Buradasınız
Apple’ın Karanlık Yüzü: Asya’da İşçilere Kötü Muamele
Çin işçi sınıfı ulusal ve uluslararası sermaye tarafından yoğun bir şekilde sömürülüyor. Bugün dünyanın dört bir köşesinde piyasaya sürülen en ünlü markalar Çin işçi sınıfının emeğinin ürünü. Apple’ın ürettiği iPhone telefonları da bu ürünlerden. İşçilerin işgünü 16 saat ve hatta daha uzun. İşçiler uzun çalışma saatinden sonra yığılıp kalıyorlar. Kalabalık yatakhanelerde yaşamaya mahkûm ediliyorlar. Apple’ın iPhon üretiminde kullandığı kalay madenlerinde ise çocuk işçiler çalıştırılıyor. BBC muhabiri Richard Bilton, Çin’de işçilerin ağır çalışma koşullarını bizzat bir işçi olarak işe girerek gözlemledi ve habere dönüştürdü. Bu haberi aşağıda olduğu gibi yayınlıyoruz:
BBC’nin araştırmacı gazetecilik programı Panorama’dan Richard Bilton, Asya’da Apple ürünlerinin imal edildiği fabrikalara girdi ve işçilerin içinde yaşadığı koşulları görüntüledi. Çıkan sonuç, 16 saat aralıksız çalıştıktan sonra uyuyakalan işçiler ve ölümle burun buruna gelen çocuk madenciler:
iPhone üretim bandında yapılan gizli çekimler, Apple’ın “Çin’deki işçilerimizin uluslararası standartlarda çalışmasını sağlayacağız” sözlerinin boş çıktığını gösteriyor.
Pegatron fabrikasında kendisini işçi olarak tanıtıp çalışmaya başlayan bir muhabir, 18 gün hiç tatil yapmadan çalışmaya zorlanarak durmadan Apple bilgisayarlarının montajını yaptı. Yöneticilere izin taleplerini defalarca iletse de hiç sonuç alamadı.
Üretim bandında oturup monoton bir şekilde önüne gelen bilgisayar parçalarına montaj yapan işçilerden bazıları 12 saat aralıksız çalıştıktan sonra sandalyelerinde uyuyakalıyor.
Kalabalık yatakhaneler
Fabrikaya kimliğini gizleyerek giren bir diğer gazeteci ise bir seferinde aralıksız olarak 16 saat çalıştırıldığını söylüyor ve “Yatakhanelere döndüğümüzde kolumu kıpırdatacak halim kalmıyordu” diyor.
Apple fabrikasında çalıştığı günleri “aşırı derecede yorucu” sözleriyle ifade eden gazeteci, şöyle devam ediyor:
“Karnım acıksa bile yataktan kalkacak gücü bulamıyordum. Tek istediğim şey yatıp birazcık dinlenebilmekti. Geceleri de aşırı stres yüzünden uyku tutmuyordu.”
Apple: Elimizden geleni yapıyoruz
Apple ise Çin’deki tedarik zincirinde işçilere sistematik olarak kötü muamele yapıldığı iddialarını reddetti.
Panorama ekibinin röportaj talebini reddeden Apple, yaptığı yazılı açıklamada, “İşçilerine adil ve güvenli iş ortamları sağlama konusunda Apple’dan daha fazla çaba gösteren başka bir şirket yok” dendi.
Açıklamada Apple’ın tedarikçilerle sürekli olarak temas halinde olduğu belirtildi ve “Tüm eksiklikleri gidermek için çabalıyoruz ancak bu konuda sürekli olarak takibin devam etmesi gerektiğinin de farkındayız” dendi.
Apple, işçilerin verilen aralarda “kestirmesinin” alışıldık bir durum olduğunu söylüyor ancak üretim bandı başındayken uyuyakalan işçiler iddiasının araştırılacağını da vurguluyor.
Apple’ın Çin fabrikalarındaki kötü çalışma koşulları 2010’da da dikkatleri üzerine çekmişti.
4 yıl önce Apple’ın en büyük tedarikçilerinden birisi Foxconn’da çalışan 14 işçi intihar etmişti.
İntiharların ardından Apple yönetimi bir dizi iş güvenliği tedbiri açıklamış ve açıklanan standartları tutturamayan tedarikçilerle çalışılmayacağını açıklamıştı.
İş güvenliği görmezden mi geliniyor?
Şangay yakınlarındaki Pegatron fabrikası da tedarikçilerin değiştiği o dönemde Apple ile çalışmaya başladı.
Ancak Panorama programının muhabirleri Apple’ın belirlediği iş güvenliği standartlarının sistematik olarak ihlal edildiğini ortaya koydu.
Apple için üretim yapıyorsanız fazla mesainin işçilerin isteğine bağlı olması gerekiyor. Ancak fabrikada çalışan gazetecilere herhangi bir seçim hakkı tanınmadan üst üste fazla mesailer dayatıldı.
