Buradasınız
Ne Yediğimizi Biliyor muyuz?
Esenyurt’tan bir işçi
Daha önceki toplumlardan farklı olarak, kapitalist toplumda ürün çeşitliliğinde ve üretim kapasitesinde sıçramalı bir gelişme görülmüştür. Bugünkü teknoloji ile 10 milyar insanı doyurmak mümkündür. Diyeceksiniz ki, “peki, neden her gün bir milyara yakın insan aç yatıyor, neden milyonlarca insan yeterli gıdaya ulaşamadığı için hastalıklarla boğuşmakta?”
Kapitalist sistemde insan odaklı bir üretim söz konusu değil. Bu sistemde üretilen her şey satılmak için üretilmekte. Sermayenin daha da büyümesi için, daha fazla kâr elde etmek için üretim yapıldığından insanların yeterli beslenememesi, ya da açlıktan ölmesi sermayedarlar açısından hiç de önemli değil. Marx’ın dediği gibi “kapitalizm gölgesini satamadığı ağacı keser!” Bugün de sermaye satamadığı ürünü insanlara dağıtmak yerine yakmayı, zehirlemeyi, yollara-denizlere dökmeyi tercih ediyor. Onun için önemli olan ürettiği üründen para kazanmaktır.
Ayrıca gıda sektöründe muazzam rekabet sürüyor. Her üretici kendi ürettiği ürünün satılması için diğer üreticilerle rekabet halindedir. Ürünler satılması için üretilirken insan sağlığı hiçe sayılmaktadır. Beslenmek için ya halk pazarına gidip gıda alacaksın ya da markete gideceksin. Her yerde herkes kendi ürününü pazarlıyor. Genelde meyve, sebze, yaprakları yenen gıdalar için halk pazarları tercih edilse de, insanlar çoğunlukla kredi kartı ile alış-veriş yaptıkları için geri kalan gıda alışverişlerini marketlerden yapmaktadır. Özellikle ambalajlı gıdalar insanlarda “daha sağlıklı” algısı oluşturmaktadır.
Peki, aldığımız gıda ürünlerinin sağlıklı olup olmadığını biliyor muyuz? Ya da ambalajlanmış ürünlerin üzerinde “insan sağlığına uygundur” ibaresi yazması yeterli midir? Biliyoruz ki bugün tükettiğimiz bütün gıdalarda birçok katkı maddesi bulunmakta. Dayanıklılığını arttırmak, raf ömrünü uzatmak, lezzetini ve rengini çekici hale getirmek, mikroorganizmaların gelişimini önlemek vs. için gıdaların içinde birçok katkı maddesi kullanılmakta. Bu katkı maddelerinin çeşitli kimyasallar olduğunu ve bu kimyasal katkı maddelerinin insan sağlığına zararlı olduğunun bilincinde miyiz?
Gıdalarda kullanılan katkı maddeleri ile ilgili, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO) çeşitli düzenlemeler yapmışlar. Üretilen ürünlerin ambalajlarında üründe hangi katkı maddelerinin olduğunun belirtilmesi zorunluluğu getirilmiş. İnsan sağlığına hiçbir zarar vermeden hangilerinden hangi oranda kullanılacağı tespit edilmiş. Gıda katkı maddelerini tanımlamak için, Avrupa Birliği’nin simgesi olarak E harfi ve üç rakamlı kodlar kullanılmaktadır. Örneğin; E621 kodu gıda katkı maddesi olan monosodyum glutamat demektir. Gıda maddelerinde kullanılan ve katkı maddesi olarak tanımlanan bütün kimyasallar bu şekilde tanımlanırken aromalar için maalesef böyle bir tanımlama, kodlama bulunmamaktadır. Gıda sektöründe kullanılan ve bizlerin hiç de farkında olmadan tükettiğimiz kimyasal katkı maddelerinin birkaç tanesinden bahsetmek yerinde olacaktır.
Aspartam: E951 koduyla belirtilen yapay tatlandırıcılar. Doğal şekerden daha ucuza mal edildiği için neredeyse bütün gıdalarda kullanılan bu katkı maddesi parkinson ve obeziteye kapı aralıyor. Buna rağmen kullanımı onaylanmış ve birçok ülkede kullanılmakta.
Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubu: Üretim maliyeti çok düşük olan kimyasal şeker. Bebek mamalarında kullanımı yasaklanmış. Obeziteye neden olmakta ve pankreas kanserine yakalanma riskini arttırmakta.
