ve onun çıkarlarını savunan hükümetin çarpıtmalarına kanmamanın, hak gasplarına karşı durmanın tek çaresi işçilerin birlik olmasıdır.
[*] “Şekerde öyle bir oyun oynanıyor ki, dinleri imanları para, halk sağlığı bir kenara”
Ahmet Yıldız Bu Ortalamaya Girer mi?
Şirin Babalar ve Şirin Anneler
- Agrobay: Yalanın Bini Bir Para!
- Emekli Maaşı Ne Zaman Ödenecek?
- Limter-İş: Patronların Baskı ve Tehditlerine Boyun Eğmeyeceğiz!
- Brezilya, Fas, Libya: Kapitalizm Felaket Demektir!
- 12 Eylül 1980: İşçi Sınıfı İçin Kapanmamış Bir Dava
- İstanbul ve Kırklareli’de Sel 7 Can Aldı, Sorumlular Kim?
- Dokuzuncu Yılında Torunlar Center Katliamı: İşçiler Ölüyor, Sermaye Büyüyor!
- 1 Eylül Dünya Barış Günü Eylemi: Barış ve Eşitlik İstiyoruz!
- Bu Düzende Halk Sağlığı Mümkün mü?
- Bir Kaza Haberinin Gösterdikleri
- Dünya’ya Barış İşçilerle Gelecek
- Silopi Termik Santralinde Sendika Seçme Hakkı Yok Sayılıyor
- Düşük Sendikalaşma Oranları Bize Ne Anlatıyor?
- Agrobay Seracılık’ta Sendika Düşmanlığı
- 17 Ağustostan 6 Şubata: Bu Sesi Duyan Yok!
- Kıran Tersanesi’nde Meydana Gelen İş Cinayeti Protesto Edildi
- Ev Kiraları Yükseliyor, Barınma Sorunumuz Büyüyor
- Ekonomik Sorunların Kaynağı Bulundu: İşçi ve Emekçiler!
- Vergiler Patronlardan Kesilsin!
- TMO Silosundan Fabrikalara Patlamalar ve Yangınlar Ne Anlatıyor?
Son Eklenenler
- Oyuncular Sendikası öncülüğünde bir araya gelen seslendirme oyuncuları çalışma koşullarının iyileştirilmesi talebiyle 1 günlük iş bırakma eylemi yaptılar. İstanbul Ataşehir Belediyesinde EYT’li oldukları için zorla emekli edilerek işten atılan...
- Belediyeye bağlı şirketlerde taşeron olarak çalışan işçiler kadro ve iş güvencesi talebiyle eylemlerini sürdürürlerken, SES üyesi sağlık emekçileri hastanelerde verilen sağlıksız yemekleri boykot etti. Alman Kültür Merkezi/Goethe Enstitüsü Ankara...
- Okulun ikinci haftası dersine girdiğim 12. sınıftaki öğrencilerime, okul masrafları, servis ücretleri, kantindeki yiyeceklerin fiyatı ve genel eğitim giderlerinin onları ve ailelerini nasıl etkilediğini sordum. Her ağızdan bir ses çıkmaya başladı....
- Amerikan Senaristler Birliği WGA’nın çağrısıyla 2 Mayısta başlayan 11 bin 500 Hollywood senaristinin grevi 5 aydır devam ediyordu. Temmuz ayında 160 bin oyuncunun da greve katılmasıyla senaristler ve oyuncular sektörlerinin tarihindeki en büyük...
- Ben bir metal fabrikasında çalışıyorum. İşyerinde bir işçi arkadaşıma halini hatırını sordum, o ise özet olarak, “özgürlüğe hasret bir kuş gibiyim” dedi. Ben de “o zaman kafesleri kıralım” dedim. Arkadaşım “ellerimiz kollarımız bağlı, nasıl kıralım...
- Agrobay Seracılık’ta işçiler sadece ve sadece sendikaya üye oldular diye başlarına gelmeyen kalmadı. İşten atıldılar, polis ve jandarma zulmüne maruz kaldılar, mahkeme kararıyla sendikacıların fabrikaya yaklaşması engellendi, işçileri taşıyan servis...
- Devlet, işçi ve emekçilerin vergilerini, emeklilik primlerini peşin peşin alıyor, sonra emekli olmak için aylarca kapıda sıra bekletiyor. Aylardır mağdur olan, üç kuruş emekli parası alamayan yüz binlerce emekçi olarak sesimizi yükseltmeli bu...
- İngiltere’de düşük ücret dayatmasına ve ağırlaşan çalışma koşullarına karşı farklı sektörlerden işçilerin grevleri devam ediyor.
- Siyasi iktidar ekonomik krizin bedelini işçilere ödetmeye kararlı. Kıdem tazminatımızı ortadan kaldırma politikası tekrar gündeme geldi.
- Baskılar karşısında geri adım atmayan ve mücadeleyi büyüten direnişçi Trendyol işçileri, DGD-SEN ve PTT-SEN öncülüğünde 26 Eylülde bir kez daha “Ya Saygın Bir Uzlaşma Ya da Tavizsiz Direniş” diyerek Trendyol Genel Merkezi önünde eylem yaptılar....
- Japonya’da mücadeleci sendikalar ve demokratik kitle örgütleri 19 Kasımda savaş politikalarına ve işçi sınıfına yönelik saldırılara karşı bir miting gerçekleştirecekler. Japon Demiryolu İşçileri Sendikası Doro-Çiba, Japon İnşaat ve Taşımacılık...
- Yunanistan’da binlerce işçi iş kanununun değiştirilmesine karşı 21 Eylülde greve çıktı. Yunanistan Kamu İşçileri Sendikaları Konfederasyonunun (ADEDY) çağrısıyla gerçekleşen greve toplu taşıma işçileri, doktorlar, hemşireler, öğretmenler ve daha...
- Geçenlerde sosyal medyada bir habere denk geldim. Tavuk üreten bir fabrikada yumurtaların civciv olma süreci bekleniyor. Yumurtalardan çıkan civcivler erkek ve dişi olarak ayrılıyor. Ayrılan erkek civcivler toplu halde öldürülüyor. Bunun sebebiyse...