Çalışanlar paydostan sonra da ücretlendirilmeyen toplantılara katılmaları için zorlanıyordu. Bir gazeteci fabrikada çalışırken küçücük bir odada 12 kişinin uyuduğu bir yatakhanede kaldı. Ancak Apple’a göre aşırı kalabalık yatakhaneler konusu artık geride kalmış olan bir sorun.
Petragon şirketi araştırmadan çıkan sonuçları “dikkatli biçimde” inceleyeceğini söyledi ve “Gerekli görülen tüm tedbirler alınacaktır. Yöneticilerin ve işçilerin eğitimine büyük önem veriyoruz” dedi.
“Yasadışı madenler”
Apple’ın milyonlarca adet sattığı iPhoneların üretiminde kullanılan en önemli hammaddelerden birisi olan kalayın çıkarıldığı Endonezya’ya da giden gazeteciler, Bangka adasında kaçak madenlerde çalıştırılan çocuk işçilerle karşılaştı.
Kalay cevheri çıkarmaya çalışan çocuklar sürekli olarak göçük altında kalma riskiyle çalışmaya devam ediyor.
Babasıyla beraber 20 metrelik bir uçurumun dibinde babasıyla birlikte kalay çıkaran 12 yaşındaki Rianto, “Heyelanlardan çok korkuyoruz. Her an tepeden toprak parçaları, kayalar kopup üzerimize düşebilir” diyor.
Rianto’nun çalıştığı madenden çıkarılan kalayı satan kaçakçıların izini süren Panorama ekibi, kaçakçıların kalayı Apple’a çalışan dökümhanelere sattığını buldu.
Apple ile çalışan bir dökümhane sahibi Johan Murod, ülkenin ihraç ettiği kalayın yüzde 70’inin Rianto’nun çalıştığına benzeyen küçük ölçekli madenlerden geldiğini söylüyor.
Murod, “Dökümhanelere her yerden kalay geliyor. Küçük madenlerden çıkanlar da var, büyük madenlerden çıkan da. Hangisi legal hangisi illegal bilmenin imkânı da yok” diye devam ediyor.
Apple ise Endonezya’daki kalay madenciliği için “Çok karmaşık bir konu” yorumunu yapıyor.
Şirketten yapılan açıklama şöyle:
“Apple’ın Endonezya kalayı konusunda yapabileceği en basit şey bu ülkeden hiç kalay almamak. Böyle bir adım atmak zor olmaz ve bizi de eleştirilerden korurdu. Ancak bu aynı zamanda tembelce ve korkakça bir yolu tercih etmek anlamına da gelirdi. Biz şirket olarak ülkedeki üreticilerle teması sürdürüp koşulların iyileşmesi için çabalamayı tercih ettik.” (Apple'ın karanlık yüzü: Asya'da işçilere kötü muamele http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2014/12/141218_apple_panorama)
Dur De!
- Dünyanın Dört Bir Yanında Grev ve Kitlesel Eylemlerle İşçiler Mücadeleyi Büyütüyor!
- Filistin Halkıyla Dayanışma Sürüyor, Savaşa Karşı Tepki Büyüyor
- Yunanistan’da Tren Katliamının Yıl Dönümünde Genel Grev
- Ukrayna Savaşının 2. Yıldönümü: “Emperyalist Savaşa Karşı Mücadeleye!”
- Venezuela’da da İşçiler Hâlâ Toprak Altında!
- Filistin Halkıyla Dayanışma Eylemleri Devam Ediyor
- İngiltere’de Meydanlar: “Filistin’e Özgürlük! Ateşkes Hemen Şimdi!”
- İngiltere’de İşçiler Grev Hakkına Sahip Çıkıyor
- Dünya Meydanları: Savaşa, Düşmanlığa, Baskı ve Zorbalığa Hayır!
- Arjantin’den İrlanda’ya İşçiler Grev Diyor
- İnsanlığa Büyük Acılar Çektiren Kapitalizme Karşı Birleşelim
- Sağlık İşçileri: 2024’te Her Şeye Rağmen Mücadele!
- Meksika’dan ABD’ye Büyük Göçmen Yürüyüşü: “Suçlu Değil Uluslararası İşçileriz!”
- Avrupalı İşçiler Belçika’da Haykırdı: “Kemer Sıkmaya Hayır!”
- İngiltere’de İşçiler Filistin İçin Silah Fabrikalarını Abluka Altına Aldılar
- Avrupa ve ABD’de İşçi Grevleri
- Filistin Halkıyla Uluslararası Dayanışma Gününde Emekçiler Meydanlarda
- Dünya İşçileri Filistin Halkıyla Dayanışmayı Büyütüyor!
- İşçiler Yoksulluğa, Sendika Düşmanlığına, Eşitsizliğe, Savaşa Karşı Mücadele Ediyor!
- İngiltere’de Emekçiler: “Ateşkes İstiyoruz! Şimdi!”
- Kocaeli’de “MESEM’e ve Çocuk İşçiliğine Son”Eylemi
- Okul Tatili, İşçi Çocuklarına da Tatil mi?
- Bu Çarklar Çocuklarımızı Öğütüyor
- Kapitalizm ve İşçi Çocuklarımız
- Bugün Dünya Çocuk Hakları Günü: Sömürü Çarkı Çocukları Öğütüyor!
- Çocuk da Olsa “Harca Harca Bitmez!”
- Milyonlarca Çocuk Eğitim Hakkına Erişemiyor
- Çocuklarımız Sömürü Düzeninde Ölmeye Devam Ediyor!
- Kapitalizmde Çocuklarımız İçin Bir Gelecek Yok!
- Kapitalizmin Çocuklarımızı Heba Etmesine İzin Vermeyelim!
- Ne Kadar da Misafirperverlermiş!
- Çocuk İşçiliğine Karşı Mücadele Kapitalizme Karşı Mücadeleyle Mümkün
- İşçi Çocuğu Olmak...
Son Eklenenler
- Siyasi iktidar ve sermaye sınıfı yasa kural tanımadan işçilerin haklarını gasp ediyor. Bu saldırılara işçilerin cevabı ise mücadele etmek, boyun eğmemek oluyor. 7 Martta greve çıkan Lezita işçileri, 17 Martta Manisa Turgutlu’da yürüyüş ve basın...
- İşçilerin mücadele örgütü UİD-DER’in, “Geçmişten Geleceğe Yaşasın 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü” şiarıyla düzenlediği etkinlikler dizisi İstanbul Avrupa Yakası ve Mersin’deki etkinliklerle son buldu.
- Kocaeli İSİG Meclisi ve Eğitim-Sen 1 No’lu Şube, MESEM aracılığıyla öğrencilerin sermaye için çocuk işçi yapılmasına karşı 16 Martta basın açıklaması düzenledi.
- Patronlar iş barışını “patronla işçi arasında uyum, saygı ve güven ortamı” olarak tanımlıyorlar. Peki, patronun işçiyi sömürmesi üzerine kurulu bir sistemde saygıdan, barıştan söz edebilir miyiz? İş barışı söylemini dillerinden düşürmeyen patronlar...
- Malum, Şubat ayını geride bırakıp baharın gelişini müjdeleyen Mart ayına girdik. Fakat içimiz bahar sevinciyle dolmak bir yana daha da kararıyor. Ama bunun tek nedeni hava değil. Atalarımız “Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır” demişler....
- Ücretlerimizin yükseltilmesini talep ettiğimiz her dönemde, biz işçilere “açgözlü”, “nankör” yaftası yapıştırılır. İktidar sahiplerinden tutun da, daha fazla kâr etmek için hayatlarımızı cehenneme çeviren patronlara kadar sermaye sınıfının zihniyeti...
- İşçilerin pek çok sektörde hak gasplarına karşı verdikleri mücadeleler sürüyor. Antep’te bulunan Sayın Tekstil fabrikasında 200’ü aşkın işçinin ek zam talebiyle 9 Martta başlattığı iş bırakma eylemi devam ediyor. 14 Martta sendikaları BİRTEK-SEN’le...
- Toplumun ezenler ve ezilenler olarak ikiye bölündüğü bir sistemde gerçek adalet ve barış olamaz. Ama gerçek adaleti ve barışı isteyenler olur ve onlar ezilen sınıflardır, kadın erkek işçiler ve emekçilerdir. Dünden bugüne Fransa’dan Türkiye’ye...
- Hepimizin bildiği üzere kısa bir süre önce 2023-2025 MESS Grup Toplu İş Sözleşmesi grev aşamasında son buldu. Birden çok fabrikada MESS’e bağlı olsun veya olmasın hareketli süreçler yaşandı. Çünkü alınacak ücret başka fabrikadaki işçilerin alacağı...
- Pek çok işçi kardeşimiz grev ve direnişlerde “biz ekmeğimizin peşindeyiz” derler. Bununla ekmeklerini korumak dışında bir amaçları olmadığını anlatmaya çalışırlar. Fakat kısa zamanda ekmeklerini koruyabilmek için sendikaya üye olma, grev, gösteri,...
- TÜİK’e göre Türkiye’de göreli yoksullaşma da azalıyormuş! Ülkedeki ortalama gelirin yüzde 50’si yoksulluk sınırı olarak kabul edildiğinde 2013 yılında göreli yoksulluk oranı yüzde 15 iken 2023 yılında yüzde 13,9’a düşmüş. Pek çok uzman Cumhuriyet...
- Erzincan İliç’te bulunan siyanürlü altın madeninde meydana gelen faciada 9 madenci kardeşimiz hâlâ göçük altında. Siyanürlü liç yığınının çökmesinin ardından siyanürün yanı sıra çeşitli ağır metaller de suya ve toprağa karıştı. Madenin sahibi yerli-...
- Çalıştığım işyerinde Tuncay isimli bir arkadaşımız var. Tuncay eşinden ayrılmış, çok şeker bir oğlu var, hayatta belki de tek tutunacağı dal o kalmış. Gözlerinde “şişe dibi” diye tabir edilen bir gözlük, ayağının biri topal, iki kulağında da işitme...