Monosodyum Glutamat: Hazır gıdalarda lezzet artırıcı olarak kullanılmakta. Sebep olduğu iddia edilen hastalıklardan bazıları; alzheimer, parkinson, huntington hastalıkları, sara (epilepsi), retinal dejenerasyon (göz retina tabakası hasarı), yağ birikimi, doyma mekanizmasında bozukluk, obezite, büyüme hormonu baskılanması, pankreas hasarı, insülinde artış ve buna bağlı olarak diyabet.
Sodyum Nitrat: Et ürünleri gibi raf ömrü kısa olan gıda ürünlerinde kullanılan bir kimyasal olup E251 koduyla gösterilmektedir. Bebek mamalarında kullanılması yasaklanmış olan bu katkı maddesinin çeşitli kanser türleri ile bağlantısının olduğu düşünülüyor.
Potasyum Bromat: Ekmek gibi gıdalarda kullanılan unun beyazlatılmasında kullanılmakta ve kanserojen olduğu iddia edilmekte.
Solitin: Su ile bağlanarak kıvam artırıcı özelliği olan melanimsi bir plastik. Yoğurt yapımında sıklıkla kullanılıyor. Böbrek yetmezliğine neden olduğu belirtiliyor.
Gıdalarda koruyucu, renklendirici, kıvam verici, tatlandırıcı kılıfı altında insan sağlığı açısından birçok zararı olan böyle çok sayıda kimyasal katkı maddesi kullanılıyor. Ayrıca sebze ve meyvelerin üretiminde kullanılan tarım ilaçları da (pestisitler) kimyasal maddeler olup insan sağlığını olumsuz etkilemektedir. En yaygın kullanılan pestisitler arasındaki organofosfat alzheimer ve parkinson gibi hastalıklara yol açıyor. Yüksek tansiyona ve çocuklarda hiperaktivite bozukluğu ve dikkat dağınıklığına neden oluyor. Meyve ve sebzelerin raf ömrünü uzatmak için parafin (mum) kullanılıyor. Zirai ilaçların içindeki ağır metaller insan vücudunda birikerek kanser riskini arttırıyor.
Kapitalistler üretim yaparken ürünün kalitesi ya da insan sağlığına olumsuz etkilerine bakmaz. Düşük maliyetli fakat yüksek kâr getirisi var mı yok mu ona bakar. Nasıl ki insanların açlıktan ölmesi umurlarında değilse, kendisinin ürettiği ürünler nedeniyle insanların hastalanması, kansere yakalanması, zehirlenip ölmesi de umurlarında değil. Diyeceksiniz ki yemeyelim de aç mı kalalım? Tabi ki hayır! Daha iyi ve sağlıklı beslenebilmek için lanet olası bu kapitalist sistemden kurtulmak gerekiyor. Bunun için de öncelikle kapitalist sistemin insan sağlığını hiçe saydığının ve insan odaklı gıda üretimi yapmadığının farkına varalım.
- Sağlık Çalışanlarından Sağlıkta Şiddete Karşı Eylem
- Ücret Gasplarına, Düşük Ücretlere ve Baskılara Karşı Mücadeleler Sürüyor
- 2024: Emeklilere Zulüm Yılı
- İşçiler Hak Gasplarına Karşı Mücadele Ediyor, Kazanıyor
- Tahsin İncirci Yaşamını Yitirdi, Besteleri Yaşayacak
- Faruk Türkoğlu Sonsuzluğa Uğurlandı
- “Emekli Boş Durmasın, Çalışsın Diyenlerdir” Bu Toplumun Sırtına Yük!
- 84 Yaşında Bir İnsan Neden İş Arar?
- Sendikal Baskılar Mücadeleyle Aşılıyor
- Kocaeli’de “MESEM’e ve Çocuk İşçiliğine Son”Eylemi
- Çıkışsızlık Sarmalındaki Gençler
- İş Kazaları Kader Ya da Fıtrat Olamaz
- Türkiye Okul Yemeği Koalisyonu Kuruldu
- Sel Gider Kum Kalır
- İlet’ten İliç’e Mükellefiyetten Bugüne
- Bizim Çocuklarımız Onlar
- “Eşimle Birlikte Kahvaltı Ancak Yıllık İzinde”
- İliç Maden Faciası Kadıköy’de Protesto Edildi
- DERİTEKS’e Yapılan Saldırı Eylemlerle Protesto Edildi
- İliç’te Maden Faciası: Tonlarca Siyanürlü Toprak Çöktü, İşçiler Altında Kaldı
Son Eklenenler
- Türkiye’de seçimler öncesinde çok sayıda emekli eylemi gerçekleşti. Emeklilerin yaşadığı sorunların sandığa yansıyarak yerel seçimleri etkilediği herkesin malumu… Sorunlarımız bitmedi ve seçim sonrasında da emekliler olarak taleplerimizi haykırmaya...
