Buradasınız
2023’e Doğru Gelir Eşitsizliği Giderek Artıyor
Cem Keskin

AKP, Cumhuriyetin yüzüncü kuruluş yıldönümü olan 2023’te, Türkiye’nin dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girmesi için büyük çaba harcadığını söylüyor. Bugünkü durumda Türkiye 18. sırada.
İcraatlarıyla övünen AKP hükümeti, asgari ücreti kendi iktidarı döneminde 184 liradan 1177 liraya çıkarmış olmakla da böbürleniyor. Bu artışa bakıldığında, ülkede yoksulluk sorununun çözülmüş olması beklenirdi. Oysa gerçeklik bunun tersi. Asgari ücretin son artıştan sonra bile açlık sınırının altında kaldığını hatırlatalım. Temel tüketim maddelerine, elektriğe, doğalgaza, suya, asgari ücrete yapılan zam oranından fazla zam yapıldığını da ekleyelim.
Peki, sermaye kaç kat büyüdü, toplumsal gelir kimin cebine aktı? AKP iktidarı boyunca, Türkiye’de yeni zenginler türerken işçi sınıfının yoksulluğu her geçen yıl daha da arttı. En zengin yüzde 1’lik kesimin toplam servetten aldığı pay 2002’de yüzde 39,4 iken, 2012’de yüzde 50’yi geçti; 2014’te ise yüzde 54,3’e yükseldi. Bu, ülkedeki servet birikiminin yarısından fazlasının yüzde 1’lik kesim tarafından kontrol edildiği anlamına geliyor. Geriye kalan yüzde 99’luk kesimin aldığı pay ise toplam servetin yarısı bile değil. İstikrardan dem vuran AKP, zenginlerle fakirler arasındaki makasın istikrarlı bir şekilde açılmasını sağlıyor.
AKP’nin bu şekildeki istikrar çabaları ve patronları daha da palazlandırmak üzere 2023 hedeflerine doğru attığı adımlar, Türkiye’yi gelir eşitsizliğinde OECD ülkeleri içinde üçüncü sıraya kadar çıkardı.
Türk sermayesinin daha da semirmesi ve diğer ülkelerin sermayesi ile daha sıkı bir rekabete tutuşabilmesi için atılan adımlar, işçi sınıfının daha da yoksullaşmasına neden oldu. Sermaye sınıfı büyümek için rekabete girerken, işgücü maliyetlerini düşürmek için de türlü ayak oyunları çeviriyor. Bunun için başvurulan tipik yollardan biri de taşeron çalışma biçimini yaygınlaştırmaktır. Belediyeler ve kamu işletmeleri, kurulan taşeron firmalar aracılığıyla taşeron işçilerle dolduruldu. Özel şirketlerde de taşeron çalışma biçimi yaygınlaştırıldı. Aynı işi yaptıkları halde taşeron işçilerle kadrolu işçilerin ücretleri arasında ciddi farklar oluştu. Birçok işyerinde taşeron işçilerin sayısı kadrolu işçilerin sayısını geçti. Patronu tazminat yükünden kurtaran bu adım, ücretlerin düşmesine de yol açtı. Zenginlerin daha da zenginleşmesinin, işçilerin ise daha da yoksullaşmasının bir nedeni de bu oldu.
İşgücü maliyetlerini daha da azaltmak için yakın zamanda yeni kanunlar da çıkarıldı. Meselâ özel sözleşmeli personel düzenlemesi ve kiralık işçi büroları, kadrolu işçiliği tümüyle ortadan kaldıracak adımlardır. Güvencesiz ve esnek çalışma biçimleri, bu yasalarla temel çalışma biçimi haline geliyor. Bununla güya istihdam arttırılacak ve kaçak çalışmanın önüne geçilecek! İşgücü maliyeti işte bu hamlelerle düşürülüyor. Tazminat yükünden kurtulan patronlar, ihtiyaç duyduklarında kiralık işçi bürolarından kısa süreliğine işçi (köle) temin edebilecek ve işi bittiğinde kolayca çıkarabilecek. Patron bu sayede kârını arttırabilecek, işçi ise daha fazla yoksullaşacak.
