Konkordato Nedir, İşçi Alacaklarını Nasıl Etkiler?

Ekonomik krizden dolayı birçok şirket konkordato ilan ediyor. Türkçe karşılığı “iflas anlaşması” anlamına gelen konkordato, borçlu şirketlerin alacaklı olanlarla anlaşarak borçlarını yapılandırmalarına ilişkin bir anlaşmadır. Borçlarını ödeyemeyen ve batma noktasına gelerek konkordato ilan eden şirketlerde çalışan işçilerin haklarının ne olacağı da gündeme geliyor. Evrensel yazarı Dr. Murat Özveri, aşağıdaki yazısında bu konuyu ele alıyor. Yazıyı olduğu gibi yayınlıyoruz:

Konkordato Nedir Neden Gündeme Geldi?

İflas ve iflas erteleme çok duyulmuştu ancak konkordato ilanı çok sık duyduğumuz bir şey değildi. Son günlerde ise “Şirket konkordato ilan etti, işçiler alacaklarını alamıyor” haberleri sık sık basında yer almaya başladı.

31.07.2016 tarihli 29787 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 669 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) 4. maddesinde dedi ki “Olağanüstü halin devamı süresince, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 179 uncu maddesi uyarınca sermaye şirketleri ile kooperatifler tarafından iflasın ertelenmesi talebinde bulunulamaz; bu yönde yapılan talepler mahkemelerce reddedilir.”

Ödeme güçlüğü içerisine düşen şirketlerin, borçluların icra takibi baskısından kurtulup toparlanmak için zaman kazanmaya dönük iflas erteleme kararları aldırmaları yasaklanınca, ödeme güçlüğü içine düşen şirketler bu kez icra iflas yasasının 285-309. maddeleri arasında düzenlenmiş olan konkordato kurumunu anımsadılar.

Aslında konkordato borçlu şirketlerin alacaklarıyla anlaşarak borçlarını yapılandırmalarına ilişkin bir anlaşmadır. Borçlu, borçlarının en az yarısını ödemek, kalan borçlarını da bir ödeme takvimine bağlamak konusunda alacaklılarının üçte ikisiyle anlaşma yapmaktadır.

Yapılan bu anlaşmanın herhangi bir borç erteleme anlaşmasından farkı ise, anlaşma konusunda devreye mahkemelerin girmesi ve konkordato kabul edildiğinde bazı istisnalar dışında borçlu şirketin kendisine verilen süre içerisinde icra takiplerine karşı korunmaya alınmış olmasıdır.

Konkordato Kararı İş Sözleşmesini Sona Erdirmez

Şirketin konkordato kararı almış olması tek başına işçilere haklı fesih hakkı vermez. Ücretleri düzenli ödendiği, iş koşulları ağırlaştırılmadığı sürece, kısaca konkordato dışında haklı bir neden olmadıkça işçiler iş sözleşmelerini sona erdirirlerse kıdem ve ihbar tazminatı alamazlar.

Konkordato süresinin ilanından sonra borçlu şirket, mallarını rehin edemez, taşınmaz mallarını satamaz, taşınmaz malları üzerinde mülkiyet hakkını kısıtlayıcı haklarlar oluşturamaz, mallarını bağışlayamaz rehin veremez.

Konkordato Öncesi Doğan İşçi Alacakları

Konkordato öncesi doğan işçi alacakları İcra İflas Yasasının 206. Maddesi uyarınca imtiyazlı alacaklardır. İşçiler ücret, kıdem ve ihbar tazminatı alacakları için icra takibi yapabilir veya yapılmış icra takiplerine devam edebilirler.

İşçi alacakları konkordatoya yazdırılmış olması gerekir. Konkordatoya yazdırılmış işçi alacakları için konkordato zorunlu değildir. Herhangi bir indirime tabi olmaksızın alacaklarını talep edebilirler.

Konkordatoya yazılmamış işçi alacakları imtiyazsız alacaklar gibi konkordato şartlarında ödenir.

Bu nedenle mahkemeler, konkordato kararlarını sendikalara da göndermektedirler. Bu kararlar takip edilmeli, işçi alacaklarının konkordatoya yazdırılmasına özen gösterilmelidir.

Konkordato onayının kesinleşmesinden sonra doğan alacakların konkordato ile bir ilgisi yoktur.

Ücret Garanti Fonundan İşçi Ücretlerinin Ödenmesi

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunun Ek-1. Maddesine göre; hizmet akdine dayalı işçi çalıştıran işverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası alınması, iflası, iflasın ertelenmesi nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde işçinin üç aylık ücreti Ücret Garanti Fonundan ödenecektir.

Konkordato ilan eden işverenden ücret alacağı bulunan işçilerin İŞKUR’a başvurarak Ücret Garanti Fonu Talep Dilekçesi vermesi, dilekçenin ekine mahkemece verilen konkordato mühlet kararı veya konkordato mühlet kararının ilan edildiğini gösteren belge, işçinin ücret alacağını aylar itibariyle gösteren İşçi Alacak Belgesi eklemesi gerekmektedir. İşçiler bu başvuruyu kendileri bizzat yapabilecekleri gibi noter tasdikli vekaletnameye dayalı olarak vekilleri aracılığıyla da yapabilirler.

Ücret Garanti Fonundan yararlanabilmek için işçinin son bir yıl içerisinde konkordato ilan edilen işyerinde çalışıyor olması, ücret alacağı için beş yıllık zamanaşımı süresinin dolmamış olması gereklidir.

Yapılacak ödeme işçinin ödenmeyen üç aylık ücretiyle sınırlıdır. İşçinin ücreti ne olursa olsun SGK prim tavanını geçmeyen kısmı üç ayla sınırlı olmak üzere tam olarak İŞKUR tarafından ödenecektir.

Konkordato kararı veren mahkemeler bu kararlarını sendikalara göndererek varsa işçi alacaklarının kaydının yapılmasını sağlamaya çalışıyorlar. Nitekim Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) 18.09.2018 tarihinde bağlı sendikalara gönderdiği üst yazıyla konkordato ilan eden şirketleri ve bu şirketlere ilişkin mahkemelerce verilmiş konkordato kararlarını gönderdi.

Sendikaların bu konuda duyarlı olmaları, konkordato ilen eden işyerlerinde çalışan üyelerine bu kararları duyurmaları, konkordato sürecini yakından takip etmeleri, üyelerine hukuki yardımda bulunmak için hazırlık yapmaları işçilerin hak kaybına uğramasını en azından hukuki alanda bir nebze olsun durduracaktır.