14. Vicdan ve Adalet Nöbeti

İş kazalarında yaşamını yitiren işçilerin aileleri, meslek hastalıklarına maruz kalan ve iş kazalarında yaralanan işçiler ve yakınlarıyla birlikte, 14. Adalet ve Vicdan Nöbeti’nde Galatasaray Lisesi’nin önünde bir araya geldiler.

Aileler adına yapılan basın açıklamasında, geçtiğimiz yıl boyunca en az 878 işçinin, Aralık ayındaysa en az 76 işçinin iş cinayetlerinde hayatını kaybettiği hatırlatıldı ve “iş cinayetleri azgınlaşmış bir halde devam ediyor. Biz de adalet arayışımıza ve nöbetimize devam ediyoruz” denildi.

Açıklamanın devamında, sorumluların yargılanması ve yeni işçilerin acı çekmemesi için adalet mücadelesine devam edileceği vurgulandı. Adalet isteklerine onlarca engel çıkarıldığı ve yasal hakların, ailelerin mağduriyeti suiistimal edilerek görmezden gelindiği dile getirildi ve “Engel sadece işveren kaynaklı değil ki... Yargı ve idari kurumlarda da benzer tutumlara tanık olmaktayız” denildi. Ailelerin mücadeleleri boyunca karşılaştıkları engellere dair çarpıcı örnekler verildi:

• Ekim 2012’de İstanbul Ümraniye’de 4 işçinin ölümünden sonra şirket, ailelere haklarını aramaktan vazgeçmeleri şartıyla ibraname imzalatarak tazminat vermeyi teklif etmesi,

• Van Depremi’nde yıkılan Bayram Otel davasında, savcılığın görevlendirdiği bilirkişinin raporunda, hasar tespiti yapmayan Van Valisi ve AFAD yetkililerinin sorumlu olduğu belirtilmesine rağmen, yargılanmanın önüne geçilmesi için türlü engeller çıkarılması,

• Arka Sıradakiler dizi setinde çalışırken hayatını kaybeden Selin Erdem davasında, keşif ve olay yeri incelemesi yapılmadan 4 gün içinde dava açılması ve olayın iş kazası sayılmasına rağmen, yargının patronların sorumluluğunu soruşturma konusu etmemesi,

• Meslek hastalıklarına yakalanan işçilerin, hastalıklarının nedeninin çalıştıkları iş olduğunun belgelenmemesi için engeller çıkarılması, belgelenmesi durumunda bile yaşadıkları sorunlar...

Basın açıklaması, “İş cinayetlerine dur demek, gerekli önlemlerin alınması ve çalışma hayatının daha güvenli/güvenceli hale gelmesi için... Bütün sorumluların yargılanması için, geride kalanlar için adalet istemeye devam ediyoruz” sözleriyle sona erdi ve bütün vicdan sahipleri 3 Şubatta yapılacak Vicdan ve Adalet Nöbetine davet edildi.

Açıklamadan sonra, Radikal Gazetesi muhabiri Elif İnce, iş cinayetlerinde hayatlarını kaybeden işçilerin aileleri ve meslek hastalıklarına maruz kalan işçilerle sokak röportajı gerçekleştirdi. İlk röportajı Selin Erdem’in annesi Hatice Erdem’le gerçekleştirdi. Hatice Erdem, dava sürecinde yaşadıkları sıkıntıları, film şirketi ve yemek şirketine soruşturma bile açılmadığını, davaya müdahil olmak isteyen Sine-Sen avukatının başvurusunun kabul edilmediğini anlattı ve “Bir şeylerin üzeri örtülmek isteniyor. Adil yargılama yapılmıyor” dedi.

Elif İnce, Erdem ailesinden sonra mikrofonu sırasıyla Van depreminde yıkılan Bayram Otel’de hayatını kaybeden gazeteci Cem Emir’in babası Mehmet Emir’e; MELSAN Ofis Malzemeleri fabrikasında daktilo şeridi temizliğinde kullanılan asit nedeniyle ellerinde morarma ve kemik erimesi meydana gelen Hatice Karakuş'a ve Şişecam’da çalışırken omzunda kas yırtılması ve bel fıtığı oluşan Serkan Demiröz’e mikrofonu uzattı. Hatice Karakuş’un oğlu Seyit Karakuş, annesinin yaşadığı sıkıntıları anlattı. 83-90 yılları arasında MELSAN’da çalıştığı süre içinde ilk üç yıl hiçbir şey hissetmemiş fakat daha sonra ellerinde ve yüzünde morarma meydana gelmiş. Yapılan muayeneler sonucunda hazırlanan raporda “yüzde 100 çalışamaz” denmesi üzerine malulen emekli edildi. Doktorlar kendisine 16 yıl ömür biçti. Aradan yirmi yıl geçtikten sonra “sağlığı yerinde” denilerek çalışamaz raporu iptal edildi. Karakuş’tan 15 bin lira para yatırması ve 1,5 yıl daha çalışması isteniyor. Hatice Karakuş da çalıştıkları fabrikada havalandırma olmadığını, meslek hastalığından dolayı ellerini kullanamadığını anlattı.

Hatice Karakuş’tan sonra, solvent meslek hastalığı ve Karakuş’un iş göremez raporunun nasıl “çalışabilir” raporu haline getirildiğini anlatmak üzere, iş güvenliği uzmanı Ayfer Çalışkan’a söz verildi. Ayfer Çalışkan, Türkiye’de meslek hastalıklarına yaklaşım ve solvent kullanımından dolayı meslek hastalığına yakalanan işçilerin yaşadıkları sorunlar konusunda açıklamalarda bulundu.

Şişecam işçisi Serkan Demiröz de, meslek hastalığına yakalandığını tesadüfen öğrendiğini anlattı. Meslek hastalığı raporu çıkarıldıktan sonra fabrikada farklı bir işe verilmesini isteyen Demiröz’ün isteği, daha ağır bir işe verilerek yanıtlanıyor. Demiröz, işten çıkarılmamak için çalışmaya devam ettiğini ve fakat her geçen gün rahatsızlıklarının arttığını anlattı. Çakmak alevini avucunun içine tutarak elinin hissizleştiğini gösterdi. Şişecam işçisi, fabrikalarının kapatılması üzerine yaşanan süreç konusunda da sorulan soru üzerine açıklamalarda bulundu. Şişecam fabrikasının kapatılmasıyla işçilerin daha ucuza çalıştırılmasının amaçlandığını söyledi.

Son olarak Birumut Derneği’nden Erbay Yucak’a söz verildi. Yucak’ın konuşmasının ardından Vicdan ve Adalet Nöbeti sona erdi.