28 Nisan İş Cinayetlerinde Ölenleri Anma ve Yas Günü

Gökdelenleri, sarayları inşa eden; gemileri, uçakları, trenleri, otomobilleri üreten; sokakları, binaları temizleyen; hastanelerde hizmet üreten, postaları dağıtan işçiler… Ama ürettikleri zenginliğin karşılığını alamayan da işçiler… Kârlarını daha da arttırmaktan başka bir şey düşünmeyen patronlar, iş güvenliği önlemlerini maliyet olarak görüyorlar. Gelişen üretim teknikleri ve makinelere rağmen üretim sürecini işçiler açısından rahatlatmıyor, daha az işçiyi daha az ücretle daha çok üretim yapmaya zorluyorlar. Dolayısıyla işçilerin çalışma koşulları her geçen gün ağırlaşıyor. Zenginlerin toplam servetinin arttığı, ekonominin büyüdüğü burjuva politikacılar tarafından “gururla” reklam edilirken, işçilerin payına yoksulluk düşüyor.

Ücretler artmıyor, iş saatleri kısalmıyor, iş güvenliği önlemleri alınmıyor… İşçiler yoksullaşıyor, ölüyor.

Bugün 28 Nisan! 28 Nisan birçok ülkede iş kazalarında ve meslek hastalıklarında yaşamını yitirmiş işçileri anma günü olarak kabul edilmiş durumda. İlk defa Kanada Kamu Çalışanları Sendikası (CUPE), 1984’te kendi üyeleri için 28 Nisanı Yas Günü olarak ilan etti. Bir yıl sonra iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi için 28 Nisanı Ulusal Yas Günü olarak kabul etti. Sendikanın bu günü seçmesinin nedeni, Kanada mahkemelerinin ilk kez 28 Nisan 1914 tarihinde, iş kazalarında patronların sorumlu olduğuna dair bir kararın altına imza atmış olmasıydı. Sendikaların ve işçilerin mücadelesi sayesinde Kanada devleti, 1991’de 28 Nisanı resmi “Yas Günü” ilan etmek zorunda kaldı. Daha sonraki yıllarda pek çok ülkede, sendikaların önderliğinde, 28 Nisan “Çalışma Kurbanlarını/İş Kazası Meslek Hastalığı Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan edildi. O tarihten bugüne sendikalar ve yakınlarını iş cinayetlerinde kaybeden işçi aileleri, her yıl 28 Nisanda alanlara çıkarak iş kazalarına, iş cinayetlerine ve meslek hastalıklarına karşı önlem alınması için taleplerini haykırıyorlar. İş cinayetlerinin ve işçi ölümlerinin durdurulmasını istiyorlar.

Türkiye’de geçen yıllarda Soma, Ermenek, Isparta, Zonguldak’ta gerçekleşen iş kazalarında çok sayıda işçinin hayatını kaybetmesinin ardından, 2012’de yürürlüğe giren İş Güvenliği Yasasıyla ilgili ek düzenlemeler yapılacağı açıklanmış, fakat bir süre sonra düzenlemenin kimi önemli maddeleri ertelenmişti. UİD-DER “İş Kazaları Kader Değildir, İşçi Ölümlerini Durduralım!” sloganıyla büyük bir kampanya yaparak iş cinayetlerine dikkat çekmişti. Sendikalar, gerçekleştirdikleri eylem ve etkinliklerle söz konusu düzenlemelerin hayata geçirilmesini istemişlerdi. Ancak hükümet toplu işçi ölümlerinin üzerinden zaman geçmesi ve iş cinayetlerinin gündemden düşmesinin ardından patronların lehine adımlar attı. Patronların çıkarları için iş güvenliği önlemleri için gerekli olan kimi düzenlemeleri erteledi. Bu nedenle iş cinayetleri artarak devam etti, ediyor. Sadece geçen yıl 2006 işçi hayatını kaybetti. Bu yılın sadece ilk üç ayında en az 394 işçi hayatını kaybetti.

İşçilerin iş cinayetlerine tepki göstermeleri, greve çıkmaları, hakları için mücadele etmeleri OHAL bahanesiyle engelleniyor. İşçilerin mücadelesini engelleyen, haklarını kullandırtmayan, yapay ayrımlar temelinde işçileri kutuplaştıran siyasi iktidara karşı işçilerin tek seçeneği mücadele etmektir. Bu açıdan 1 Mayıs çok önemlidir. 1 Mayıs işçilerin en temel taleplerini haykırdıkları ve sömürüye karşı çıktıkları bir gündür. İşçiler bu 1 Mayıs’ta aynı zamanda iş cinayetlerine dur demek için de bir araya gelecekler.

• İş sağlığı ve güvenliği kurulları tüm işyerlerinde kurulsun ve işçilerin yönetimine verilsin, bu kuruldaki işçi temsilcilerinin işten atılması yasaklansın!
• İşyeri hekimlerinin ve iş güvenliği uzmanlarının ücretleri, sendikaların ve meslek örgütlerinin denetimindeki bir devlet fonundan karşılansın!
• Gerekli önlemleri almayan, denetimleri engelleyen patronlara ağır para ve hapis cezaları getirilsin!
• İşçilere, gerekli önlemler alınmadığı takdirde topluca üretimi durdurma hakkı tanınsın!
• Ağır ve tehlikeli işlerde gece vardiyaları yasaklansın!
• Ücretler yükseltilsin, iş saatleri düşürülsün!