Ancak işgücü maliyetlerinin düşürülmesi patronları tatmin etmediği için başka yollarla da zenginliklerini arttırmaya çalışıyorlar. Kayıt dışı “offshore” bankalara açtıkları hesaplar yoluyla vergi kaçırma bu yollardan biri.
Geçtiğimiz haftalarda ifşa edilen “Panama Belgeleri” ile dünya genelinde birçok siyasetçinin ve kapitalistin kayıt dışı bankacılık hizmeti veren offshore bankalarda hesapları olduğu ortaya çıktı. Türkiye’den de aralarında büyük holdinglerin de olduğu 101 şirketin adı bu kayıtlarda geçiyor. 684 kişinin bu şirketlerle bağlantılı olarak offshore hesabı bulunuyor. Belgelerde bu yola başvuran Türk şirketlerin sayısının 2002’den sonra artmaya başladığı dikkat çekiyor.
Zorlu Enerji, Çalık Enerji, Sembol İnşaat, Rixos, Koç Holding şirketleri, Ağaoğlu, Sabancı ve Ulusoy aile üyeleri de bu listede yer alıyor. “Panama Belgeleri”nde adı geçen şirket ve kişilerin önemli bir bölümü AKP’ye yakınlıklarıyla biliniyor. Excell Enerji şirketi üzerinden açılan offshore hesabı Remzi Gür’e ait görünüyor. Tayyip Erdoğan’ın damadı ve Ekonomi Bakanı Berat Albayrak Çalık Holding’de bir dönem yöneticilik yaptı. “Tayyip Beyin adamıyım” deyip Erdoğan’a âşık olduğunu söyleyen Fettah Tamince de listede adı geçenlerden. Hatta bu kişinin Erdoğan’ın kasası olduğu söyleniyor. Fettah Tamince, Group Rixos Hotel üzerinden 4 şirketin offshore hesapları için aracılık etmiş.
Milyarlarca liranın döndüğü bu hesaplar, patronların servetlerini arttırmak için ne tür oyunlar oynadıklarını gözler önüne seriyor. Böylece AKP’lilerin zaman zaman söylemekten hoşlandıkları “yerli ve milli” lafının da gerçek karşılığının ne olduğu faş oluyor.
İşçilerin alın teri dökerek, iş kazalarına ve meslek hastalıklarına maruz kalarak, geçim sıkıntısı, yetersiz beslenme, ağır çalışma koşullarına katlanarak geçirdikleri ömür, çoğu zaman emekliliklerini dahi geçirmelerine yetecek bir para biriktirmelerine yetmiyor. Sermaye sınıfı işçilerin ürettikleri değerle zenginliğini arttırıyor. Yetmiyor, işçinin çalışma saatlerini uzatarak, iş güvencesini elinden alarak, maliyetini düşürerek kârına kâr katıyor. Patronlar işçinin alın terini sömürerek elde ettikleri kazançları offshore hesaplarda biriktirip, vergiden muaf tutulmasını sağlıyorlar. Düşük ücretlerine rağmen en yüksek vergiyi ödeyen işçilerse, ağır çalışma koşulları ve onun getirdiği yükün altında sıkıntılı bir yaşam sürüyorlar.
İktidara geldiği 2002 yılından bu yana çıkardığı yasalarla patronları ihya eden AKP hükümeti, 2023 hedeflerini gerçekleştirmek için canhıraş çalışmaya devam ediyor. 2023 hedefleri, Türkiye’nin emperyalist basamaklarda üstlere tırmanması ve kapitalistlerin daha da palazlanması demek. Bu hedeflere ulaşılır mı şimdiden kesin bir şey söylemek zor. Tahminler, en iyi ihtimalle Türkiye’nin 18. sıradan 15. sıraya yükselebileceği yönünde. Fakat listenin daha aşağı sıralarına düşmesi de ihtimaller arasında. Her iki durumda da işçilerin yaşam koşullarının kötüleşeceği açık.
