Savaş ve Rojavalı Kadınların Deneyimi Paneli

HDP ve HDK Kadın Meclisi, 1 Aralık Pazar günü Şişli Kent Kültür Merkezi’nde Kadına Yönelik Şiddet, Cinsiyetçilik, Savaş ve Rojavalı Kadınların Deneyimi konulu bir panel düzenlendi. Panele HDP Kadın Meclisi’nden kadınların yanı sıra, Barış Anneleri, Mor Çatı Derneği, BDP’li kadınlar, ETHA’dan kadın gazeteciler, Ermeni, Süryani, Alevi Kadınlar ve UİD-DER Kadın Komitesi’nden kadın işçiler katıldılar.

Panelin açılış konuşmasını Sebahat Tuncel yaptı. Kadına yönelik şiddetin sadece fiziksel şiddet anlamına gelmediğini, erkek egemen sistemin kadınlara yönelik ideolojik bir saldırısı olduğunu ifade eden Tuncel, bu saldırının evde, sokakta, işte, okulda, yani yaşamın her alanında görüldüğünü belirtti. Tuncel, AKP’nin kadın politikalarını da eleştirdi. AKP’nin kadınlara yönelik olarak çıkarmayı hedeflediği istihdam paketinde, ya da gençlere dönük evlilik teşviklerinde kadın sorununu çözmeye dönük eşitlik perspektifi olan bir politika yerine, kadını kontrol etmeye, eve kapatmaya dönük bir politika izlediğini söyledi. Tuncel, konuşmasını bitirirken “Kadına yönelik şiddet meselesi politik bir meseledir. Buna karşı mücadele de politik bir mücadele olmalıdır. Kadın kurtuluş hareketini güçlendirmek zorundayız” diyerek bir kez daha mücadele vurgusu yaptı.

Panelin 1. oturumunda konuşan Avukat Hülya Gülbahar, kadına yönelik şiddetin AKP iktidarı döneminde arttığını istatistiklerle anlattı. Ayşe Düzkan ise AKP’nin hem evde erkeklere hizmet edecek hem de işyerlerinde çalışacak kadınlar istediğini, buna uygun olarak da ev ekonomisine katkıda bulunacak ama hiç bir zaman kendi ayakları üzerinde duramayacak kadar ücret almaya dönük esnek çalışma modellerini hayata geçirmeye çalıştığını dile getirdi. Avukat Sevda Bayramoğlu ise işyerlerinde önemli sorunlardan biri olan, ancak daha yeni yeni konuşulmaya başlayan mobbing sorununa değindi. Özellikle emekçi kadınlar başta olmak üzere işyerlerinde mobbinge yani psikolojik saldırıya maruz kalan işçilerin bu saldırı karşısında yaşadıklarını anlattı. Özgüvene dönük saldırı, küçük düşürme, hakaret, sürekli başarısız olunduğuna dair söz, ima, bağırıp çağırma şeklindeki saldırıların mobbing olduğunu söyleyen Bayramoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Son ana kadar kişi kendisini sorguluyor. Başarısız, yeteneksiz, aciz hissediyor. Ağır depresyona varan ciddi psikolojik sorunlar oluşuyor. Biz mobbing olduğunu anladığımız şikâyetler üzerinden davalar açıyoruz. Manevi tazminat talep ediyoruz. Henüz yetersiz olmakla beraber kazanılmış örnek davalar var.”

Nefret suçları, transfobi ve homofobi üzerine konuşan Esmeray ise bu sorunun “eğitim sorunu” olmadığını söyleyerek kendi yaşadıkları üzerinden devletin ve toplumun bakış açısını eleştiren ve sorgulayan bir konuşma yaptı.

Panelin 2. oturumunda HDP MYK üyesi Doç. Dr. Nazan Üstündağ savaşta ve çözüm/müzakere sürecinde kadınların yaşadıkları sorunları anlattı. Kürt hareketinin müzakere sürecinde kadını daha fazla katmaya dönük hamleler yaptığını söyleyen Üstündağ, AKP’de bunun tam tersinin yaşandığını, dolayısıyla kadınların müzakere sürecine katılmasının engellendiğini ifade etti. Avukat Meriç Eyüboğlu ise kadınların maruz kaldığı cinsel saldırı ve taciz sorununa değindi.

Panelin merakla beklenen konuşmacısı ise Yekitiya Star Sözcüsü Helime Yusif oldu. Rojava’da savaş, kadın direnişi ve kazanımları üzerine bir konuşma yapan Yusif, Rojava Devrimi’nin aslında Kadın Devrimi olduğunu söyledi. Kadının hem erkek şiddetine hem de savaştan kaynaklanan şiddete karşı mücadele vermek zorunda olduğunu söyleyen Yusif, bu konuda çok önemli adımlar attıklarını anlattı. Kürt, Arap, Süryani kadınların yer aldığı kadın meclisleri, kadın evleri ve akademiler kurulduğunu anlatan Yusif, kadınların burada öz savunma eğitimleri de aldıklarını belirtti. Yusif, konuşmasında şu sözlere yer verdi: “Savaş ortamında en çok kadınlar ve çocuklar mağdur oluyor. Mesela bizzat din adamları tarafından kadınlara tecavüzün helâl olduğuna dair fetvalar veriliyor. Bu nedenle oradaki örgütlü kadınlar pek çok yürüyüşler, protesto gösterileri düzenlediler. Bu saldırılar karşısında kadınların örgütlenmeleri ve mücadele etmeleri zaten kaçınılmaz olmuştu. Biz de kadınların yaşamlarını savunabilmeleri için kadın birlikleri oluşturduk.”

Kadınların anayasada yer almasını istediği 24 maddelik bir metin hazırladıklarını belirten Yusif, laik devlet ve kadınların siyaset ve toplumsal alanda yer alabilmesi, yönetimde en az %40 kadın kotası talepleri olduğunu dile getirdi. AKP hükümetine seslenen Yusif, “Hükümetin çetelere verdiği desteği geri çekmesini istiyoruz. Çünkü bu çetelerin saldırıları nedeniyle çocuklar ölüyor, kadınlar tecavüze uğruyor, topraklarından göç etmek zorunda kalıyorlar” dedi.

Yusif’in konuşmasının ardından forum bölümüne geçildi. Barış Anneleri’nin de konuştuğu forum bölümünde katılımcı kadınlar yaşadıklarını ve kadın sorununa ilişkin görüşlerini dile getirdiler. Forumda UİD-DER Kadın Komitesi adına yapılan konuşmada şu sözlere yer verildi: