28 Nisan İş Cinayetlerinde Ölenleri Anma ve Yas Günü

28 Nisan birçok ülkede iş kazalarında ve meslek hastalıklarında yaşamını yitirmiş işçileri anma günü olarak kabul edilmiş durumda. İlk defa Kanada Kamu Çalışanları Sendikası (CUPE), 1984’te kendi üyeleri için 28 Nisanı Yas Günü olarak ilan etti. Bir yıl sonra iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi için 28 Nisanı Ulusal Yas Günü olarak kabul etti. Sendikanın bu günü seçmesinin nedeni, Kanada mahkemelerinin ilk kez 28 Nisan 1914 tarihinde, iş kazalarında patronların sorumlu olduğuna dair bir kararın altına imza atmış olmasıydı. Sendikaların ve işçilerin mücadelesi sayesinde Kanada devleti, 1991’de 28 Nisanı resmi “Yas Günü” ilan etmek zorunda kaldı. Daha sonraki yıllarda pek çok ülkede, sendikaların önderliğinde 28 Nisan “Çalışma Kurbanlarını/İş Kazası Meslek Hastalığı Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan edildi. O tarihten bugüne sendikalar ve yakınlarını iş cinayetlerinde kaybeden işçi aileleri, her yıl 28 Nisanda alanlara çıkarak iş kazalarına, iş cinayetlerine ve meslek hastalıklarına karşı önlem alınması için taleplerini haykırıyorlar. İş cinayetlerinin ve işçi ölümlerinin durdurulmasını istiyorlar.

Türkiye’de geçen yıllarda Soma, Ermenek, Isparta, Zonguldak’ta gerçekleşen iş kazalarında yüzlerce işçinin hayatını kaybetmesinin ardından, 2012’de yürürlüğe giren İş Güvenliği Yasasıyla ilgili ek düzenlemeler yapılacağı açıklanmış, fakat bir süre sonra düzenlemenin kimi önemli maddeleri ertelenmişti. Bu nedenle iş cinayetleri artarak devam etti, ediyor. 2016 yılının Temmuz ayında ilan edilen OHAL dönemi boyunca işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alınmaması, gerekli denetimlerin yapılmaması ve patronlara caydırıcı cezalar verilmemesi nedeniyle iş cinayetleri artarak devam etti. 2016’da 1970, 2017’de 2006, 2018’de 1923, 2019’un ilk 3 ayında en az 392 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Geçtiğimiz günlerde Soma Katliamı davasında tutuklu yargılanan patron Can Gürkan’ın tahliye edilmesi ve üstelik yeniden maden işletmesinin önünün açılması, siyasi iktidarın patronlar sınıfından yana tutumunu bir kez daha açıkça ortaya koymuştur. İşçilerin iş cinayetlerinde ölmesini “fıtrat” olarak değerlendiren iktidarın gözünde işçilerin hayatının hiçbir kıymeti olmadığını da göstermiştir.

İşçilerin mücadelesini engelleyen, haklarını kullandırtmayan, yapay ayrımlar temelinde işçileri kutuplaştıran siyasi iktidara karşı, işçilerin tek seçeneği mücadele etmektir. Bu açıdan 1 Mayıs çok önemlidir. 1 Mayıs işçilerin en temel taleplerini haykırdıkları ve sömürüye karşı çıktıkları bir gündür. İşçiler bu 1 Mayıs’ta aynı zamanda iş cinayetlerine dur demek için de bir araya gelecekler.

• İş sağlığı ve güvenliği kurulları tüm işyerlerinde kurulsun ve işçilerin yönetimine verilsin, bu kuruldaki işçi temsilcilerinin işten atılması yasaklansın!
• İşyeri hekimlerinin ve iş güvenliği uzmanlarının ücretleri, sendikaların ve meslek örgütlerinin denetimindeki bir devlet fonundan karşılansın!
• Gerekli önlemleri almayan, denetimleri engelleyen patronlara ağır para ve hapis cezaları getirilsin!
• İşçilere, gerekli önlemler alınmadığı takdirde topluca üretimi durdurma hakkı tanınsın!
• Ağır ve tehlikeli işlerde gece vardiyaları yasaklansın!
• Ücretler yükseltilsin, iş saatleri düşürülsün!