Çark Dönmeye Devam Ediyor Hâlâ

UİD-DER’in film etkinlikleri devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde Aydınlı’daki derneğimizde Çark filmini izledik. Film 1987’de dört işçinin Kazlıçeşme’deki çalışma koşullarını anlatıyor. Rauf ve arkadaşları önce cam fabrikasında çalışıyorlar. Daha sonra işveren işlerin az olduğunu söyleyerek Rauf ve iki arkadaşı dışındaki herkesi işten çıkarmak istiyor. Rauf ve arkadaşları bu duruma razı olmayarak işten çıkıyorlar. Ondan sonra uzun iş aramalarının ardından tersanede grev kırıcı olarak işe alınıyorlar. Bunun farkına varan Rauf ve arkadaşları buna da itiraz ediyorlar ve işten çıkarılıyorlar. Sonra Kazlıçeşme’de iş buluyorlar. Burada bütün gün suyun, ağır deri kokusunun ve kimyasalların içinde çalışıyorlar. Çalışma koşulları bu kadar kötü ve güvensiz olmasına rağmen işçilerin sigortaları yapılmıyor. İşçiler işten çıkarılmaktan korktukları için tüm bunlara boyun eğiyorlar.

Almanya’da yıllarca çalışan bir işçi olan Kerim’in babası kaza geçirerek bacağını kaybediyor. Almanya’da iş kazası geçiren işçilerin her bir organın puanlama sistemi ile bir bedeli olduğundan bahsediyor arkadaşlarına. Arkadaşları onu anlattıklarını gülerek ve hayretle dinliyorlar. Bu da bize kapitalizmde biz işçilerin hayatının nasıl da değersiz olduğunu gösteriyor. Burjuvazi için işçilerin her bir organının puanlarla ifade edilen bir değeri vardır. İş kazalarında ölen, sakat kalan ve bir ömür böyle yaşamak zorunda olan işçilerin patronlar gözünde bir değeri yoktur. Çünkü ne de olsa onlar için bir makine parçası gibi her organın bir puanı vardır. Tüm yaşamın kaynağı olmalarına rağmen işçilerin hayatlarının bir anlamı yoktur onlar için.

Bacağını kaybettikten sonra Kerim’in babası da Rauf ve arkadaşlarıyla birlikte Kazlıçeşme’de işe başlıyor. Ama geçinemediğinden bir süre sonra Kerim’i de çalışması için yanına aldırıyor. Çalışırken Kerim’in kolunu makine kapıyor ve orada hayatını kaybediyor.

Bugün deri sanayi bölgesi tam da Aydınlı’nın yanında. Bir işçi mahallesi olan Aydınlı ve çevresinde yaşayan birçok işçi deri sanayiinde çalışıyor. Bu film aslında bizim için bu yüzden ayrı bir önem taşıyor. Burada yaşayan insanlar sanayinin bu ağır koşulları yüzünden her an bu tür kazaları yaşayabilirler. Deri sanayi bölgesinde bu ağır ve kötü şartlar yüzünden birkaç ay önce bir bekçi hayatını kaybetti. Tüm bu kötü koşulları değiştirmenin tek yolu MÜCADELE ETMEKTİR…