Katledilişinin 33. Yılında Kemal Türkler

Mücadeleci işçi önderi Kemal Türkler, 22 Temmuz 1980’de kurşunlanarak katledildi. Kemal Türkler yaşamını işçi sınıfının örgütlenmesine ve hakları için mücadele etmesine adamıştı. Patronlar sınıfı onun varlığından, mücadelesinden, gözüpekliğinden hep korkmuştu. Bu nedenle, devlet destekli faşistler tarafından katledildi. Aradan 33 yıl geçmesine rağmen katillerden hesap sorulabilmiş değil, AKP hükümeti çıkardığı bir yasayla katilleri akladı.

1926’da doğan Kemal Türkler, 1947’de sendika üyesi olduğunda 21 yaşındaydı. Türkiye’de sendikaların resmi olarak kuruluşu da aynı yıl gerçekleşti. Fakat o yıllarda sendikalar grev hakkından yoksundu. Grev hakkı 1963 yılında patlak veren Kavel Direnişiyle kazanıldı. Kemal Türkler’in başkanı olduğu Türkiye Maden-İş tarafından örgütlenen direnişle grev hakkı, ilk kez yasalara girmiş oldu.

O dönem hükümetin ve patronların desteği ile kurulmuş tek konfederasyon Türk-İş’ti. Türk-İş devletin ve patronların koyduğu sınırları aşmayan, işçileri sermaye sınıfı ile işbirliğine zorlayan bir anlayışa sahipti. Kemal Türkler ve arkadaşları Türk-İş’in bu uzlaşmacı sendikal anlayışına başkaldırdılar. Mücadeleci bir anlayış istemeyen Türk-İş bürokratları Maden-İş’in de aralarında bulunduğu 7 sendikayı ihraç etti. Bunun üzerine, Kemal Türkler ve arkadaşları 1967’de DİSK’i kurdular. O zamanki DİSK, sınıf ve kitle sendikacılığının ilkelerine sahip çıkarak Türk-İş’in uzlaşmacı çizgisine büyük darbe indirdi. Örgütlediği onlarca fabrikada, sendikaların işçilerin mücadele örgütleri olduğunu ve mücadele edilerek hakların kazanılacağını gösterdi.

Dönemin hükümeti 1970 yılında, DİSK gibi mücadeleci sendikaları fiilen kapatacak bir yasa çıkarmıştı. Bu yasaya karşı çıkan işçiler, 15-16 Haziran 1970’te on binler halinde sokaklara döküldüler, sendikalarına sahip çıktılar. İki gün boyunca süren işçi eyleminden korkan patronlar, İstanbul’dan kaçmak zorunda kalmışlardı.

Her biri zengin deneyimler, fedakârlıklar ve işçilerin kahramanlıklarıyla dolu grevler ve direnişlerde yine Maden-İş, yine DİSK, yine Kemal Türkler vardı. Sungurlar, Demirdöküm, Derby, Profilo ve daha nice mücadelede işçiler ve sendika yönetimi birlikte hareket etti. Kimi zaman işten atmalara karşı, kimi zaman sendikasızlaştırmaya karşı, kimi zaman ücret artışları için mücadele başladı. Bu mücadelelerde sendikacıların ve işçilerin payına tehdit edilmek, tutuklanmak ve saldırılar sonrasında bedel ödemek düşüyordu. Her şeye rağmen işçiler mücadele ediyordu çünkü işçilere güven, cesaret ve moral veren bir sendikal anlayış, mücadeleci bir işçi önderi vardı yanlarında.

İşçi sınıfına bağlı, örgütlü mücadeleye inanan, patronlara boyun eğmeyen Kemal Türkler döneminde, ilki 1976’da olmak üzere, kitlesel 1 Mayıs kutlamaları başladı. Unutturulmak istenen 1 Mayıs geleneği fabrikalarda, işçi mahallelerinde yapılan zahmetli çalışmalar sonucunda diriltildi. Demokratik haklara sahip çıkan DİSK öncülüğünde yüz binlerce işçi-emekçi üretimi durdurarak birçok kez ihtar eylemleri yaptılar. Kemal Türkler’in başında bulunduğu Maden-İş, metal patronlarının örgütü MESS’e karşı çok büyük mücadeleler verdi.

Kemal Türkler önderliğindeki Maden-İş, gerçek anlamda işçilerin sendikasıydı, adeta işçilerin evi gibiydi. İşçiler sendikalarında tartışıyor, taleplerini belirliyor, hazırlık yapıyor ve patronlara karşı hep birlikte kararlıca eylemlere çıkıyorlardı. “Tabanın söz ve karar sahibi olması” ilkesinden hareket eden Maden-İş üyesi binlerce işçi, kendi fabrikalarında her düzeyde örgütlenmeye girişmişlerdi. Sendika temsilciliğinin yanı sıra, işyerlerinde her bölümü örgütlü gücün bir parçası yapmak için “ünite temsilcilikleri” örgütlediler. Maden-İş’e hâkim olan mücadeleci sendikacılık anlayışından hareketle, toplu sözleşme teklifinin hazırlanmasından sözleşmenin bağıtlanmasına kadar geçen tüm aşamalarda işçilerin aktif katılımını sağlamak üzere Toplu Sözleşme Komiteleri kuruldu. Metal patronlarının örgütü MESS’e sunulan toplu sözleşme önerileri bu komitelerle birlikte hazırlamış ve greve çıkma kararı birlikte alınmıştı. MESS’e karşı yürütülen mücadelede işçiler sürecin aktif bir parçası haline gelmiş ve böylece aylarca süren grevler örgütlenebilmiş ve patronların dayatmalarına boyun eğilmemişti.

Tehditler, baskı ve yıldırmalar Kemal Türkler’i sınıf mücadelesi yolundan ayıramadı. İşçilere önderlik ettiği bu mücadelelerle birlikte düzenin, sermayenin ve faşist güçlerin nefretini daha çok üstüne çekti. Sermaye sınıfının saldırılarına boyun eğmeyen Kemal Türkler, böylece işçi kuşaklarının haklı olarak sevgi ve saygısını kazanan bir işçi önderi oldu.

Kemal Türkler’in başında bulunduğu Maden-İş’te tabanın söz ve karar sahibi olması ilkesi savunuluyordu. Kemal Türkler, günümüz sendikacılarından farklı olarak, alın terini işçilerle birlikte mücadele içine akıttığı için Kemal Türkler oldu. Sermaye düzeni kadar sendika bürokrasisi de Kemal Türkler’den korkmaktadır. Bugün her şeye rağmen Kemal Türkler’i unutmayanlar da var sınıf mücadelesi içinde. UİD-DER’li işçiler, sendikaları mücadeleci birer işçi örgütü haline getirmek, Maden-İş’in mücadeleci sendikacılık geleneğini yaşatmak için de çalışıyorlar. Kemal Türkler’i unutmayacağız ve unutturmayacağız!