İşçiye kadro sözü verip, bunun yerine sözleşmeli çalışmayı getiren, üstelik bunu da kadro diye yutturan AKP, gelir adaletsizliğinin artmasına yol açıyor. İşçi sınıfı ise örgütsüz olduğu için AKP’nin yalanlarına bugüne kadar kandı. Haklarını bir bir yitirirken AKP’nin karşısına dikilemedi. AKP’ye yakınlığıyla bilinen ve kaptığı büyük ihalelerle zenginliğini katlayan, bu arada “Panama Belgeleri”nde de adı geçen Mehmet Cengiz gibi patronların rezaletini görmedi. AKP’ye yaslanmış olmanın getirdiği güvenle “milletin a… koyacağız” diyebilen Cengiz, şantiyelerinde gerçekleşen birçok iş cinayetinden sorumludur.
Bugün patronlar sınıfı ve hükümet, işçi sınıfının haklarına pervasızca saldırıyor. Kutuplaşma, bu politikalarını yürütebilmek için işçiler arasında yaydıkları bir zehir.
İşçi sınıfı bu haksızlıklara, pervasızlıklara, hak gasplarına katlanmak zorunda değil. İşçi sınıfının ilacı kendi sınıf bilincidir. Sınıf bilincini edinen, kendi sınıf çıkarları için birleşen işçi sınıfı, adaletsizliğin ve eşitsizliğin tümüyle ortadan kalktığı bir dünyanın mücadelesini de vermeye başlar.
Kaynak: marksist.net
- Sivas Katliamı 32. Yılında Lanetlendi, Katledilenler Anıldı
- Göçmenlerin Sağlığa Erişim Hakkı Yok Ediliyor!
- “Halkımız Yoksul Değil, Devletimiz Sosyal”
- Gazze’de Yardım Merkezine Saldırı: Kapitalizmin Geldiği Nokta
- Dünya Mülteciler Günü: Umut Kapitalizme Karşı Mücadelede!
- Genel-İş Sendikacıların Tutuklanmasını Protesto Etti
- Sağlık Emekçileri: “Bitmeyen Eziyet Bitmeyen Rezalet! Hasta Gelmedi Ceza Geldi”
- ABD Büyükelçiliği Önünde Eylem: “Filistin’de Ablukaya ve İşgale Son”
- İzmir Belediye İşçilerinin Grevinin Gösterdikleri
- Tüm İnsanlık İçin Atan Kalplerin Anısına
- Enflasyonun Bize Faturası
- Örgütlü Gücümüzden Korkuyorlar Kardeşlerim
- TPI Compozit Grevcilerinin Anlattıkları
- İşçiler Grevi Nasıl Yürütmeli?
- Yönetmen ve Senarist Ali Özgentürk’e Veda
- Sırrı Abi, Beynelmilel ve İşçi Sınıfının Enternasyonali
- Yaşasın Sınıf Dayanışması
- Soma Katliamının 11. Yılında 301 Madenci İçin Eylemler Yapıldı
- Erol Eğrekler Katlediliyor, Holdingler İşçilerin Kanıyla Büyüyor!
- Benim Onurlu ve Dirençli Devrimci Hasan Dayım
Son Eklenenler
- Kenya’da, geçtiğimiz sene Haziran ayında, IMF’nin dayattığı kemer sıkma politikaları doğrultusunda yeni vergi yasası hazırlanmıştı. Bu yasa tasarısı, işsizlik, yoksulluk ve artan hayat pahalılığıyla boğuşan işçilerin ve emekçi gençliğin öfkesini...
