Avrupa Bizi Kıskanırken Market Raflarına Ne Oldu?

Türkiye’de iktidar sözcüleri sık sık “Avrupa bizi kıskanıyor”, “dünya bizi kıskanıyor” diyerek böbürleniyorlardı. Türkiye’nin her tarafında doğalgaz, petrol gibi değerli madenler olduğunu, bu madenleri çıkartarak ekonomide çağ atlayacaklarını iddia ediyorlardı. Havaalanı, tüp geçit inşaatlarını gören Avrupa’nın kıskançlıktan çatladığını ileri sürüyorlardı. Ne var ki emekçileri manipüle etmek için dillendirilen tüm bu böbürlenmeler ekonomideki yıkımın inkâr edilemez düzeye gelmesini engelleyemedi. Ekonomide çağ atlamak bir yana işçi ve emekçiler olarak uçurumdan aşağı doğru yuvarlanmaya başladık.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Planlama Ajansı (İPA) tarafından Temmuzda yapılan bir araştırmada İstanbul’daki bir market ile Londra’daki bir marketin temel gıda fiyatları Türk Lirası cinsinden karşılaştırılmış ve Londra’daki fiyatların toplamda İstanbul’dakinden daha ucuz olduğu görülmüş. İPA, eş zamanlı fiyat karşılaştırmasını İngiltere’nin zincir marketlerinden Sainsbury’s ile Türkiye’deki zincir marketlerden biri arasında yapmış.

Örneğin İstanbul’da bir kilo kıyma 420 lira, bir litre zeytinyağı 475 lira iken Londra’da kıyma 282 lira, zeytinyağı 362 liraymış. Listede yer alan ürünlerin 11’i Londra’da daha pahalıyken 9’u İstanbul’da daha pahalıymış. Buna rağmen Londra’daki markette 20 ürünü 2 bin 972 liraya alıyorken, İstanbul’daki markette 3 bin 297 liraya alıyorsunuz. Üstelik Londra’da enflasyon neredeyse yerinde sayıyorken İstanbul’da enflasyon hemen her gün yükseliyor. Araştırmanın yapıldığı Temmuz ayından bu yana Londra’da fiyatların pek değişmediğini dolayısıyla iki şehir arasındaki farkın daha da açıldığını tahmin etmek zor değil.

asgari_ucretle_ne_kadar_alinabilir.webp

Ama daha çarpıcı olan başka bir şey var. Londra’da yaşayan bir asgari ücretli işçi bu ürünler için ücretinin yüzde 3’ünü harcarken İstanbul’da yaşayan bir asgari ücretli işçi ücretinin yüzde 19’unu yani beşte birini harcıyor. Ücretlerin yüksek olduğunu söyleyen siyasi iktidar Temmuz ayında asgari ücrete zam yapmadı. İşçilerin çok fazla tükettiğini iddia eden bakanlar kredilere sınırlama getirilmesini savundu. Böylece enflasyon dizginlenecek ve Türkiye uçuşa geçecekti. Görüyoruz ki hayat pahalılığı ve düşük ücretlerle krizin faturası işçi sınıfına ödettiriliyor. Temel gıda maddelerine yapılan zamların geri alınması ve ücretlerimizin yükseltilmesi için örgütlü mücadeleyi güçlendirmekten başka bir seçeneğimiz yok.