- Merhaba dostlar; bizler İstanbul’dan bir grup öğretmeniz. 1 Mayıs’a yaklaşırken duygularımızı siz işçi kardeşlerimizle paylaşmak istedik. Öncelikle her sene olduğu gibi bu sene de 1 Mayıs coşkusunu haftalar, aylar öncesinden hissetmeye başladık. O...
- Öz Gıda-İş Sendikasında örgütlü işçilerin 7 Marttan beri grevde olduğu Abalıoğlu Lezita fabrikasında 16 Nisanda jandarma işçileri ve sendikacıları darp etti ve ters kelepçeyle gözaltına aldı. Yaralanan 8 işçi hastaneye kaldırıldı. İzmir Kemalpaşa’da...
- 17 Nisan Sağlıkta Şiddete Karşı Mücadele Günü kapsamında Türkiye’nin pek çok kentinde sağlık emekçileri basın açıklamaları gerçekleştirdi. 12 yıl önce Gaziantep’te görev sırasında katledilen Dr. Ersin Arslan ve sağlıkta şiddet sonucu yaşamını...
- Bursa’da faaliyet gösteren Durak Tekstil’de 6 işçi Öz İplik-İş Sendikasına üye oldukları için işten atılmış ve fabrika önünde direnişe geçmişlerdi. 6 Şubattan itibaren direnişlerine kararlı bir şekilde devam eden Durak Tekstil işçileriyle dayanışma...
- Sermaye sınıfı ve iktidar bizi bir birey, bir insan olarak değil sadece ucuz işgücü kaynağı olarak görüyor. Çok çocuk doğurmamızı, gelecek işçi kuşaklarını yetiştirmemizi beklerken, kadın istihdamını teşvik ettiklerini söylerken, doğum ve emzirme...
- Adıyaman’ın Besni ilçesinde bulunan Mega Polietilen fabrikasında 2 aylık ücretleri gasp edilen işçiler 8 Nisanda iş bırakarak direnişe başladı. 15 Nisanda BİRTEK-SEN’in çağrısıyla fabrika önünde bir dayanışma eylemi yapıldı. 5 Nisandan bu yana...
- İşçi sınıfının 8 saatlik işgünü için mücadelesinden doğan 1 Mayıs’ın 138 yıllık bir tarihi var. Kuşaklar boyunca kadın ve erkek işçiler işgününü 8 saate indirmek için mücadele ettiler ama bu mücadele işgününün kısaltılması talebiyle sınırlı kalmadı...
- Hepimiz artan hayat pahalılığından şikâyet ediyoruz. Geçimimizi sağlamakta, ay sonunu getirmekte zorlanıyoruz. Çarşı-pazarda, marketlerde hep aynı sohbeti yapıyor, aynı dertten yakınıyoruz: Hayat çok pahalı! Çoğumuz için tatil yapmak, hafta sonu...
- İsrail’in Gazze’ye saldırıları altıncı ayını geride bırakırken altı aydır meydanları dolduran İngiltereli işçi ve emekçiler “acil ve kalıcı ateşkes” ve “İsrail’e silah satışının sonlandırılması” talepleriyle bir kez daha meydanlara çıktı. 13 Nisanda...
- Otuz yıl boyunca kesintisiz çalışmış, ücreti daha cebine girmeden SGK primleri ve vergileri kesilmiş, EYT’li emekli bir işçiyim. 2024 yılı Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından emekliler yılı ilan edildi ama emekliler sefalet içinde yaşamaya mahkûm...
- Ezilenlerin safında mücadele eden, şiirlerini ve oyunlarını işçi sınıfına adayan Bertolt Brecht, “Yarının Büyüklerine Şiirler” kitabında, beşiğinin başucunda oğluna seslenen bir ananın ninnisine yer verir. Geçmişten bugüne ninniler, çocukların...
- Sevgili işçi kardeşlerim, hepinize merhaba. Bu mektubumda sizlerle sözü eğip bükmeden konuşmak ve gerçekler üzerine hasbihal etmek istiyorum. Yani gerçekleri olduğu gibi konuşalım. Biliyorum ki kursağınıza giren her lokmayı alın teriniz, elinizin...