- Petrol-İş Sendikası Gebze Şubesinin örgütlü olduğu, Kocaeli Dilovası ve İzmir Çiğli’de üretim yapan DYO Boya fabrikalarında, düşük zam dayatmasına karşı greve çıkan işçilerin mücadelesi 44. gününde kazanımla sonuçlandı. İlk yıl için yüzde 73...
- İşçi sınıfının tarihsel mücadele mirasını yaşatmak ve bu mirastan güç alarak işçilerin birliğini büyütmek için çalışan UİD-DER, 15-16 Haziran Büyük İşçi Direnişinin 55. yılı vesilesiyle 29 Haziranda, “Gelenekten Geleceğe: Umut Örgütlü Mücadelede!”...
- Petrol-İş Sendikasının örgütlü olduğu Kocaeli’nin Körfez ilçesinde faaliyet gösteren Gübretaş fabrikasında yüzde 30 sefalet dayatmasına karşı işçiler, 3 Temmuzda greve başladı. Devrimci Sağlık-İş Sendikasının, kamu işçilerine dayatılan sefalet...
- Geçtiğimiz hafta sonu, 15-16 Haziran Büyük İşçi Direnişinin 55, UİD-DER’in kuruluşunun 19. yılı vesilesiyle Uğur Mumcu Kültür Merkezi’nde yüzlerce işçi arkadaşımızla yan yanaydık. Grevleri devam eden Petrol-İş üyesi DYO işçileri, DİSK’in kurucusu...
- Sivas katliamının 32. yılında Türkiye’nin birçok kentinde anma etkinlikleri ve eylemler düzenlendi. Katledilen 33 aydın ve sanatçı anıldı, katliam bir kez daha lanetlendi. Sivas katliamının unutulmadığının, tüm katliamların er ya da geç hesabının...
- Bak, ufukta görünen/ Özgürlüğün bayrağını sallayanlar/ Başı dik/ Gözleri umut umut bakanlar/
- Türk-İş’e bağlı sendikalarda örgütlü kamu işçileri, 2025-2026 yılı toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde siyasi iktidarın sefalet zammı dayatmasına karşı eylemlerine devam ediyor. 1 Temmuzda Türkiye genelinde kent meydanlarında kitlesel basın...
- İzmir Buca Belediyesi işçileri, birikmiş maaş ve alacakları ödenmediği için 18 Haziran’dan bu yana iş durdurmuş durumda. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 34. maddesi gereği yasal haklarını kullanan işçiler, belediye binası önünde maaş, gıda kartı ve diğer...
- Merhaba dostlarım. Bu yıl da Haziran ayını hem UİD-DER’in kuruluş yıl dönümünü hem de sınıfımızın tarihine damgasını vurmuş 15-16 Haziran günlerini anarak ve anlamlandırarak geçirdik. UİD-DER’imizin internet sitesinde, sosyal medyasında ve İşçi...
- UİD-DER’in 15-16 Haziran Büyük İşçi Direnişinin 55. yıldönümünde gerçekleştirdiği “15-16 Haziran: Gelenekten Geleceğe: Umut Örgütlü Mücadelede!” etkinliğine farklı sektörlerden yüzlerce işçi katıldı. Etkinliğe katılan konuklar arasında; unutulmaz...
- Özel Sektör Öğretmenleri Sendikasının 25 Haziranda başlattığı Büyük Öğretmen Yürüyüşünü gerçekleştiren ve bugün Ankara’ya ulaşan öğretmenlerin önü Ziya Gökalp Caddesi üzerinde polis barikatıyla kesildi. Talepleri için yürüyüşlerini Milli Eğitim...
- 31 Mart 2024’te yapılan yerel seçimlerin ardından İzmir Çiğli Belediyesinde çalışan 147 işçi tasarruf bahanesiyle işten atılmış, yürütülen mücadele sonucu işçilerin bir kısmının işe iadesi yapılmıştı. Verilen tüm sözlere rağmen işe iadesi yapılmayan...