Neymiş Bu Vergi Takozu?

Geçenlerde okuduğum bir haberde şöyle yazıyordu: “Türkiye vergi takozunda OECD birincisi oldu.” “Takoz” ve “vergi” kelimelerini yan yana görünce kimin önüne takoz koyuluyor ve kimin payına vergi düşüyor diye merak edip haberin devamını okudum: “İki çocuklu, tek maaşlı hanelerde yüzde 38,2’lik vergi takozuyla Türkiye, OECD üyesi 37 ülke arasında birinci oldu.” Merakım iyice arttı, şimdi bir de ülkemiz birinci sıraya oturmuştu 37 OECD ülkesi arasında. Merakla okumaya devam ettim ve vergi takozunun ne anlama geldiğini öğrendim. Vergi takozu, bir işçinin işverene toplam maliyeti ile işçinin eline geçen net tutar arasındaki fark demekmiş. 2021 itibariyle asgari ücretli bekâr bir işçinin işverene maliyeti 4 bin 203 lira 56 kuruşmuş. Asgari ücretli bir işçinin eline geçen net ücret ise 2825,9 liraymış. Aradaki fark vergi takozu olarak adlandırılıyormuş. Bunu öğrenince kafamda bir “ampul” yandı ve Türkiye’nin niye birinci sıraya yerleştiğini anladım.

Biz işçilerin üzerindeki vergi yükü devletin ve patronların en büyük gelir kapılarından biridir. İçtiğimiz sudan giydiğimiz ayakkabıya, yediğimiz peynirden bastığımız akbile kadar her şeyden vergi alınıyor. Bunlarla da yetinmeyip sanki çok yüksekmiş gibi bir de maaşlarımızdan gelir vergisi, damga vergisi kesiyorlar. Bir asgari ücretli bekâr çalışanın yıl içinde aldığı ücretin yüzde 22,5’i vergi ve kesintilere gidiyor. Bunun yanında günlük temel ihtiyaçlarını karşılamak için satın aldığı her şeyden dolaylı vergiler kesiliyor. Elektrik, su, doğalgaz, giyim, eğitim, ulaşım, gıda gibi temel ihtiyaçlarımızı karşılarken adım başı vergi ödüyoruz. Yapılan araştırmalara göre Türkiye’de yaşayan biri, günde ortalama 10 ilâ 20 farklı kalem vergi ödüyor. Hal böyle olunca aldığımız ücretler buhar olup uçuyor. Bizim ödediğimiz vergiye takoz denmiyor ama patronların zaten bizim ücretimizin bir parçası olan parayı devlete ödemesi “takoz” oluyor.

Üstelik bir yandan işçilerden yüksek vergiler kesilirken, bir yandan patronlara sürekli vergi indirimleri yapmaya devam ediyorlar. AKP iktidarı son 10 yılda, yandaşı olan 5 inşaat şirketine 128 kere vergi indirimi uyguladı. Bu şirketler aynı zamanda dünyada kamudan en fazla ihale alan şirketlerdir. İşçileri düşük ücretlere, güvencesiz çalışmaya zorlayan patronlara bir de vergi indirimi yapılıyor, ballı teşvikler veriliyor. İşsizlik sigortası fonu pandemi bahanesiyle patronlar ve hükümet tarafından yağmalanmaya devam ediliyor. Patronların vermesi gereken vergileri bile biz işçilerin sırtına yıkmaya devam ediyorlar. OECD’nin yayınladığı raporun devamında bu gerçek Türkiye’nin pandemi döneminde vergi takozu artan az sayıdaki ülke arasında yer almasıyla da görülüyor.

2020’de yaklaşık 159 milyar lira vergi tahsil edildi. Bunun 85 milyarlık bölümü maaşlı çalışanlardan gelir vergisi kesintisiyle elde edildi. Hükümet kalan kısımları da KDV ve ÖTV gibi vergilerden elde ediyor. Bu da gösteriyor ki vergi yükü tamamen biz işçilerin omuzlarındadır. Patronlar sınıfı işçilerin cebine girecek 3 kuruşa göz dikmiş, yağmaya, talana devam ediyor. Vergilerin patronlardan kesilmesi, işçi maaşlarından gelir vergisi kesintisinin kaldırılması haklı bir taleptir ve bunun için mücadele etmeliyiz.