Lipton: Fabrikanın Adı Yok, Patronlarda ‎Oyun Çok!‎

Lipton, ünlü bir çay markası olarak tüm dünyada bilinir. Uluslararası tekellerden biri olan Unilever’in milyar dolarlık markalarından biridir Lipton. Bu markanın tanıtımı için her yıl tüm dünyada dev reklâm kampanyaları yapılır. Fakat Pakistan’ın Karaçi kentinde Lipton çaylarının üretildiği fabrikanın adı yok! 400 ilâ 600 arasında işçinin çalıştırıldığı bu fabrikada ne bir tabelâ, ne bir şirket logosu, ne de resmi bir isim var. Bu isimsiz fabrikada çalıştırılan işçilerin hiçbirinin sözleşmesi ya da iş güvencesi bulunmuyor. İşçiler çalıştıkları işletmenin adını bilmiyor; çünkü yok! İşçiler, iş oldukça gündelik olarak çalıştırılıyorlar. Ne sigortaları ne de ertesi gün işe devam etme güvenceleri var. Fabrikanın Unilever ile bağını resmi olarak ispatlayabileceğiniz hiçbir resmi evrak da yok. Fabrika “ambar” olarak anılıyor. Böylelikle işçilerin haklarını arama imkânları daha baştan yok edilmiş durumda.

Geçen yıl Lipton-Unilever, Karaçi’deki fabrikasını kapatıp resmi olarak çalıştırdığı 122 işçinin işine son verdi. Makineler “isimsiz fabrika”ya taşındılar. Pakistan Unilever’in müdürü de isimsiz fabrikanın başına geçti. Yeni fabrikada üretim de, çalışan sayısı da arttırıldı, ama Unilever şirketiyle ve Lipton markası ile resmi bağlar koparıldı. Böylece, işçiler en acımasız koşullarda kayıt dışı çalıştırılıp dizginsizce sömürülürken, bu rezaletin Lipton markasını kirletmesinin veya Unilever’in sorumlu tutulmasının önüne geçilmesi amaçlandı.

İşçi sınıfı örgütlenmez ve mücadele etmez ise dünyanın dev tekellerinin de, merdiven altında çalışan küçük atölyelerin de işçi sınıfına sunacağı çalışma koşulları Karaçi’deki “isimsiz çay fabrikasının” işçilerinden farklı olmayacaktır.

İşçi sınıfının örgütsüzlüğü felâketin ta kendisidir!

Hiçbir güvencesi olmadan kayıt dışı çalışmak; işyerinin adını bile bilmemek; kıdem ve ihbar tazminatının varlığını unutmak; iş saatlerinin uzaması ve işsizliğin daha da artması; ücretlerin daha da düşmesi ve çalışanın ücretini alıp alamayacağının bile belli olmaması; asgari ücretin bile altında bir ücrete çalıştırılma; ücretini alamadığında yakasına yapışabileceğin bir muhatabın bile bulunamaması; emeklilik kurumunun tamamen tasfiyesi… Kısacası beterin de beteri!

Bu anlatılanlar felâket senaryosu değil! İşçi sınıfının tamamen örgütsüzleştirilmesi durumunda varılacak dünya budur işte. Bunları bilip de halen daha işçi sınıfının örgütlenmesinin hiçbir işe yaramadığını düşünen, örgütsüzlüğü savunan aklı başında bir işçi olabilir mi?